De Indiase film

In India zag men in de 20ste eeuw een voorbeeld voor het westen in de vorm van pacifisme, flower-power en spiritualiteit. Behalve goeroe's, dichters en devoten bracht de vorige eeuw ook een aantal personen voort die door hun sterke idealistische overtuiging en levensstijl een grote stempel op het culturele, politieke en economische leven hebben gedrukt: Rabindranath Tagore en Mahatma Gandhi zijn de bekendste vertegenwoordigers.

Er zijn wel een paar regeltjes in de Bollywoodfilm: romantiek moet, maar zoenen?nee, dat mag niet! Een Bollywoodfilm moet ook lang duren. Soms duren ze wel drie uur, dubbel zo langs dus als een film bij ons. Ja, het is een beetje wennen, maar wel erg leuk!
 

In India gaan er elke dag circa 15 miljoen mensen naar de film. Het is de populairste kunstvorm. En met een produktie van 600 films per jaar, is India de grootste filmproducent van de wereld!

Indiase films zijn niet voor iedereen weggelegd. Gevoel voor romantiek, liefde voor muziek en bovenal een flink portie zitvlees zijn vereisten bij het kijken naar een willekeurige productie uit Bombay (nu Mumbai). Alle films worden gemaakt rond dezelfde formule: geen bloot, geen seks (al mag een kusje soms best) en altijd moreel verantwoord. De Indiase normen en waarden worden strikt nageleefd.

Geen kaskraker zonder goede muziek. Muziek is bepalend voor het succes van de film, hoe slecht er soms ook wordt geacteerd. Het feit dat de gemiddelde productie drie uur duurt, wordt verklaard door de complete videoclips die in de film gemonteerd zijn. De originele zangers blijven daarin buiten beeld; de hoofdrolspelers playbacken de nummers.

Het thema van de Indiase film is bijna zonder uitzondering (onmogelijke) liefde of familiedrama. Indiase jongeren, en vooral ook de Hindoestaanse en Pakistaanse gemeenschap in Nederland, smullen van dit extravagante melodrama. Het merendeel van de Hindoestanen en Pakistanen in Nederland hopen in de films een stukje van hun oorspronkelijke cultuur terug te vinden.

Voor de acteurs is een hoger doel weggelegd. Hun afbeeldingen verschijnen op alle mogelijke merchandise. Het is bovendien niet ongebruikelijk dat een hoofdrolspeler na zijn kaskraker in de politiek belandt. De inmiddels overleden acteur Ramachandran was premier van een zuidelijke Indiase deelstaat. Ook zijn opvolger, Jayalalitha Jayaram, was op het filmdoek te bewonderen. Superster Amitabh Bachchan schopte het zelfs tot het Indiase parlement.

Er rollen dan ook heel wat remakes van Amerikaanse klassiekers van de band in Bombay.

Er is altijd sprake van een "happy end". De films kun je vergelijken met de Indiase keuken, die zeer gevarieerd is. Er worden veel verschillende kruiden gebruikt en het Indiase woord voor kruiden is "masala". In Bombay noemt men populaire films "masala films".

Ghare Baire (The home and the world) van regisseur Satyajit Ray / India 1984

Deze film werd opgenomen tijdens het opkomend fundamentalisme en nationalisme in India in de jaren tachtig. De hoofdpersoon Nikhil verwoordt letterlijk de ideeën van Rabindranath Tagore, de schrijver, dichter, landhervormer en Nobelprijswinnaar. Tagore neemt in het verhaal afscheid van de nationalistische Swadeshi Movement. Deze beweging boycotte tijdens de Britse overheersing Engelse producten en pleitte voor gebruik van puur binnenlandse goederen. Volgens Tagore werden door deze boycot de kleine Bengaalse handelaren (vaak Moslims) de dupe ten koste van de machtiger industriëlen (Hindoes). Nikhil, een machtige grootgrondbezitter en fel tegenstander van het nationalisme, wil zijn vrouw uit de beslotenheid van de purdah (vrouwenvertrekken) onttrekken. Pas als zij de gelegenheid gekregen heeft om buiten vrij te zijn, voelt Nikhil dat hij haar liefde voor hem kan accepteren als echte liefde. Ghare Baire gaat niet alleen over liefde maar ook over de relatie tussen ondermeer individuele belangen en nationale belangen.

 Het was lange tijd taboe voor vrouwen om in een toneelstuk of film te spelen. Tegenwoordig is dit geen taboe meer. Maar vrouwen spelen vaak wel nog zeer traditionele rollen.

Satya is een indrukwekkende, spannende en ontroerende film over de hedendaagse maffia in Bombay. De film oogstte veel lof. 'Goed verhaal, goed acteerwerk en vooral: levensecht', was de conclusie van velen na het zien van Satya.

Satya (Waarheid), een jonge man zonder familie, komt aan in Bombay om werk te zoeken. Hij belandt in het criminele circuit en wordt een gewetenloze moordenaar. Als hij Vidya ontmoet blijkt de koele moordenaar een geweten te hebben. De rol van Satya wordt schitterend gespeeld door acteur Chakrayarty. Manoj Bajpai is ongenaakbaar en trouw als zijn kompaan.

De Indiase films vertonen meestal niet de realiteit maar een illusie.

Regisseur Mani Ratnam won met Dil Se vele prijzen o.a. voor beste choreografie, camerawerk, muziek en liedteksten. Dil Se is nu al, ondanks een wat rammelend scenario, een klassieker vanwege camerawerk en muziek. Vooral de spectaculaire dansscènes doen recht aan het feit dat de lndiase filmindustrie al vanaf de jaren veertig de moeder is van de videoclip.

Amar werkt voor All India Radio en is op weg naar een interview met een terrorist in het noorden. Onderweg ontmoet hij Meghna, een mysterieuze vrouw, die Amar in de problemen brengt en zijn hoofd op hol doet slaan. Bij zijn terugkeer in Delhi waar zijn verloofde Preity op hem wacht, kan hij Meghna maar niet vergeten. Santosh Shivan is verantwoordelijk voor het prachtige camerawerk. The Terrorist en Dil Se laten zien hoe moeilijk het is voor filmmakers om werkelijk consequenties te trekken uit de gedrevenheid van een zelfmoordenaar, zeker als deze een vrouw is. Beide films zijn pogingen het zachte in de mens naar boven te halen en zouden opgevat kunnen worden als pleidooien voor minder extreem idealisme.

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-1 uit het algemeen deel  voor havo en atheneum.  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. 

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven.
05/02/2010 update