 |
Jusepe de Ribera(Lo Spagnoletto) 1591-1652Spaans/Italiaanse barokschilder
De droom van Jacob |
| Jusepe
de Ribera leefde van 1591
tot 1652. Hij
kreeg waarschijnlijk onderwijs van Francisco Ribalta in Valencia. Al
jong vertrekt hij naar Italië, waar hij vanwege zijn geringe lengte de
bijnaam 'Lo Spagnoletto' krijgt. In Parma leert hij de werken van
Correggio kennen, in Rome die van Caravaggio; vooral de werken van de
laatste beïnvloeden Ribera's schilderkunst. Caravaggio's schilderkunst
kenmerkt zich door een hevige licht-donker werking, die vaak
toneel-achtig aandoet en een
dramatisch effect heeft. Deze overdreven licht-donker werking noemen we clair-obscur.
Het vroege werk van Ribera laat zich kenmerken door een dramatisch barok naturalisme, in donkere kleuren, met grote tegenstellingen tussen donker en licht. In 1615 vestigt Ribera zich in Napels, waar hij wordt ondersteund door de Hertog van Osuna, de Spaanse onderkoning van het koninkrijk der twee Siciliën. Ook voor zijn opvolger voert Ribera talrijke opdrachten uit. |
|
|
|
De aanbidding der herders
(1650) (zie rechter afb.)
Op het stro in de kribbe licht het Christuskind fel op. In vergelijking met de overige figuren is zijn teint rozig en als van porselein. Om Maria heen, die achter de kribbe knielt en tot God bidt, staan drie herders en een oude vrouw, die rechts op de achtergrond strak uit beeld kijkt. Een echte blikvanger is de kleding van de op de voorgrond knielende herder, die als een studie van schaapsvel in verschillende vormen overkomt. Alle figuren blijven in het donker beneden de lijn van de horizon. Aan de hemel verdwijnt de lichtende engel, die de herders op het veld de geboorte van Christus heeft verkondigd. Jusepe de Ribera had in Napels een drukke werkplaats waar hij Italiaanse, Vlaamse en Spaanse kunstenaars aan het werk had. Hij werkte als hofschilder onder de Spaanse onderkoningen van Napels. Van het radicale caravaggisme van zijn begintijd is dit late werk helemaal losgekomen. |
| Tussen 1620 en
1626 wijdde hij zich aan de grafiek, om daarna het penseel weer op te
vatten. Ribera vergaarde grote roem, ook in zijn vaderland Spanje. Toch
bleef hij in Napels onder de bescherming van de respectievelijke
onderkoningen.
Ribera behoort tot de belangrijkste 17e-eeuwse Spaanse kunstenaars: de Spaanse realisten Diego Velázquez en Jusepe de Ribera. Hij schildert vooral religieuze stukken, die stilistisch worden gekenmerkt door een vette, in snelle penseelstreken uitgevoerde schilderstijl. Van Ribera's leerlingen verdient vooral Luca Giordano vermelding. Na 1632 worden zijn schilderijen helderder van kleur en kiest hij meer profane onderwerpen, waarschijnlijk onder invloed van meesters als Titiaan en Rubens. |
|
|
|
De Onbevlekte Ontvangenis (1635) Rubera schilderde de Onbevlekte Ontvangenis als onderdeel van een retabel voor het familiegraf in Salamanca van de toenmalige onderkoning van Napels. Deze graaf van Monterrey koos dit onderwerp omdat hij namens Philips IV lange tijd had geijverd voor de aanvaarding van het dogma van de onbevlekte ontvangenis, en hij bij Paus Gregorius XV uiteindelijk het pleit gewonnen had. Maria is daarom niet gekleed in de traditionele rode mantel, maar in een maagdelijk wit onderkleed en blauwe mantel. Het beroemde schilderij is voor Ribera uitzonderlijk licht en kleurrijk, waarschijnlijk ook omdat zijn opdrachtgever een voorkeur had voor de klassieke Romeinse barokschilderkunst.
|
|
|
