De
Abonnementhouder
Ik was het, de
held die zich met hand en tand verzette tegen de cultuurpolitie wanneer
zij middelbare scholieren onder dwang naar theatervoorstellingen
transporteerde. Ik was het, die met zichtbaar plezier
heropvoedingprogramma’s als CKV door de mangel haalde. Ik was het, die
met een welhaast sadistisch genoegen de docenten als handlangers van de
cultuurpolitie ontmaskerde, ze kaalschoor en aan de schandpaal nagelde. Ik
ben hard geweest, ongenadig hard. Maar dat was vroeger: ik heb het licht
gezien. Of nauwkeuriger: ik heb abonnementhouders gezien.
Het gebeurde in
het Theater aan de Parade in Den Bosch. Een voorstelling van een Groot
Gezelschap, zoals dat dan heet. Ik had mijn voorzorgsmaatregelen genomen,
daar lag het niet aan. Het was meer dat ik de verkeerde
voorzorgsmaatregelen had genomen: voordat ik mijn kaartje bij de balie
afhaalde, controleerde ik zoals altijd het pand op een meer dan gemiddelde
hoeveelheid puistdragende, groeispurtende, baardindekeelkrijgende
hormoonkoters onder leiding van een zenuwachtig ogende volwassen man: de
Docent. Mocht ik een dergelijke kudde gewaar worden, dan zou ik stante
pede mijn reservering laten vervallen. Mijn principes mogen dan wellicht
wat overdreven zijn, het zijn tenminste principes. Dat vind ik persoonlijk
al heel wat.
Ik kon opgelucht
ademhalen, er was in de verste verte geen CKV’er te bekennen: het ganse
theater bevatte enkel en alleen grijze, witte of doorzichtige kapsels.
Echte theaterliefhebbers, dat kon niet missen. Hun eigenaardige maniertjes
spraken boekdelen: de gepermanenteerde wijfjes drukten hun lippenstift op
wijnglazen, de rijkbebuikte mannetjes versierden hun snor met het witte
schuim uit hun fluitje. En bij wijze van apotheose zetten zij een
alternatieve paringsdans in en pochten zij allen met hun Abonnement.
Discovery Channel zou er met gemak een avondvullende documentaire over
kunnen maken.
Een vrolijk
belletje klonk om aan te geven dat wij ons naar de theaterzaal dienden te
begeven. Enthousiast zette de massa zich in beweging. Een vrouw in een
blauw mantelpakje wees de mensen op de nummers onder de stoelen, die als
het goed was correspondeerden met de nummers op de kaartjes, en zo kwam
alles netjes op zijn plek terecht. Er werd uitbundig gezwaaid, er klonken
opgetogen kreetjes, het zaallicht dimde, de gesprekken over
incontinentieluiers verstomden en de voorstelling begon. Een vrouw in een
door de kostuumontwerper zorgvuldig op hipheid geselecteerd pakje betrad
het podium. ‘Ich bin so froh daß ich ein Mädchen bin,’ schalde uit
de speakers. ‘Wel hard!’ schreeuwde de Tena Lady naast me. ‘Watte?’
tetterde haar Viagraman. ‘Oh, kijk daar,’ wees iemand naar het podium.
‘Nounounou,’ vond een ander.
Zo ging het de
hele voorstelling door. Reconstrueerden ze niet hardop het hele verhaal
(‘Oh, nou zie ik het, het is een dubbelrol!’), dan stikten de oudjes
wel in een zelfgeproduceerde en niet meer weg te slikken slijmrochel.
Gesnurk vulde mijn oren, er werd gelachen op precies de verkeerde momenten
of om precies de verkeerde redenen, de hele zaal kwebbelde overal lustig
doorheen en van de voorstelling viel totaal niets meer te volgen. En toen
gebeurde er plotseling iets wat ik daarvoor nooit voor mogelijk had
gehouden: ik begreep ineens waarom er zoveel tijd en energie in wordt
gestoken om jongeren te bereiken.
Vergeleken met de
Abonnementhouder is de Jongere een absolute zege voor het theater. Het
belachelijke idee dat theaterbezoek nu eenmaal aan adelstand verplicht is,
ook al begrijp je er geen donder van, is onder deze jonge generatie
godzijdank verdwenen. Terwijl de bejaarden geleidelijk het loodje leggen,
worden zo langzaam maar zeker de theaters eindelijk uitsluitend bevolkt
door mensen die wel echt geïnteresseerd zijn in de gespeelde voorstelling
en niet per se gezien hoeven te worden door hun rijke buurman. Het zal dan
wel niet direct met de benen buiten hangen, maar het is ongetwijfeld
dankbaarder publiek. Het zal de sfeer in elk geval ten goede komen en ik
durf te wedden dat dat een hoop nieuw publiek oplevert. Het uitsterven van
de Abonnementhouder is de toekomst voor het theater.