"L'apres midi d'un faune" 1912

De muziek van de Franse componist Claude Debussy (1862-1918) wordt vaak als impressionistisch omschreven en vergeleken met de nieuwe stroming in de schilderkunst van zijn tijd, het impressionisme. Debussy zelf had een hekel aan dat etiket. Toch had hij veel gemeen met de impressionistische schilders van zijn tijd zoals bijvoorbeeld Monet, Manet en Renoir. Want net als zij wilde hij niet een concrete muzikale werkelijkheid tonen, maar slechts een vage indruk daarvan, een impressie. Bekijk het onderstaande schilderij van Claude Monet maar eens: "Impression, soleil levant" is de titel. Met dit weergeven van een impressie gooide de jonge eigenzinnige componist het concept overboord, dat muziek aan bepaalde regels moest voldoen, een vaste structuur moest hebben en een duidelijke richting. Zijn eerste werk in deze revolutionaire stijl schreef Debussy in 1894: Prélude à l'après-midi d'un faune. Het stuk werkte als een eye-opener voor belangrijke 20ste-eeuwse componisten.

Debussy zag muziek als een vorm van communicatie. De luisteraar moest zijn muziek al op het eerste gehoor kunnen begrijpen en aanvoelen: 'Er is geen theorie. Je hoeft alleen maar te luisteren. Fantasie ['plaisir'] is de wet.'

Ballet van danser en choreograaf Vaslav Nijinsky. Componist Debussy 
Het ballet l'Après-midi d'un faune op muziek van Debussy (Prélude à l'après-midi d'un faune) vormde een keerpunt in de ontwikkeling van de Ballets Russes. Vaslav Nijinsky, topdanser van het gezelschap en oogappel van Diaghilev, bedacht voor zijn debuut als choreograaf een nieuwe danstechniek, die was ontleend aan de schilderkunst op Griekse vazen en Egyptische friezen. Net als op de vazen was de romp van de dansers naar het publiek gekeerd en werden hoofden en ledematen en profile getoond. 

 

 

 

 

Leon Bakst decor en kostuums

 

video fragment 1 l'après-midi d'un faune

video fragment 2 l'après-midi d'un faune

 

Het orkestwerk duurt ongeveer tien minuten en is een vrije fantasie over het gelijknamige gedicht, dat verhaalt over een faun en zijn dagdromen op een zwoele namiddag. De muziek beschrijft het gedicht niet letterlijk, maar ze schetst een algehele atmosfeer van luchtige nostalgie en zachte dromerigheid. Alleen al de openingsmelodie zette de toen geldende principes op losse schroeven: er klinkt slechts één instrument, de fluit, symbool van de dromende faun. De melodie daalt en stijgt, als een meeuw die zich laat mee wiegen op de golven. Ze krult en wentelt zich lustig als een arabeskversiering op de muur van een Moors paleis. Dan valt het orkest in. De samenklanken zijn rijk en vol, vanwege de warme kleuren van de houtblazers (fluiten, althobo) en de hoorns, en de afwezigheid van luidruchtige blaas- en slaginstrumenten. Als in een droom kabbelt de mysterieuze en exotische muziek verder. 

 

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-1 havo en atheneum.  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven. Geraadpleegde literatuur: http://www.muziekweb.nl

 05/09/2007 update Digischool CKV-1