PO CKV-1

JAN SLUIJTERS (1881-1957)

Behalve landschappen en familietaferelen schilderde Sluijters opvallend veel kunstenaressen en vrouwelijke artiesten. Moderne vrouwen die hun leven in eigen hand namen en een eigen carrière hadden. De vrouwen slaan niet bedeesd en zedig de ogen. neer, zoals gebruikelijk in die tijd, maar hebben een zelfverzekerde houding, soms brutaal, erotisch geladen. De schilder liet zich overigens niet leiden door het klassieke schoonheidsideaal, hij portretteerde jonge en oude vrouwen, blanke en zwarte, arme en rijke. 

Grote ophef veroorzaakten zijn naakte negerinnen, een onderwerp dat in die jaren ongezien was in de vaderlandse kunst.

Critici vergeleken de vrouwen van Sluijters met vampieren: “Haar rode mond is de verboden vrucht die […] lokt in het donkere gelaat. Het gouden naakte lijf onder den doorschijnend roode sluier is het geweldige vleesch in al zijn verschroeiende glorie.”

Als jong studerend kunstenaar kreeg Sluijters in 1904 een Koninklijke Subsidie, als prijs voor zijn schilderij 'De vergankelijkheid'. Ook hierop is een naakte jonge vrouw te zien, als symbool van vruchtbaarheid en leven. Een oude man met zeis - de dood - buigt zich over haar heen. In deze allegorische vorm werd naakt destijds wél geaccepteerd. later dat jaar won Sluijters ook de prestigieuze Prix de Rome, waardoor hij vier jaar in Italië en Frankrijk kon schilderen. Maar toen hij een proeve van zijn vorderingen opstuurde, trok de jury zijn reisbeurs prompt in. Zijn nieuwe schilderstijl werd als onfatsoenlijk en onzedelijk beoordeeld en zijn kleurgebruik onnatuurlijk.

Sluijters had 't een tijd lang verbruid bij de officiële kunstwereld - de museumdirecteuren, de kunstcritici, de handelaren. Het gebeurde regelmatig dat zijn doeken van een tentoonstelling werden verwijderd omdat ze aanstootgevend zouden zijn.

Tegelijkertijd kreeg hij steun van andere jonge kunstenaars zoals Piet Mondriaan, Kees van Dongen, Leo Gestel en Gerrit Rietveld. Het was typisch een strijd tussen de jonge garde en de oude, gevestigde orde. Sluijters kreeg in deze periode veel opdrachten voor illustraties van boeken en tijdschriften. Een beginnend kunstenaar kon daarmee naamsbekendheid verwerven en verdiende er ook nog wat mee. Hij bleef veel reizen en kwam regelmatig in Parijs, waar hij caféscènes en straatgezichten schilderde. Later in zijn leven kreeg Sluijters overigens ruimschoots waardering voor zijn werk, ook van musea, critici en handelaren.

Afbeeldingen van Jan Sluijters

Praktische Opdrachten (PO):

Opdracht A CKV-1: Maak een keuze uit een van bovenstaande zoekresultaten: beschrijf de inhoud (wat zie je), motiveer je keuze (Max 1 x A4 inclusief de afbeelding)

Als een van de weinige Nederlandse schilders bracht Sluijters het frivole (uit gaans)leven van de jaren twintig in beeld, de 'roaring twenties'  van de twintigste eeuw.

Opdracht B CKV-1: Maak een keuze uit een van bovenstaande zoekresultaten: je keuze moet voldoen aan de hierboven staande beschrijving. Motiveer je keuze (Max 1 x A4 inclusief de afbeelding)

Daarnaast maakte hij veel portretten in opdracht. Zo vereeuwigde hij onder meer Kardinaal van Rossum, Willem Dreesmann en Anton Philips. Maar Sluijters heeft ook heel intieme schilderijen gemaakt van kinderen, zijn gezin, jonge moeders, baby's.

Opdracht C CKV-1: Maak een keuze uit een van bovenstaande zoekresultaten: je keuze moet voldoen aan de hierboven staande beschrijving. Motiveer je keuze (Max 1 x A4 inclusief de afbeelding)

De vrouwen in zijn schilderijen slaan niet bedeesd en zedig de ogen. neer, zoals gebruikelijk in die tijd, maar hebben een zelfverzekerde houding, soms brutaal, erotisch geladen. De schilder liet zich overigens niet leiden door het klassieke schoonheidsideaal, hij portretteerde jonge en oude vrouwen, blanke en zwarte, arme en rijke.

Opdracht D CKV-1: Maak een keuze uit een van bovenstaande zoekresultaten: je keuze moet voldoen aan de hierboven staande beschrijving. Motiveer je keuze (Max 1 x A4 inclusief de afbeelding)

In veel verschillende stijlen heeft Sluijters gewerkt. Zo rond 1910 staat hij duidelijk onder invloed van Van Gogh en het fauvisme. Een voorbeeld daarvan is 'Portret van Greet van Cooten' (zijn tweede vrouw) uit 1910, waarin harde kleuren zijn gebruikt: een roze gezicht, vlammend rood haar. Een paar jaar later, in 1914, schildert hij 'Dame in rijkostuum', in kubistische stijl. Weer later experimenteert hij met het expressionisme. Het schilderij 'De Droom' uit 1919 is hiervan een mooi voorbeeld.

Opdracht E CKV-1: Maak een keuze uit een van bovenstaande zoekresultaten: je keuze moet voldoen aan de hierboven staande beschrijving. Zoek eerst kenmerken van fauvisme, kubisme en expressionisme. Motiveer je keuze (Max 1 x A4 inclusief de afbeelding)

Vaklokaal CKV-1 digitale school

Samenstelling bronmateriaal uitsluitend en alleen ten behoeve van het nieuwe vak ckv-1 uit het algemeen deel  voor havo en atheneum. Overnemen voor commerciele doeleinden verboden. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Geraadpleegde literatuur oa: Marit Scheepmaker in Spoor. Najaar 2003.  

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven.
02/10/2005 last update