Decoupage

'Ik heb voor de hele acteur betaald, dus toon me ook de hele acteur!'
Toen regisseur D.W Griffith ergens rond 1908 voor het eerst een filmopname maakte waarbij hij de acteurs niet ten voeten uit kadreerde maar vanaf de knieën, werd hij door de directeur van de fiLmmaatschappij op het matje geroepen. Woedend snauwde de man Grifftih toe: 'Ik heb voor de hele acteur betaald, dus toon me ook de hele acteur!'
  DW Griffith. Charlie Chaplin noemde hem ooit "the teacher of us all"

Een verandering van het standaardkader vergde klaarblijkelijk een intellectuele inspanning waarvan niet iedereen direct de nieuwe mogelijkheden inzag, zelfs de directeur van een filmmaatschappij niet. Griffiths 'halve acteur' betekende een breuk met het vanzelfsprekende. Nu, na honderd jaar film, weten we niet beter dan dat de camera ons uit de meest onmogelijke hoeken de personages of delen van hen kan tonen. En we weten niet beter dan dat verhalen met behulp van deze wisselende uitsnedes worden verteld. Maar ooit moest dat vocabulair worden ontwikkeld. En daar was, zoals het verhaal van Griffiths aanvaring met zijn producent illustreert, moed voor nodig.
Die moed wordt in oude geschiedenisboeken meestentijds eenzijdig toegeschreven aan het genie D.W Griffith, maar recent onderzoek heeft uitputtend uitgewezen dat hij een kind van zijn tijd was. Ook zijn collega's experimenteerden er lustig op los. Klaarblijkelijk waren rond 1910 de creatieve mogelijkheden om verhalen te vertellen met het theatrale en vaak statische tableau-shot uitgeput. Alles was ermee verteld (en in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht was dat wel degelijk mogelijk: elk verhaal kon met het tableau-shot worden verteld) en veel regisseurs, zoals Griffith, hadden behoefte aan middelen die de dramaturgische mogelijkheden van een verhaal gerichter zouden kunnen manipuleren dan in de mise-en-scène van het filmische tableau. De spraakkunst die zij daarvoor ontwikkelden zouden we nu decoupage noemen: het opdelen van de dramatische ruimte en de gebeurtenissen daarbinnen in shots, in 'vertellende' uitsnedes. 
Opdracht:

1. - Met het zogenaamde tableau-shot kon je een verhaal vertellen. Toch was er na enige tijd behoefte aan een andere manier van vertellen. Waarom?

2.- Verklaar in dit kader de uitspraak 'Ik heb voor de hele acteur betaald, dus toon me ook de hele acteur!'

 

Charlie Chaplins eerste grote succes komt in 1921 met The Kid, tevens zijn eerste langspeelfilm.

KORTE INHOUD

Het verhaal draait rond de Tramp (Chaplin), die ondanks vele tegenslagen nooit de moed opgeeft en zijn onafscheidelijke maatje, een onweerstaanbare schavuit (gespeeld door de zesjarige Jackie Coogan) die als vondeling van jongsaf aan door de Tramp is opgevoed in de Harde Leerschool van het Leven. 

  Video fragment (wmv)

3.- Er is een relatie tussen de inhoud van deze film en het leven van Chaplin. Verklaar dit.

 

 

4.- Pas de begrippen tableau-shot en decoupage toe op het bovenstaande speelfilmfragment. Zoek eerst de betekenis op van deze begrippen.

 

 

 

© Roy Export Company, courtesy NBC Photographie, Paris

DE DIGITALE SCHOOL. Samenstelling in samenwerking met Kunsthal Rotterdam als voorbereiding op tentoonstelling Charlie Chaplin. Bron: Cinema Perdu P Delpeut Amsterdam 97

29-04-2010 H Coppens/H Baggen