Frank Gehry 

architectuur Rebellie/experiment 

De eerste indruk van het Guggenheim in Bilbao is verwarrend. Het lijkt alsof een kind in het donker met een rol aluminiumfolie heeft zitten spelen. Het lijkt... Ja, waar lijkt het eigenlijk op? Ik loop er omheen, staar ernaar op afstand, ga er met mijn neus bovenop staan. Probeer het te begrijpen. Die vormen, die lijnen. Waar raken die elkaar? 

 

 

En dat materiaal, titanium, met die fluwelen weerkaatsing van het licht. Hoe bedénk je zoiets? Het museum is niet te plaatsen, maar vreemd genoeg staat het volkomen op zijn plaats in industrieel Bilbao: midden tussen de 19de-eeuwse stad, een morsige containerterminal, een grauwe spoorlijn, drukke autowegen en de Nervion-rivier. 

 

Wat dat betreft is het museum precies geworden wat architect Frank Gehry en het stadsbestuur van Bilbao voor ogen hadden: de contactlijm van Bilbao's verleden en toekomst. Want het nieuwe museum voor moderne kunst is maar een onderdeel van het kapitale plan om Spanjes vierde stad een eigentijdse status te geven De bouw van een metro en een brug, en de uitbreiding van de haven staan ook nog op het programma.

videofragment van het museum (geen geluid) 

EROTISCHE UITSTRALING 

werd er gezegd en geschreven over het vierde Guggenheim (naast de gelijknamige musea in New York, SoHo en Venetié) . Over de film Metropolis, die als inspratiebron diende voor Gehry's baanbrekende ontwerp. Over de erotische uitstraling van het gebouw, omdat zo zegt men, 

"je niet op de begane grond binnenkomt, maar via een lange, brede trap die tussen twee vleugels afdaalt in het onderaardse binnenste van het gebouw". 

En over de subtiele materiaalkeuze van glas, beige marmer en titanium de materiaalsoort, die veel wordt gebruikt in de vliegtuigindustrie en zo'n aparte zachte glans heeft. Bij het gebouw zijn alle ronde en gebogen vormen met een pantzer van dit materiaal bedekt. De rechte muren en andere vormen zijn van marmer. En in alle krochten en gaten van het gebouw, en aan de rivierkant, zitten gigantische glazen kolommen, om zoveel mogelijk daglicht te 'vangen'

De opening in oktober 1997 werd bijna een knaller in de meest letterlijke zin: leden van de Baskische afscheidingsbeweging ETA plaatsten, verkleed als tuinmannen, plantenbakken vol springstof op het terrein, die net op tijd werden ontdekt. 

Een 12,5 meter hoge 'Puppy' van bloeiende plantjes (een échte Jeff Koons) heet bezoekers welkom in de rij, waar ook ik even tijd heb om bij te komen van de eerste verbazing. Tussen mij en de museumingang staat een half uur wachtenden. En dat terwijl vandaag maar een derde van de collectie te zien is wegens herinrichting van de expositie. Ook van binnen is het Guggenheim een revelatie. 

 

Het hart van het museum bestaat uit een reuze-atrium van 50 meter hoog. Ronde gangen, glazen liften en trappen voeren naar 19 expositiezalen die over drie verdiepingen zijn verdeeld. De meeste zalen zijn klassiek rechthoekig van vorm met betonnen vloeren, witte muren en een (zoveel mogelijk) natuurlijke lichtinval. Helemaal beneden ligt een zaal zo groot als het binnenste van een oceaanstomer (130 bij 30 meter). De zaal loopt onder de La Salve-brug door (een van de drukste bruggen van Bilbao) , maar er staat geen steunpilaar in. Het binnengaan van het 'scheepsruim' slaat heel even op mijn ademhaling. Al met al bevat de collectie van het Guggenheim in Bilbao werken van de meest prominente artiesten van de laatste 40 jaar van deze eeuw.

11-03-2007  CKV-1