Structuur van het stripverhaal

Onder beeldverhaal verstaan we een aantal grafische afbeeldingen, die in een zodanige volgorde ten opzichte van elkaar zijn geplaatst, dat ze een voortschrijdende handeling laten zien. Deze afbeeldingen zijn veelal voorzien van een tekst, die hun verhalend karakter ondersteunt. Anders gezegd, fundamenteel voor het stripverhaal zijn de beelden, de tekst mag alleen bedoeld zijn ter verduidelijking van het 'verbeelde'. Een strip is wezenlijk iets anders dan een rijk geïllustreerd verhaal. Ieder plaatje laat een momentopname zien van de handeling die zich aan het voltrekken is. Het tijdsverloop, hoe miniem ook, dat er bestaat tussen twee opeenvolgende panels, laat de handeling voortschrijden, verleent die spanning en dynamiek, welke kenmerkend zijn voor het beeldverhaal.

De tekst die het beeldverhaal begeleidt, kan op verschillende wijzen aan de lezer gepresenteerd worden: onder het plaatje, in een tekstballon of 'los' in het plaatje. De strip, waarbij de tekst onder het plaatje staat, kan in Europa bogen op een vrij lange traditie, die haar oorsprong vindt in de volks- of centsprenten, die vanaf de 15de eeuw in een groot aantal landen in omloop waren. (...) De tekststrip is een typisch Nederlandse traditie gebleven. Wat aanvankelijk alleen voor de 'export' gebeurde, het omzetten van tekststrips in balloon-strips, werd later ook gedaan ten behoeve van de binnenlandse markt. (...)

De balloonstrip is de meest karakteristieke vorm van het beeldverhaal. We vinden in Europa al tekstballonnen, voordat er werkelijk sprake is van stripverhalen, bijvoorbeeld in de middeleeuwse manuscripten en op Engelse gravures uit de 18de eeuw. (...) Van een geregelde toepassing kan men echter pas spreken na 1920. In Amerika liggen de zaken anders. Daar treffen we in de oudste strips al dadelijk een systematisch gebruik van balloons aan. Ook sindsdien is in dit werelddeel de tekstballon de meest voorkomende vorm van tekstverwerking gebleven. (...) De tekstloze strips behoren meestal tot het type 'gagstrip' Met deze beeldenketens, die voor zichzelf moeten spreken, naderen we het grensgebied van strip en cartoon.