Miljoenen mensen in Nederland spelen computerspelletjes

Het loopt uiteen van een eenvoudig spelletje Patience tot geavanceerde games waar speciale consoles (spelcomputers) voor nodig zijn. In opkomst zijn verder de spelletjes op de mobiele telefoon; Nokia heeft nu een spel- computer op de markt die tevens dient als telefoon (Ngage). De game-industrie is big business; er gaat ruimschoots meer geld in om dan in de Hollywood-filmindustrie. Met de populariteit van games is ook de vraag naar onderzoek rond games gestegen. Universiteit Utrecht organiseerde zelfs een internationale conferentie over games en gameonderzoek. Doel: wetenschappelijk gameonderzoek internationaal als zelfstandig onderzoeksgebied op de kaart zetten.

Worden computergames hiermee erkend als cultureel verschijnsel? Het is natuurlijk een wisselwerking, maar we besteden er aandacht aan omdat games een belangrijk deel uitmaken van de moderne cultuur.' Joost Raessens, docent nieuwe media en digitale cultuur aan de UU, vult aan: 'Er zitten twee dingen achter jouw vraag, namelijk wat we onder cultuur verstaan en op welk moment een bepaald nieuw medium als volwaardig wordt geaccepteerd. Er is denk ik in de laatste jaren heel sterk een verandering opgetreden binnen de universiteit; men erkent dat cultuur niet alleen iets is wat in de schouwburg of de opera plaats vindt, maar dat ook populaire cultuur een belangrijke rol speelt. Film- en televisiewe tenschappen hebben dezelfde problemen doorgemaakt en nu we met gameonderzoek bezig zijn, worden er veel dezelfde vragen gesteld. Film is ontstaan als kermisattractie eind 19de eeuw en wordt pas sinds het eind van de Tweede Wereldoorlog serieus geno men door wetenschappers.'

In 1998 is al gestart met een specialisatie nieuwe media en digitale cultuur, waarin ook computergames aan bod komen. Raessens: 'Er is een aantal thema's dominant ge weest vanaf het begin, bijvoorbeeld de vraag of gewelddadige spelletjes leiden tot geweld dadig gedrag. Daar is al snel veel onderzoek naar gedaan. Wat wij echter niet die oplei ding en dit congres willen doen is het brede aspect benadrukken; er is een heel breed scala aan vragen op het gebied van cultuur die ook betrekking hebben op computer-spelletjes' "Wij willen inderdaad alle facetten benadrukken. Niet alleen games en geweld of games en kunst. Dat zijn de meest stereotiepe vragen die gesteld worden,' zegt Copier.

video games 1

video games 2

In een game moet je participeren. Het is een enorme omslag van tv-kijken naar gamen. Tv is een laidback-medium -je gaat zitten en kijken. Gamen is veel meer een ervaring. Dat is denk ik ook datgene wat kun stenaars heel erg aanspreekt in games; dat je op die manier iemand tot een gebruiker van je kunstwerk kunt maken in plaats van alleen maar een beschouwen. Kunstenaars maken ook steeds vaker gebruikt van games in hun werk!

Dat participeren heeft echter ook anarchistische trekjes.'Er zijn veel mensen die de grens overgaan en verder gaan dan de vrijheid die door de maker gegeven wordt" stelt Copier. .'Bijvoorbeeld gamers die een spel kraken en zelf een level bouwen. Ook zijn er veel 'shootergames' waarin mensen zelf graffiti op muren kunnen spuiten of anderszins cultuurkritiek uiten. Na 11 september was dat bijvoorbeeld veel te zien. Ik heb het idee dat dit zich heel erg uitbreidt en dat mensen steeds verder gaan in het zelf maken van spellen en zelf dingen toevoegen.'

Consumenten krijgen en benutten mogelijkheden om zelf de cultuur vorm te geven.'Wij vinden het over het algemeen goed als niet alleen multinationals bepalen wat wij doen, maar dat wij zelf betrokken zijn bij de vormgeving van de cultuur,' zegt Raessens. 'In de krakersscene en bij de punkbeweging is deze gedachte natuurlijk niet nieuw. Het heeft een bepaalde traditie, maar de laatste jaren zie je die ontwikkeling heel erg terug op het gebied van mediacultuur.'

Raessens: 'je ziet het elders ook bijvoorbeeld bij Idols. Er wordt vaak lacherig gedaan, omdat kinderen via sms-jes kunnen stemmen. Hèt is natuurlijk commercieel en je kunt er kanttekeningen bij plaatsen, maar je geeft kinderen op zijn minst wel het gevoel dat ze kunnen bijdragen aan de creatie van een ster.' 

Games kunnen ook op een andere manier effect hebben op de cultuur. Op dit moment zijn online multiplayergames als Everquest heel erg populair, dat zijn games die via het internet gespeeld worden. 'je moet je voorstellen dat echt duizenden mensen van over de hele wereld tegelijkertijd online zijn, om in een fantasiewereld tegen of met elkaar te spelen,' verklaart Copier. 'Mensen creëren daarin hun eigen personage en spreken via speciale sites bijvoorbeeld af in die wereld op een bepaald tijdstip om met zijn allen een groot monster te gaan verslaan.'

Copier: 'Dat heeft ook heel veel effect op het dagelijks leven. Mensen gaan zich kleden naar hun personage en schrijven verhalen over hun personage op internet, of ze luisteren naar muziek die te maken heeft met de wereld waarin ze in spelen. Het verspreidt zich heel erg in het fantasygenre, wat ook weer naar buiten komt in de fascinatie voor Lord of the Rings. Het is niet alleen iets wat zich in de gamewereid afspeelt, maar wat verder gaat in het dagelijks leven, en dus in alle vormen van moderne cultuur terecht komt! 

