Het licht, daar ging het om. De rest was bijzaak.

In 1891 exposeerde Monet vijftien van zijn hooimijten bij kunsthandel Durand-Ruel. De tentoonstelling was een evenement doordat iets dergelijks - een enkel motief, geschilderd door één man - nooit eerder was vertoond. Monet had de schelven (schelf=hooimijt) de gehele herfst en winter geobserveerd en geschilderd tot ze bij de eerste sneeuw van het veld werden gehaald. De hooimijttentoonstelling was een succes: juist de ongewoonheid van de vertoning werd nu door veel bezoekers herkend als een signaal om zich achter te scharen. 'Ik wilde bovenal waarheidsgetrouw en exact zijn', zo tekende iemand op uit de mond van de eminente schilder. Het licht - daar ging het om. De rest was bijzaak.
Na de hooimijten begon Monet aan de zo mogelijk nog strakkere, meer geschematiseerde serie populieren langs de Seine. Maar zijn meest opzienbarende reeks werd degene die hij wijdde aan de gevel van de kathedraal van Rouen. Twintig doeken werden in 1895 bij de kunsthandel Durand-Ruel getoond. 

Meer nog dan de hooimijten was deze serie aanleiding tot controverse. Enthousiaste reacties werden geformuleerd door bewonderaars die Monet om zich heen had weten te scharen. Maar ook werden ingrijpende bedenkingen geuit, tegen Monets schildertechniek en ook tegen de manier waarop hij dit onderwerp aan zijn doeleinden onderwierp.

De serie hooimijten kreeg vaak toevoegingen over weer en jaargetijde: [zie vergroting]
  • a Zonsondergang, sneeuweffect
  • b Zonsondergang
  • c Zonneschijn
  • d Effect van nachtvorst
  • e Ondergaande zon
  • f Sneeuweffect
  • g Zomermiddag
  • h Hooimijt
  • i Hooimijt in Civerny
  • j Sneeuweffect, 's morgens
  • k Wintereffect
  • l Nazomer
  • m Nazomer, zonsondergang
  • n In de sneeuw
  • o Zonlicht door de mist
Zo schreef een liefhebber van de nieuwe kunst: 'Monets verfbehandeling is als onkruid gegroeid; het overtreft en verstikt de idee; het lijkt er in deze kathedraalgevels op dat de schildertechniek voor zichzelf bestaat, als een monstrueuze en onnatuurlijke klimop, onafhankelijk van steun.' Zoals vaker bij scherpe kritiek geeft dit een op zichzelf kernachtige beschrijving van de manier waarop Monet het motief gebruikte: als pure buitenkant, een drager die geheel in dienst staat van het eigenlijke onderwerp: lichteffecten.
Er waren meer critici die zich zorgen maakten over de wending die Monets impressionistische schildertechniek had genomen: niet meer de snelle toets, maar vreemde, uitgewerkte visioenen. En ook dat hadden ze goed gezien. Waar Monet vroeger tamelijk stelselmatig ter plekke had geschilderd, nam hij het onderwerp nu, in de vorm van foto's, mee in wat hij zijn 'meditatiekamer' noemde; een geïmproviseerd atelier in een hotel tegenover de kathedraal, waar hij op zijn gemak kon experimenteren met verf. Het schilderen van Monet was een kamerbezigheid geworden.

[Meer afbeeldingen] [Meer over Monet]
Samenstelling van het bronmateriaal voor de vaklokalen uitsluitend en alleen ten behoeve van de vak ckv-1 uit het algemeen deel  voor havo en atheneum en het vak ckv vmbo en de kunstvakken uit het profiel C&M. (CKV 2/3 en tehatex) en uit de onderbouw het vak beeldende vorming. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Bron: Kunstschrift 01/5

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten, afbeeldingen ed? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven. In plaats hiervan geven we onder aan de pagina ruimte voor een eigen invulling of verwijzing naar internetpagina's.

21-06-2006