|
Fernand Khnopff |
 |
| Fernand Khnopff werd op 12 september 1858 te Grembergen in Belgie geboren als zoon van Edmond Khnopff, substituut van de Procureur des Konings te Oudenaarde, en van Léonie Dommer. Het gezin woonde sedert 1860 te Brugge en vestigde zich nadien te Brussel, waar vader Khnopff tot rechter aan het Hof van Beroep was benoemd. Fernand Khnopff liet zich in 1875 inschrijven aan de rechtsfaculteit van de ULB. Hij volgde tegelijkertijd de lessen van Xavier Mellery en liet zich in 1876 ook inschrijven aan de Brusselse Academie voor Schone Kunsten. In 1879 verbleef hij enkele maanden te Parijs. Zowel in Brussel als Parijs verkeerde hij in de kringen van de symbolisten. In 1880 debuteerde hij bij de groep l'Essor. | |
| In
1883 was hij medestichter van de groep Les Vingt te Brussel en
later was hij ook lid van de groep La Libre Esthétique. F.
Khnopff ontwikkelde zich tot één van de grootste schilders van het
symbolisme (allegorische taferelen, portretten, landschappen) en tot
een veelzijdig en internationaal erkend kunstenaar.
Hij overleed op 12 december 1921 te Sint-Joost-ten-Node. Zijn werk geniet sedert de zeventiger jaren van een hernieuwde belangstelling en erkenning, zodat de kunstwereld hem nu beschouwt als het boegbeeld van het Belgische symbolisme. |
|
| De groep van XX (Les Vingt) | |
| De basis voor
het impressionisme in België wordt gelegd in 1883 met de
oprichting van de groep van XX, met als belangrijkste
vertegenwoordigers Guillaume Vogels en James Ensor. Grote inspirator
is de advocaat-maecenas Octave Maus. Gedurende de tien jaarlijkse
salons introduceerde hij vele buitenlandse schilders, waaronder alle
grote Franse impressionisten. De groep exposeerde in steeds wisselende samenstelling, en zelfs Signac en Rodin zouden in 1890 als nieuwe leden toetreden. De Nederlandse schilder Jan Toorop, die ook enige tijd deel uit maakte van de XX, verklaarde 'deze beweging een van de belangrijkste gebeurtenissen in Europa'. Enkele belangrijke schilders die naast bovengenoemde deel uitmaakten van de XX, waren: Fernand Khnopff, Felicien Rops en bijvoorbeeld Henry van de Velde. |
|
| De groep La Libre Esthétique | |
| Als
opvolger van de XX, wordt in 1894 de groep La Libre Esthétique
opgericht, onder dezelfde inspirator Octave Maus. Doel is aan nationale en internationale kunstenaars de gelegenheid te geven zich in België onder de best mogelijke omstandigheden te presenteren. Maar er is een groot verschil met de XX. De XX was een kring van onderling verbonden kunstenaars; La Libre Estéthique, omvatte, teneinde rivaliteit van richtingen en exclusieve groepsgeest te vermijden, helemaal geen kunstenaars. De keuze van de exposanten geschiedt niet meer na onderling overleg, maar het is nu Octave Maus alleen die als verlicht despoot over alles beslist. De inwijdingsexpositie vond plaats in februari 1894 en bevatte 500 werken van 80 kunstenaars, waaronder alle Franse impressionisten, behalve Monet en Degas. Enkele bekende Belgen die deelnamen waren: James Ensor en bijvoorbeeld Van Rijsselberghe. La Libre Estétique organiseerde tentoonstellingen tot aan de eerste wereldoorlog. |
|
|
|
Het
schilderij, het portret van zijn zuster Marguerite, vormde het
belangrijkste element van de 'blauwe kamer', een soort van
toevluchtsoord in zijn woning in Brussel, waar Khnopff zijn geliefkoosde
werken en reproducties bewaarde.
Dit doek geldt als de grondslag van Khnopffs portretkunst. Khnopff, dé schilder van de vrouw, definieerde verschillende types van vrouwen. Marguerite, die in de ogen van haar broer ongetwijfeld de ideale vrouw belichaamde, was nu eens engel, muze, zuster, vriendin, dan weer verleidster, femme fatale. De portretschilder was niet zozeer op zoek naar de individualiteit van het model dan wel naar de uitwerking van een vrouwelijk type.
|
Fernand
Khnopff, Portret van Marguerite, olie op paneel, 97.2 x 75.5 cm, niet
gedateerd.
|
|
