Rembrandts Laatste Oordeel naar Leonardo da Vinci's fresco |
Met deze tekening maakt Rembrandt het voor iedereen duidelijk hoezeer hij Leonardo's Laatste Avondmaal bewonderde - maar dat niet alleen: de tekening (in rood krijt) getuigt ook van zijn verlangen om zijn eigen creatieve vermogen te toetsen aan datgene wat Leonardo tot stand had gebracht. Rembrandt kopieerde een gravure van het Laatste Avondmaal, aanvankelijk in hard rood krijt waarbij hij deels dicht bij het origineel bleef, deels er van afweek. Daarna werkte hij de hele tekening in zacht rood krijt op: hij arrangeerde de figuurgroepen opnieuw, nadenkend over functie, gebaar en expressie van elke afzonderlijke discipel. |
Het Laatste Avondmaal van Leonardo da Vinci (fresco) |
Rembrandt 'Het Laatste Avondmaal' naar Leonardo da Vinci |
Hij veranderde ook de figuur
van Christus: hij zette hem rechtop en gaf hem een kortere nek waardoor
hij een expressiviteit kreeg die de Christus van Leonardo miste. Judas -
de vierde van links - deinst achteruit en op die manier gaf Rembrandt hem
de psychologische spanning die overeenkomt met zijn rol in het drama. Niet
alleen elke figuur afzonderlijk werd door Rembrandt 'intenser' gemaakt,
ook de scène in haar geheel. Door de ruime hal weg te laten, worden tafel
en figuren als het waren naar voren geduwd; in Leonardo's 'Cenacolo' maakt
de groep een kleine indruk en zitten de figuren meer in de ruimte. Gezien
de afkeer van symmetrie, die we van Rembrandt kennen, is het niet
verwonderlijk dat hij Christus links van het midden neerzette en het
klassieke evenwicht van Leonardo's voorstelling nadrukkelijk veranderde
door een baldakijn schuin boven in plaats van recht boven Christus te
tekenen. Het effect is dat de beschouwer het gevoel heeft op een andere
plaats te staan dan bij Leonardo's tafereel: dáár is de suggestie dat
men recht voor de tafel staat en bij Rembrandt staat men meer naar links.
Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van tehatex vwo en het nieuwe vak ckv-2/3 uit het algemeen deel voor havo en atheneum. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Geraadpleegde lit: E. Haverkamp Begemann, Creative Copies. Londen/Amsterdam 1988 en bronnenbundels Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven.
|