Groepsgrootte CKV op havo/vwo

Ik ben dit jaar verrast door een havo 4 groep die maar binnen 'bleef' komen. Uiteindelijk had ik een publiek van 33 man. Los van dat mijn lokaal niet is ingericht op zoveel leerlingen, is het met een vak als CKV nagenoeg onmogelijk om boeiend les te geven aan zo'n grote groep. Interactie is nauwelijks mogelijk en discussie en gesprek worden erg moeilijk te sturen.
Zijn er anderen die een zelfde ervaring hebben? Of zijn er misschien mensen die een soortgelijk probleem hebben opgelost?
 

Een publiek van 33 man. Dat kan er nog mee door. Ik heb naar aanleiding van dit mailtje even wat gegoogled. Mijn indruk is dat de op veel scholen gehanteerde norm van 32 leerlingen per groep, waarboven splitsing plaatsvindt,  blijkbaar niet op een wettelijke basis berust. In ieder geval zijn in het basisonderwijs groepen tot 37 mogelijk in de bovenbouw van dat onderwijs. Was getekend Plasterk. Die leerlingen zijn nog niet geselecteerd op intellectueel niveau en statistisch gezien is het hoogst waarschijnlijk dat een dergelijke groep minimaal één ADHD-er en één leerling in het autistische spectrum bevat om van auditief of visueel gehandicapten die met een rugzakje geholpen moeten zijn maar niet te spreken.

Die norm van 32 zal gebaseerd zijn op het aantal leerlingensets dat gebruikelijk in het lokaal aanwezig is op grond van een in het kader van de deregulering  verlopen regeling. Vermoed ik.

Onderwijs is oorlog tegen de domheid. Niet van leerlingen, want daar putten wij vreugde uit, leerlingen vooruit helpen. Nietwaar?

Ik hecht ook niet zo aan het aantal leerlingen in mijn lokaal. Soms heb je een grote groep waar je van alles mee kunt, soms een kleine groep die het zweet in de oksels doet uitbarsten.

Wederom statistisch, de kans op fout zweet is natuurlijk kleiner in een kleine groep. Laat dat duidelijk zijn. Maar één foute Chantal kan een bron van gruwelijke ergernis zijn. Ik heb eens een groep van 4 gehad, VWO-6, die er helemaal niets van bakte.

Wat zou ik doen in zo’n situatie? Ik zou gewoon les gaan geven aan die groep van 33. Ik zou mijn vak in de etalage zetten. Interessante exposities die het goed doen bij ouderavonden. Ik zou mijn leerlingen gericht onderling aan het discussiëren zetten, met groepsrapportage, want dat is een mogelijkheid om zo’n grote groep op te splitsen. Ik ga hen aansturen met een Elektronische Leeromgeving. Dan mogen het er 60 zijn. Ik herdefinieer mijn vak binnen de grenzen van wat mogelijk is. Want ik houd van mijn gemoedsrust. Ik ben een leraar. Ik vind wel een oplossing, bijvoorbeeld via de medezeggenschapsraad, de ARBO-wet, of het manipuleren van persoonlijke emoties binnen het gremium van de schoolleiding, wanneer het maar niet de indruk wekt van een klacht. Een klacht is een zwaktebod. Dat hoort niet binnen het vak.
Door per activiteit te varieren met de groepsgrootte, kun je dat oplossen. Met een flexibele organisatie (waarvoor je makkelijk mijn methode De Map, uitgeverij Lambo zou kunnen gebruiken) geef je elke activiteit een eigen groepsgrootte. Ik geef lessen aan groepen van 8 tot 90.
Gewoon naar huis gaan en je ziek melden.
Mijn ervaring met ckv en havo 4 is, dat bij een bepaald aantal leerlingen in een lokaal van ongeveer 10 x 10 meter gewoon lesgeven nauwelijks nog vruchten afwerpt. Het wordt dan zaak een creatieve oplossing te bedenken, waarbij lijfsbehoud belangrijker is dan de kwaliteit van het lesgebeuren, dat vaak toch alleen maar wordt omschreven als contactuur!
 
Mogelijke oplossingen:
 
1.- Verdeel de klas in 2 gelijke groepen en geef de ene week les aan 16 leerlingen en de andere week aan de rest. Bedenk voor de afwezigen een boeiende opdracht elders (mediatheek, computerlokaal ed) kortom: geef ze een taak en laat ze ''zelfstandig werken''. Je bent opeens ook nog vernieuwend bezig!
 
2.- Heeft de school een mediatheek? Computerlokaal? Aula? Ga daar zitten met de hele klas en richt je lessen in op zelfstandig werken. Bedenk flink wat opdrachten. Maak bv gebruik van de studiewijzers in het vaklokaal van de digischool. Vergeet boeiend lesgeven en word ''begeleider van het leerproces''!
 
3.- Flexibiliseer je groepsgrootte:
 
- bij vertoning van een film ed: hele klas
- bij voortgangsgesprekken ed: max bv 8 leerl
- bij frontaal lesgeven: 16 leerl.
 
Bespreek dit met directie en zorg voor alternatief voor de rest van de klas.
 
4.- Vergeet bij de bovenstaande moderniteiten niet iets heel ouderwets: geef af en toe een toets, proefwerk na afloop van een taak of opdracht. Ook bij een van als CKV motiveert dit nog steeds veel leerlingen.
het lijkt me handig om te weten hoe de school denkt over de groepsgrootte in het algemeen. Ik zou als het niet anders kon de groep splitsen. Om en om les geven. De ene groep zelfstandig aan het werk in de mediatheek of elders, de andere groep in een contactles. Lekkere kleine groepen, veel interactie enerzijds en veel zelfstandigheid anderszijds. Wel lastig om het niveau van de zelfwerkzaamheid in stand te houden als je er zelf niet bij kunt zijn. Ik zie geen andere oplossing. Van belang is het wel om dit met de unitleiding/schoolleiding door te nemen. Toezicht/begeleiding in de mediatheek is dan wel van belang. Ook moet je de 'zelfwerkzaamheid' opdrachten goed plannen en vormgeven. De relatie met het contactmoment met de docent is dan de kern denk ik.
In het grijze verleden heb ik een dergelijke situatie bij de hand gehad met het vak handvaardigheid. Dat loste ik op door de groep in drieën te verdelen. Elke week had tweederde van de klas les en een derde moest -buiten het lokaal- zelfstandig aan het werk. In de praktijk betekende dat dat ze eenmaal per drie weken gewoon vrij hadden. Het vereist wel enige administratie en we spraken af dat degenen die een les misten door ziekte de volgende 'vrije' les wel aanwezig moesten zijn. Zo misten de leerlingen gedurende het jaar een derde van de lessen, maar ze konden in de les hierdoor wel uitstekend functioneren. Gelukkig zijn we momenteel verlost van dergelijke middeleeuwse toestanden. Sterkte gewenst!
Bij ons hoeven leerlingen die zijn blijven zitten en een voldoende voor het vak hebben gehaald het vak niet te volgen dat kan bij de havo soms enorm schelen.