BRONNENBUNDELS
 


Sociaal protest: de Punk Look

Sociaal protest en sociaal misnoegen neigen er beide toe een karakteristieke kleding aan te nemen.
De Beatniks, Teddy Boys en Zoot Suiters van de naoorlogse periode, de Mods en de Rockers van de jaren '50, de Skinheads en de Hippies van de jaren '60 drukten zich allen zeer welsprekend uit door middel van de taal van hun kleren.
Vandaag de dag wordt vervreemding van de gevestigde waarden even uitbundig voortgezet door wat eerst als de Punk* en later als de New Wave stijl bekend werd.
De originele Punk Look verscheen in Londen in de late jaren '70 onder half of helemaal werkloze teenagers uit de arbeidersklasse.

Uit: Alison Lurie,
The Language of
Clothes.
Feltham, 1983

Kenmerkend voor de stijl was pluizig geknipt haar dat in schokkende, onnatuurlijke kleuren was geverfd: vaak heel licht blond, soms rood, groen, oranje of lila.
De gezichten werden krijtwit gepoederd met zwart omrande ogen en zware lipstick. In hun kleding waren rood, zwart en wit de favoriete kleuren.
Punks droegen zwarte leren jasjes en spijkerbroeken met een versiering van metalen spijkers en overbodige ritsen; T-shirts bedrukt met vulgaire woorden en gewelddadige en/of pornografische scènes - vaak plaatjes van moord en verkrachting. Met opzet gescheurde en vuilgemaakte kleren, bij elkaar gehouden met buitenmodel veiligheidsspelden, lieten stukken bleek, ongezond bloot zien, vaak met blauwe plekken of krabben. Een favoriete accessoire was de honden- of fietsketting, die stijf rond de nek gewonden kon zijn of diende om het ene been aan het andere vast te maken. Punkmeisjes konden dit ook dragen maar zij konden het afwisselen met minirokjes, rokken met een split opzij, een nauwe angora trui en naaldhakken; hun vriendjes gaven de voorkeur aan zware "shitkicker" (strontschoppers) laarzen.

In de taal van de kleding was de Punkstijl een vraag om aandacht en tegelijk een kreet van woede tegen degenen die in het verleden meer aandacht aan deze kinderen hadden moeten geven maar dat niet gedaan hadden: ouders die of zelf niet rijp genoeg waren of te uitgeput; ongevoelige of hulpeloze leraren en sociale werkers; een welzijnsstaat die ongeïnteresseerd leek in hun welzijn en geen banen had voor de meeste van hen.
De uitmonstering van een motorfietsbende, de kettingen en scheermessen, de echte en onechte bloedvlekken en schrammen, het vertoon van bloot waren bedoeld om te schokken en af te schrikken. Om enige reactie op te wekken moest er wel tot deze uitersten worden overgegaan omdat de op straat gedragen kleding van de late jaren '60 en de vroege jaren '70 al tamelijk ver ging en omdat de doorsnee man en vrouw zo vertrouwd was geworden met sex en geweld door de media.


 
Tegelijkertijd deden andere aspecten van de Punk Look niet alleen een beroep op de aandacht maar ook op de liefde en zorg, die wij aan heel kleine kinderen geven, vooral aan kinderen die gewond zijn.
Waar elders hadden wij tenslotte dat pluizige paaskiphaar gezien, die bleke, gekrabde gezichten en geschaafde knieën, die gescheurde rokken en spijkerbroeken, die slechtpassende, dikwijls halfuitelkaar hangende jasjes en broeken?
De buitenmodel veiligheidsspeld, dat handelsmerk van Punk, door wang of oorlel, kon niet anders dan iedere moeder herinneren aan het afschuwelijke moment, wanneer zij er net zo een stak in haar lieveling in plaats van in zijn luier.
De ketting, die het ene met het andere been verbond, suggereerde niet alleen geweld, gevangenschap en perversie - maar bezorgde de drager de korte, weifelende, om hulp vragende loop van een dreumes.
Het is deze dubbele boodschap als van een boosaardige en ongelukkige baby, die de Punk Look zo vreselijk verwarrend maakte. De meeste nieuwe stijlen veroorzaken alleen verbazing, hoongelach of bewondering; de Punk Look maakte dat de mensen in Engeland woede voelden en tegelijkertijd schuldgevoel, medelijden en vrees. Deze mode bewoog in de richting van politiek protest, mogelijk van politieke actie.