Jane Austen

Dat grote literatuur en gelukkige liefdes niet per se op gespannen voet met elkaar staan, bewijst het werk van Jane Austen, die in in haar korte leven (1775-1817) zes liefdesromans met een happy end wist te voltooien.

CKV-1 Wereldliteratuur/film Onmogelijke Liefdes

 

 

 

 

 

 

Emma (en de andere afb. uit de film 'Emma')
Jane werd geboren in Steventon. Zij groeide op in een kinderrijk gezin van een predikant op het platteland. Austen wordt beschouwd als een van de belangrijkste Engelse romanschrijfsters.

Het grootste deel van haar leven bracht ze door in een kring, die bestond uit haar omvangrijke familie en enkele vrienden. Deze omgeving gebruikte ze voor het schrijven van haar romans, waarin ze vooral schreef over relaties tussen mensen.
Hoewel ze er van overtuigd was, dat je de lezer moet amuseren – ze gebruikte veel humor – was ze toch een moraliste, die goed gedrag en respect voor de medemens uitdroeg. Jane Austen was een veredelde roddeltante. Kwaadaardig en romantisch tegelijk. In haar tijd bestond de communicatie en de conversatie voor het grootste deel uit het vrijblijvend uitwisselen van nieuwtjes over anderen. De dialogen in haar boeken staan daar bol van. De handelingen in haar verhalen zijn er helemaal op gebaseerd. Ze heeft er een illustere stijl aan gegeven en een chique entourage. Daarom is haar werk nooit ordinair maar fijntjes, zelfs op de momenten dat Emma grof en beledigend optreedt jegens haar vriendinnen.

De periode waarin 'Emma' zich afspeelt, tussen 1814 en 1816, was in grote lijnen helemaal niet zo elegant. De samenleving werd te veel beheerst door vulgaire figuren die te snel te veel geld hadden vergaard dankzij de oorlogen die Napoleon had ontketend. Jane Austen bracht de elegance aan en hield die banale types zo veel mogelijk buiten de deur en buiten haar boeken. En als er een onvermijdelijk was, zette zij die genadeloos voor schut. Haar oeuvre was niet groot.

 Austens voorbeeld was de Engelse komedie, de comedy of errors van Shakespeare en vooral de zedenkomedies van de achttiende-eeuwer Oliver Goldsmith; haar romans worden gekenmerkt door levendige dialogen, herkenbare personages en toneelmatige verrassingseffecten, zoals plotseling opduikende brieven en vérstrekkend geroddel. Geen wonder dat Jane Austen populair is bij filmmakers, die haar werk omtoverden in kostuumdrama's

Hoewel het thema "huwelijk" een centrale rol inneemt in haar werk, is ze zelf nooit getrouwd. Er zijn verschillende verhalen in omloop met betrekking tot haar amoureuze betrekkingen, maar deze kunnen niet gecontroleerd worden aan de hand van haar brieven. Het grootste deel van haar archief werd na haar dood door haar familie vernietigd. Haar eerste gepubliceerde roman was "Sense and Sensibility" (1811). Haar eerste roman "First Impressions" (1797) werd door de uitgever Thomas Cadell geweigerd en verscheen pas in 1813 onder de titel "Pride and Prejudice". Twee andere bekende werken van Jane Austen zijn "Mansfield Park" (1814) en "Emma" (1815). "Northanger Abbey" (1798) werd samen met "Persuasion" na haar dood gepubliceerd in 1818.
Jane Austen overleed in 1817 aan de gevolgen van de ziekte van Addison. Het huis in Chawton, Hampshire, is nu een museum.

`It is a truth universally acknowledged, that a single man in possession of a good fortune, must be in want of a wife'
,,Heb je er één gelezen, dan heb je ze allemaal gelezen'', zeggen Austen-haters, die zich ergeren aan de ongetrouwde zusjes-op-zoek-naar-een-man waarvan het in haar romans wemelt. Maar dat zou niemand ervan moeten weerhouden om bijvoorbeeld Pride and Prejudice te lezen. Het verhaal van de snel oordelende Elizabeth Bennet en de schijnbaar onuitstaanbare Mr. Darcy sprankelt na 189 jaar nog steeds, van de beroemde openingszin (`It is a truth universally acknowledged, that a single man in possession of a good fortune, must be in want of a wife') tot het langverwachte eind-goed-al-goed. Vooral de komische bijfiguren – de oliedomme moeder, de sarcastisch-cynische vader, de supersnobistische edelvrouw – blijven je lang bij.

     

Aantrekken en afstoten, daar draait het om in de romantic comedies van Jane Austen, die met haar ironisch-formele, `Latineske', stijl en haar voorkeur voor sociale satire veel invloed uitoefende op schrijvers als Henry James en Edith Wharton. Maar ook in de populaire literatuur is haar invloed enorm; het stramien waarmee zij groot werd – man en vrouw maken ruzie bij hun eerste ontmoeting en vallen elkaar uiteindelijk in de armen – vormt de ruggengraat van alle romantische fictie. Bouquetreeksschrijvers en andere paardenfluisteraars doen er dagelijks hun voordeel mee.

   

Als Jane Austen in haar hiernamaals eens zou kunnen begrijpen wat er in de jaren negentig van onze eeuw allemaal gebeurt met de boeken die zij tweehonderd jaar geleden schreef... Ze is plotseling de populairste leverancierster van scripts die allemaal tot topsuccessen leiden. 'Pride and Prejudice' werd een door miljoenen bekeken tv-serie terwijl 'Sense and Sensibility' dit jaar zelfs de Oscar won voor de Beste Film. Nu is ook 'Emma', haar laatste en volgens kenners ook beste boek, een bioscoopvoorstelling geworden die warm beantwoordt aan alle eisen van de klassieke romantiek. Jane Austen als bron en idool van Hollywood... de wonderen zijn de wereld nog niet uit.

Samenstelling bronmateriaal uitsluitend en alleen ten behoeve van het nieuwe vak ckv-1 uit het algemeen deel  voor havo en atheneum. Overnemen voor commerciele doeleinden verboden. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Geraadpleegde bronnen:

 Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven.
 

 last update digischool ckv-1 wereldliteratuur