DÜRER, Vier apostelen, 1526, paneel, elk luik 76x216

           

Het werk was een geschenk voor de Raad van Neurenberg in 1526. In 1627 is het werk aan keurvorst Maximiliaan I vermaakt. Die liet er het grote opschrift van Dürer afhalen. Later werd het weer aangebracht.

Dat de stijl van de vier apostelen ons aan de grote Italiaanse meesters doet denken is geen toeval, want Dürer heeft zich gedurende zijn laatste levensjaren veel beziggehouden met de theorie van de kunst en een verhandeling over de geometrie geschreven, gebaseerd op een grondige studie van Piero della Francesca's handleiding voor het perspectief.

Dit monumentaal tweeluik is het artistiek en godsdienstig testament van Dürer. De apostelen zijn sterk tegengesteld aan elkaar; de brandende vurigheid van Marcus staat tegenover de mannelijke kalmte van Paulus; het vaderlijke gelaat van de oude Petrus onderlijnt de trotse ernst van Joannes. De houdingen en de draperingen zijn even expressief als de blikken. De vier apostelen geven dan ook de vier temperamenten weer, zoals die afkomstig waren van Hypocrates leer, die uitging van de lichaamssappen. maar ook de planeten spelen een rol in deze leer der temperamenten:
  • Het sanguinische type (bloed) (tevens Jupiter: vochtig en warm)
  • Het flegmatische type (slijm) (tevens het koude Venus)
  • Het cholerische type (gal) (de hete en droge planeet Mars)
  • Het melancholische type (de zwarte gal) (Saturnus)

De klassieken vonden alleen het eerste normaal: de andere drie werden beschouwd als ziekelijke afwijkingen! Vaak zien we allegorische voorstellingen van deze vier temperamenten: musicerende flegmatici, liefdesparen zijn sanguinisch, en een ruziend echtpaar stelt het cholerische voor! Vermoedelijk geeft Durer zijn vier apostelen ieder een van de vier temperamenten:

Johannes: Sanguinisch

Petrus: flegmaticus

Markus: Cholericus

Paulus: Melancholicus

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van tehatex vwo en het nieuwe vak ckv-2/3 uit het algemeen deel  voor havo en atheneum. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. 

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven.


12/17/2003 last update