'In Rusland en Korea is gamen al als officiële sport erkend,' stelt Copier. 'En er zijn mensen die de hele wereld rondreizen en daar heel veel geld mee verdienen. Zij moeten ook een aantal uur trainen per dag, echt topsport. De gespeelde games variëren van shootergames tot strategiespellen.'

Voorbeeld: Klassieke veldslagen tegen computer

Time Commanders (BBC): een tweede serie

Vier spelers krijgen de leiding over een leger uit de Oudheid. Daarmee spelen ze een historische slag na tegen een computer. Met deze formule brengt de BBC klassieke slagen tot leven.

In 48 v. Chr. stonden de legers van de Romeinen Julius Caesar en Pompejus tegenover elkaar bij Pharsalus. De slag werd gewonnen door Julius Caesar, die de machtigste man van het Romeinse Rijk werd. Maar hoe zou de het zijn afgelopen wanneer de vier deelnemers aan ‘Time Commanders’ de leiding over één van de legers hadden gehad?
 
Dit is het ijzersterker uitgangspunt van het tv-programma ‘Time Commanders’, waarvan al acht afleveringen werden uitgezonden (zie website Total War). 
 
De vier spelers kennen elkaar. Ze zijn collega’s, vrienden of familie. Twee ‘generaals’ krijgen als taak de grote lijnen uit te zetten, twee assistenten kunnen ieder de helft van het leger bijsturen. Tijdens de slag kan soms pijnlijk blijken dat de spelers niet goed met elkaar samenwerken. Of dat een doorsnee uitziende speler opeens uitgroeit tot een dominante generaal, die al zijn reserves op het juiste moment in de strijd gooit.
 
Voor de veldslag krijgen de spelers een klein college van de presentator van het programma over de omstandigheden. Wie waren de leiders van de legers? Over wat voor troepen beschikten ze? Hoe zag het terrein eruit? Wat stond er op het spel? En ze kunnen een blik werpen op het leger van de tegenstander. De informatie is gebaseerd op klassieke bronnen.
 
Daarna moeten de spelers een plan maken. Hoe verhullen ze hun mindere punten en profiteren ze van de zwakke plekken in het vijandelijke leger? Hoe stellen ze hun troepen op? Gaan ze aanvallen of verdedigen? Hoe maken ze gebruik van de strategische mogelijkheden van het terrein?
 
Lichte paniek maakt zich dan meester van de spelers. Wat moeten ze doen? Onder grote tijdsdruk wordt snel een plan in elkaar gezet, de ene keer in redelijke harmonie de andere keer juist kibbelend. De gezagsverhoudingen tussen generaals en assistenten blijken niet altijd even helder te zijn.
 
Op een reusachtig computerscherm hebben ze een beperkt overzicht over het slagveld. Ze sturen nog wat olifanten of cavalerie naar de flanken, stellen de infanterie verdekt op een heuvel op of verschuiven de boogschutters naar een betere plaats. En dan begint de slag…


 
De druk de spelers wordt groter. De generaals moeten beslissingen nemen en doorgeven aan de assistenten, die een stuk verderop staan en op kleinere schermen hun helft van het leger in de gaten houden. De generaals missen vaak het overzicht en hebben maar gedeeltelijk door, wat er allemaal op het slagveld gebeurt. Hun ‘bevelen’ en gedrag worden op amusante wijze van de zijlijn becommentarieerd door twee militaire specialisten.
 
‘There they make their first mistake’, roept een specialist dan, waarna hij met de andere specialist analyseert wat er fout gaat. Hebben de spelers bijvoorbeeld wel door dat er geen strategische punten op het vlakke terrein zijn? Zien ze die grote omtrekkende beweging die een deel van het vijandelijke leger maakt? Beseffen ze dat hun optrekkende leger kwetsbaar is door de vorm van een bierbuik?
 
De kijker leert verder dat olifanten er misschien uitzien als een soort antieke tanks, maar dat ze doordat ze niet kunnen schieten een heel andere functie in een leger hebben. Of dat een aanval van cavalerie op de achterkant van infanterie met lange lansen alleen zinvol is als het kort gebeurt. En dat lichte infanterie en speerwerpers een effectief middel tegen de afschrikwekkende olifanten zijn.


 
De specialisten zijn ook zeer geïnteresseerd in samenwerking tussen de spelers. Democratisch stemmen met z’n vieren over het strijdplan is fout, want zo ontlopen de generaals hun verantwoordelijkheid. Soms hebben de specialisten ook een duidelijke voorkeur voor de analyses van een assistent of generaal, die niet de eindbeslissing neemt.
 
De veldslag gaat ondertussen gewoon door op het computerscherm. Wanneer de overwinning of de nederlaag nabij is, geeft de computer dat aan. Nadat één van de legers gevlucht is, wordt de slag nog nabesproken. De specialisten vertellen de spelers wat ze fout en goed hebben gedaan. En laten enthousiast zien hoe de slag in werkelijkheid is verlopen.

Samenstelling bronmateriaal uitsluitend en alleen ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 uit het algemeen deel  voor havo en atheneum. Overnemen voor commerciele doeleinden verboden. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. VPRo-Gids Start Game door Guus Benders.

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven.
 

01/29/2010 last update digischool ckv 2