BRONNENBUNDELS
 


Glamour als stijl

Volgens sommigen betekent glamour-stijl dat vanuit verschillende cinematografische en niet-cinematografische codes een selectie gemaakt wordt (deze belichting, die camera-hoek, deze shot-grootte) en dat deze geselecteerde codes vervolgens met elkaar gecombineerd worden, zodat ze een specifiek filmische (en in dit geval ook gedeeltelijk fotografische) manifestatie teweegbrengen: Glamour geheten. Glamour ligt zowel ingebed in het filmische systeem als erbuiten. Zo beschouwd is stijl de selectie uit een reeks mogelijkheden, kenmerkend voor een bepaalde periode. In een andere periode zullen heel andere selecties gemaakt worden. (...) In het geval van de Glamour-stijl is de vrouwelijke Star een noodzaak, een vereiste.

Choreografie van de glamour

In een choreografie mag een goed gesneden kostuum de danseres niet hinderen, maar moet het haar lichaamsbewegingen helpen verrijken, nuanceren en soms zelfs corrigeren. (...) De cirkelende bewegingen die Ginger Rogers uitvoert tijdens het nummer Let's face the Music and Dance in de film Follow the Fleet uit 1936 met Fred Astaire als tegenspeler, worden niet enkel perfect opgevangen door de jurk, de jurk doet nog meer. Het is een vrij strakke, onderaan uitlopende lange jurk. De stof bestaat uit een mengeling van metalen draden en zijde.

Uit: Erik de Kuyper, De glamour van het Hollywood-kostuum. in: Versus 4, 1985

Belangrijk is echter dat de zoom verzwaard werd, zodat met enige vertraging de onderkant van de jurk de bewegingen volgt. Er ontstaat zo een soort mede-beweging van de onderkant van de jurk, die af en toe (door de snelle opeenvolgende pirouettes) in een tegenbeweging overgaat: de zoom kan niet meer volgen en gaat dan maar in een eigen nabootsende werveling de draaiingen van het lichaam imiteren. Kortom, de wervelingen van het lichaam en die van de onderkant van de jurk- hoewel parallel verlopend -zijn niet meer synchroon en krijgen af en toe zelfs een totaal variërend tempo.

Je krijgt nu op zijn minst drie variaties in de werveling (op zijn minst want de wijduitlopende mouwen en de bontkraag verlenen nog bijkomende bewegingsaccenten, die voor een volledige analyse er bij betrokken dienen te worden:

- die van het lichaam van de danseres zelf, getekend door de volgzame lijnen van het kostuum;

- die van de tegenbeweging (in steeds gelijkaardige wervelende registers, doch eigenzinnig in hun uitwerking) die de onderkant teweegbrengt;

- tenslotte, contrasterend met de glooiende lijnen en de wervelende spiralen zo iets als een halo-stof, licht-stofjes die 'opwaaien' rond het lichaam, de jurk (teweeggebracht door het materiaal).

Film stills, Follow the fleet met Fred Astaire en Ginger Rogers

De 'fictie-film'

In de eerste jaren van de film worden de kostuums ofwel verzorgd door de acteurs/actrices zelf of zij worden gekocht of gehuurd bij lokale winkels/ bedrijven. Sterren met een grote eigen garderobe worden het meest gevraagd. In de stomme-filmperiode bestaat dan ook geen 'screen-credit' voor kostuumontwerpers. In de jaren twintig zijn films een deel van het Amerikaanse leven geworden. Vrouwen kopiëren de stijl van hun sterren. Een commerciële mode-industrie komt op gang. Ontwerpers worden in de film steeds belangrijker en zij kunnen beschikken over enorme budgetten. Exclusieve stoffen, zijde, crêpe, taft, bont, parels, diamanten en allerlei veren worden veelvuldig gebruikt. Midden jaren twintig wordt Hollywood het middelpunt van film-maatschappijen en studio's: Metro Goldwyn Mayer, Paramount Pictures, Warner Brothers, RKO, Universal Pictures. Al deze grote filmmaatschappijen nemen een 'head-designer' in vaste dienst. De ontwerpers moeten sterke kanten van de sterren benadrukken en de slechte verdoezelen. Als de sterren meer en meer karakterrollen gaan spelen, is een passend kostuum van grootbelang (veel sterren hebben geen mannequin-figuren). Vaak worden er verschillende versies van één kostuum gemaakt om het in elke positie zo goed mogelijk te laten uitkomen en om praktische redenen: als er met het ene kostuum wat gebeurt, kan er toch doorgefilmd worden.

De jaren dertig

Hollywood wordt big-business. De films mogen veel geld kosten, er wordt in luxe geleefd, de kostuumafdelingen worden kleine fabrieken. Hollywood wordt toonaangevend voor de Amerikaanse mode en maakt zelfs de oversteek naar Europa. Favoriete sterren als Greta Garbo, Marlene Dietrich, Bette Davis en anderen gloriëren. In de regel werken zij samen met een vaste ontwerper bij wie zij meestal ook hun privé-garderobe bestellen. De image-uitstraling die de sterren beroemd maakt, wordt zeker mede bepaald door de ontwerper die hun kostuums creëert. De kleurenfilm (Technicolor) brengt een nieuwe ontwikkeling in het kostuumontwerp op gang. Voor de zwart-wit films werden allerlei kleuren naast elkaar gebruikt om de grijswaarden in de fotografie het best tot hun recht te laten komen. Nu moeten de kleuren zorgvuldig worden gekozen en gaan zij een specifieke rol spelen in de image-karakter-bepaling van de sterren.