|
Fantasie-omgevingen Maniëristische tuinen De italiaanse tuin tijdens renaissance en maniërisme is een verworvenheid van het humanisme en tegelijk het aanschouwelijk resultaat van de bijbehorende opvatting over de natuur. |
|
| Voor de humanisten telden de overgeleverde geschriften meer dan de overgeleverde beelden. De beschrijvingen van antieke tuinen spraken de fantasie aan. Al deze beschrijvingen hebben met elkaar gemeen dat ze een onderdeel vormen van de verhalen over villa's, de landhuizen van voorname en welgestelde, meestal zeer ontwikkelde bewoners met verstand van kunst. De zogenaamde 'natuurlijke' tuin was in de klassieke oudheid onbekend. De tuin was een geordende natuur, rnet het oog op klimaat, wind en temperatuur weloverwogen aangelegd, handig of geraffineerd van water voorzien en met standbeelden opgesierd. ( ... ) Omstreeks het midden van de 15de eeuw ontstonden de eerste tuinen, die aan dit beeld beantwoordden. | |
| De harmonie tussen binnen en buiten, tussen architektuur en natuur, beantwoordde aan het kunstbegrip van de hoog renaissance. De villa's, die sinds het midden van de 16de eeuw gebouwd werden, verraden een andere verhouding tussen gebouwde architektuur en natuur. De architektonisch geordende tuin is hoofdzaak geworden. De villa zelf, voor zover die althans nog gebouwd wordt, komt op de tweede plaats en is met gevels en plattegrond op de tuin afgestemd. De bouwsom wordt voor het overgrote deel besteed aan de tuinaanIeg. | |
|
In literatuur uit die tijd zijn verhalen van 'tovertuinen' te vinden die in feite de tuin van Villa d' Este beschrijven. Daaruit blijkt hoezeer de tuin beantwoordde aan denkbeelden die in die tijd leefden zoals het gevoel voor het ongewone, verbazingwekkende en wonderbare.
|
|
Videofragment 1 Villa
d'Este |
Videofragment 2 Villa
d'Este |
| Over geen enkele van de 16de-eeuwse landhuizen
zijn wij zo goed
ingelicht als over dat van kardinaal lppolito d'Este in Tivoli. De uit
Napels afkomstige architekt Pirro Ligorio had al gewerkt in Rome aan de
Belvedere tuin in het Vaticaan. Niet alleen het praktische werk vormde
echter de basis voor de ontwikkeling van zijn fantasierijk talent maar ook
zijn studie van de klassieken. Twee monumentale bouwwerken kende hij
bijzonder goed: het heiligdom van de godin Fortuna in Palestrina met zijn
reusachtige terrassenaanleg en de Villa van keizer Hadrianus in Tivoli. Wat
de ontwikkeling van de terrassenbouw betreft loopt er een direkte lijn van
het Fortunaheiligdom in Palestrina via het Belvedere in het Vaticaan naar de
Villa d'Este. De invloed van de Villa Hadriana is minder direkt aanwijsbaar.
Toch is, in de zin van algemene inspiratie voor een fantasievolle,
vindingrijke aanleg en als leerrijk voorbeeld voor de technische inrichting
van waterwerken, de Villa Hadriana van onschatbare invloed geweest. Een deel
van Tivoli is opgebouwd uit brokstukken van het oude paleis. Opgravingen die
meer aan roverij doen denken, hebben het bestand aan kunstwerken tot bijna
niets gereduceerd. Toch geldt tot op heden het enorme complex ruines als één
van de aantrekkelijkste getuigenissen van de Romeinse keizertijd.
Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 uit het profiel cultuur en maatschappij voor havo en atheneum. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven
|
|
