|
Florence,
Brancaccikapel
in de Sta Maria del Carmine |
|
|
|
|
| Nog
niet zo lang geleden is deze Brancacci kapel gerestaureerd, waarbij men
tot allerlei nieuwe conclusies is gekomen over wie precies de fresco's
heeft geschilderd. Vasari vermeldt dat Masaccio de opdracht kreeg
na de dood van Masolino maar daar heeft hij zich in vergist. Masolino
overleed later dan Masaccio en ze
moeten in 1423 samen de opdracht hebben gekregen en de te
beschilderen stukken muur onderling hebben verdeeld. Om onduidelijke
redenen vertrekken ze, ook alle twee, voor het werk af is.
|
|
|
|
Het
realisme speelt in deze fresco's een belangrijke rol. Weliswaar beelden
ze bijbelse verhalen uit maar de in klassieke toga's gehulde Petrus en
de andere apostelen bewegen zich in een decor dat veel lijkt op het
eigentijdse Florence. Ze wandelen tussen de inwoners, van wie sommigen
met naam en toenaam bekend zijn. Hier en daar zijn ook de kunstenaars
zelf geportretteerd. Zelfs het detail van alleen deze twee koppen, die
deel uitmaken van een veel omvangrijker groep, laat zien hoe Masaccio
zijn figuren wist te karakteriseren èn onderling met elkaar te
verbinden. |
|
|
|
|
De Cijnspenning |
|
|
Je ziet hierboven het linkerdetail van de
Cijnspenning en hieronder op de pagina het rechterdetail.
Het tafereel van de belastingbetaling bevat, als een stripverhaal, verschillende, op elkaar volgende handelingsmomenten; de hoofdpersoon Petrus komt drie maal op het fresco voor. Voor de poorten van de stad Kafarnaüm, aan de oever van het Meer van Galilea, werd van de volgelingen van Christus belasting geëist, het hoofdgeld (Mattheüs 17:24-27). Jezus zegt daarop tegen Petrus dat hij in het meer een vis moet gaan vangen. In de bek van de vis zal een zilverstuk zitten waarmee hij de belasting kan betalen. Merkwaardig genoeg vindt het eigenlijke wonder alleen in een zijtafereel plaats, links op de achtergrond, waar Petrus op de grond neerknielt om de aanwijzing van Christus op te volgen. Rechts vooraan zien we hem weer als hij het geld betaalt. in het midden van de schildering domineert de groep apostelen die rond Jezus staan. Met grimmige gezichten nemen ze kennis van de in hun ogen onrechtvaardige els van de belastinginner, die voor hen staat. Het lijkt wel alsof een ruzie niet te vermijden zou zijn geweest als Christus niet het bevel gegeven had op te houden. Het fresco met zijn perspectief is een virtuoos geschilderde ruimte waarin alle figuren op zichzelf staan; ze lijken vrij te kunnen bewegen. Slechts enkele, ingehouden gebaren zijn voor Masaccio voldoende om de geschiedenis geloofwaardig over te brengen. Een vergelijkbare levensechtheid was vóór hem nog nooit bereikt. De keuze van dit bijbelse thema, dat nooit eerder zo dominant en zo groot is weergegeven, had betrekking op de politieke gebeurtenissen uit de tijd dat het ontstond. Om de stedelijke financiën op orde te brengen en kostbare óorlogen te kunnen betalen, werd in Florence druk gepraat over een belastingverhoging, die in 1427 ook werd ingevoerd en voornamelijk de welvarende families van de stad trof. |
|
|
|
|
|
De figuren en het landschap worden weergegeven in een krachtige stijl in overeenstemming met nieuwe optische principes. De onderkant van het fresco bevindt zich 4,20 meter boven de grond waardoor een ander perspectief zich opdringt. Masaccio vraagt ons om ons voor te stellen dat wij van gelijke hoogte naar het centrale verdwijnpunt kijken achter het hoofd van Christus. Hij maakt ook een beheerst gebruik van de lichtinval (van rechts, waar zich ook het raam van de kapel bevindt) en hij past een sfeerperspectief toe door subtiele veranderingen in de tinten van het landschap. Alle vormen bestaan slechts door het licht dat hen als het ware boetseert en een plaats in de ruimte bezorgt. De achtergrond met oevers, heuvels, wolken,... baadt in een zachte atmosfeer. Masaccio's ongeziene vrije penseelvoering geeft geen fysische elementen, maar optische impressies weer. Bovendien worden de apostelen voorgesteld als gewone mensen, zelfverzekerd en sympathiek. Het zijn individuele persoonlijkheden die echt in de ruimte bestaan. Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van tehatex 2003/2005. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven. 07/11/2007 last update digischool |
|
