Johann Heinrich Fuseli

1741-1825
Fuseli werd in Zurich geboren. In 1764 werd hij gedwongen Zwitserland te verlaten en hij koos als toevluchtsoord het land van Shakespeare. Paradoxaal genoeg was zijn eerste werk een vertaling van Winckelmanns 'Gedanken uber die Nachahmung der Griechischen Werke in der Malerei und Bildhauerkunst'. Sir Joshua Reynolds haalde hem over de literatuur op te geven voor het schilderen.

Fuseli werd geobsedeerd door grootheid - alleen Dante, Shakespeare, Milton en Michelangelo waren bij hem in tel; en zijn ambitie kan in één zin worden samengevat-de meest dramatische episodes van Shakespeare weergeven in de beeldende taal van Michelangelo.

Hij buitte meer dan wie ook de vreselijke taferelen van het laatste Oordeel uit. Natuurlijk bereikten Fuseli's Michelangeske duivels nooit de serieuze hoogte van Michelangelo maar op hun eigen manier werken ze wèl èn ze verschenen precies op het juiste moment. Fuseli's werken vormen een bloemlezing van romantische thema's -geesten, heksen, reuzen èn paarden, die zo'n dubbelzinnige rol spelen in de iconografie van de romantiek tot en met Picasso. In het algemeen zijn ze verbonden met de twee grote, irrationele faktoren angst en sex, die beide door middel van dromen worden overgebracht. Fuseli's eerste succes bij het publiek was inderdaad getiteld 'De Nachtmerrie'. (zie de afbeelding hier beneden)  Het was een parodie op een schilderij van Reynolds, dat 'De Droom' heette en dat een paar jaar eerder op een tentoonstelling in de Academy veel bewondering oogstte.

Ook hier vermengden klassieke theorie en romantische praktijk zich. Men vond in het schilderij van Fuseli de boze geest, het paardehoofd en de verdraaide houding een zeer verontrustend effekt hebben. Dat zo'n belachelijk werk zo veel bewondering zou hebben gekregen toont aan dat Fuseli aan zijn tijdgenoten een verborgen neurose had onthuld, die er slechts op wachtte om zichtbaar gemaakt te worden.

De romantiek was een noordelijke stroming, een herontdekking van die natuurkrachten, mistflarden, bergen, donkere rivieren, ondoordringbare wouden, die deel uitmaken van de Europese verbeelding.'s wereld maar die gesluimerd hadden gedurende twee eeuwen mediterrane overheersing.
De kunstenaar die in Rome de eerste golf van de internationale romantiek zelf had opgestuwd, kwam uit het noorden, het gebied van de reuzen, monsters en helden.... Toen hij zich in Engeland vestigde, beïnvloedde hij - men kan bijna zeggen hij schiep - de stijl van Blake. Men kan zich nauwelijks twee meer uiteenlopende individuen voorstellen: Blake die zei dat ieder levend wezen heilig is en dat ook meende en Fuseli die in al zijn vormen door angst, sex en geweld werd geobsedeerd.

Meer afbeeldingen van Fuseli

Samenstelling van het bronmateriaal voor de vaklokalen uitsluitend en alleen ten behoeve van de vak ckv-1 uit het algemeen deel  voor havo en atheneum en het vak ckv vmbo en de kunstvakken uit het profiel C&M. (CKV 2/3 en tehatex) en uit de onderbouw het vak beeldende vorming. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Bron: The Romantic Rebellion Clark 1974 / Bronnenbundels

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten, afbeeldingen ed? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven. In plaats hiervan geven we onder aan de pagina ruimte voor een eigen invulling of verwijzing naar internetpagina's.

21-12-2005