Pop Art

Pop art heeft het imago van Amerikaanse realiteit en westerse cultuur beide in zich, het alledaagse van consumptie en massamedia, voor de kunst ontdekt en in bepaalde stileringsprocessen opnieuw tot kunst verheven. Echte dingen, de afbeeldingen daarvan (foto, poster) en zuivere schilderkunst werden tot een eigen, nieuwe beeldsynthese, tegelijk meer èn minder dan de voorgestelde uitsnede van de werkelijkheid. Een wezenlijk principe van Pop is het wederkerig vertalen van abstracte vormwaarden in voorwerpen en omgekeerd echte voorwerpen in abstracte vormen. (...) Tom Wesselman heeft de verbinding tussen materiaal en werkelijkheid tot een wand-environment uitgebreid. Het illusionisme -taperecorder met straatgeruis, ingeschakelde radio- en tv apparaten- wordt verbroken in direct naast elkaar staande werkelijke en geschilderde voorwerpen. 'Landschap no 2' is de projectie van de ideale foto uit de folder in een landschapsvoorstelling, die ten dele uit schilderkunst, ten dele uit fotografie en ten dele uit gipsreliëf bestaat. Warhols vergrotingen van opsporingsfoto's en zijn tot idool gemaakte filmsterren demonstreren in zeefdruktechniek het anonieme en clichématige karakter van de voorgestelde of de voorstelling.

Andy Warhol

Hoewel Warhol waarschijnlijk de meest onpersoonlijke is van de Popkunstenaars, put ook hij zijn onderwerpen uit zijn eigen ervaring -die tweedehands ervaring die we allemaal delen. Hij heeft het hele scala aan Pop-onderwerpen met liefde doorgewerkt met als constant favoriet thema de vercommercialisering en vulgarisering ervan. De 'Death and Disaster' schilderijen worden ondanks, of liever dankzij, de 'mechanische' wijze waarop zij vervaardigd zijn, één van de weinige voorbeelden van krachtige uitdrukking van dit aspect van het Amerikaanse leven dat in de recente Amerikaanse schilderkunst te vinden is. Juist omdat we gefascineerd zijn door de krante- of tijdschriftfoto's die er de bron van zijn, zijn we dus dubbel geprikkeld door de confrontatie met deze foto's in een minder toevallige context -die van de kunst- zelfs in aanmerking genomen dat, zoals Warhol beweert, 'als je een gruwelijk schilderij steeds maar weer ziet, het geen enkel effect meer heeft'. Retorica 1) is niet langer nodig en evenmin betekenisvol; onze zintuigen zijn zó overvoerd met kunstmatige gevoelens door toespraken van politici, slechte films, slechte kunst, damesbladen en TV drama's, dat een krachtige herhaling zoals door Warhol toegepast, meer betekent dan een ultra-expressionistische uitbeelding van slachtoffers van een ongeluk ooit zou kunnen.

1) welsprekendheid maar ook bombastische taal

Het gebaar is van het grootste belang in de nieuwe kunst. Niet het fysiek dramatische gebaar van het expressionisme of het ironische gebaar van Duchamp maar een gebaar zonder meer, dat tegelijk dom en intellectueel complex is. Warhols films en kunst betekenen óf niets óf heel veel. In Warhols 'Box Show' in de Stable gallery in 1964, die bestond uit stapels houten kisten die een nabootsing waren van dozen uit de supermarkt met de verschillende merken in zeefdruk op de zijkanten (Brillo, Heinz, Del Monte, Campbells) was het idee het meest belangrijk; maar het idee werd alleen concreet in zichtbare gedaante. Oldenburg, wiens kunst zeer van die van Warhol verschilt, bewonderde deze tentoonstelling. Het was volgens hem: 'een heldere manier om iets duidelijk te maken en ik bewonder dat .... Er is een mate van vervreemding van echte dozen; zij worden een object dat niet echt een doos is en dus vormen zij op een bepaalde manier de illusie van de doos en dat brengt ze binnen het terrein van de kunst.'

Tom Wesselmann

Het werk van Wesselmann begon met een poging om collage te gebruiken in de trant van traditionele Europese categorieën van schilderkunst, het naakt, stilleven etc. en beantwoordde daarmee aan traditionele waarden in de schilderkunst.
Hij begon met een soort kleine collages waarin getekende naakten geplaatst werden tussen knipsels uittijdschriften. Zoals altijd in het werk van Wesselmann vormen de collage-elementen een geloofwaardig interieur en zijn zij visueel en ruimtelijk met elkaar verbonden op een manier die bij de cubistische collages bijvoorbeeld nooit voor kwam. Geleidelijk aan kwamen de collage-elementen steeds minder voor en werden cleaner gepresenteerd. De kleuren werden eenvoudiger. In zijn series van de 'Great American Nudes', waarmee hij in 1962 begon, gebruikte hij rood, wit en blauw, omdat hij, naar zijn zeggen, niet erg geïnteresseerd was in kleur zoals hij ook niet in objecten geinteresseerd , was. (...)