Busby Berkeley
Zonder choreografische training, maar wel met de ervaring van twee dozijn musicals voor Broadway op zak, werd de voormalige toneelmeester Berkely een van de 'hottest' regisseurs van de jaren dertig. Zijn doorbraak heeft hij te danken aan zijn muziek- en dansnummers in films als 42nd Street, The words are in my heart (met 56 piano's) en Dames. Bij de film kon hij met nog meer dansers nog omvangrijkere geometrische patronen creeren. Met zijn legendarische ‘top shot’-techniek was het kaleidoscopisch karakter van de choreografieen bovendien nog beter in beeld te brengen. Welbeschouwd is Berkeley een voorloper van de dansfilm waarbij de interventie van filmische middelen in de dans doorgaans niet wordt geschuwd of verdoezeld.

Busby's precisie als routine was in werkelijkheid afkomstig van het drillen voor parades, die hij bedacht gedurende een inkrimping van het leger vlak na de eerste wereldoorlog. Hij bedacht ook de trucage-opnamen, die in niets leken op wat men daarvoor had gezien en die onmogelijk in een theater uitvoerbaar zijn:

  • symmetrische en geometrische figuren van groepen meisjes die zich kaleidoscopisch vermenigvuldigen, 
  • menselijke figuren die in de camera vliegen; 
  • legpuzzelbeelden en bizarre hoeken en overgangen. 

  

Gladde vlakken en ruime vloervlakken dienden als speelveld voor schitterende, erotisch getinte optredens. Bijzonder gewaagd waren Berkeley's   

  • waterballetten, 
  • menselijke harpen, 
  • rijen piano's, 
  • glijdende zuilen en spiegels, 
  • panorama's, 
  • neonviolen, 
  • reusachtige schommelstoelen en eindeloze trappen. (...)

Zwemmen met Busby

That's what was being filmed during the great depression (1933).  

 
Zijn produkties zijn wel fascistisch, sexistisch of decadent genoemd en, het ergst van alles, kitsch. Zijn precisie bij het inzetten van identiek geklede, van dezelfde pruiken voorziene groepen is vergeleken met de extravagantie in de film van Leni Riefenstahl over het derde rijk, Triumf des Willens. Hij is geïmiteerd en geparodieerd. Toch heeft niemand hem ooit geëvenaard. Bovendien streefde hij net zo min als Joseph Urban naar een onpersoonlijk spektakel. Hij hield vol: 'ik werkte met mensen. Daarom krijgt u er een vrolijk gevoel van. Altijd gooide ik er wel een close-up tussen om te laten zien dat het bij die rijen meisjes, bij die ontwerpen werkelijk om mensen ging.'  

Samenstelling bronmateriaal uitsluitend en alleen ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 uit het profiel C & M voor havo en atheneum en tehatex. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. 

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven.

02/01/2010 last update