Primera parte del ingenioso hidalgo Don Quichote de la Mancha (1605)

De vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha

Miguel de Cervantes Saavedra


Cervantes (1547-1616) trok in zijn jeugd heel Spanje door met zijn vader, werd later in Italië tot afkapping van zijn rechterhand veroordeeld, nog later in Algiers tot duizend stokslagen (beide malen ontsprong hij de dans), werd gewond aan zijn linkerhand, werd als slaaf verkocht en weer vrijgekocht, werd tweemaal gegijzeld wegens schulden en raakte in opspraak wegens een bruidsschat voor zijn dochter. In 1585 debuteert hij als romancier; verder publiceert hij novellen, toneelstukken en gedichten. Zijn laatste, minder turbulente levensjaren slijt hij in Madrid.

Massenet, Jules: Don Quichotte [smalbandversie; breedbandversie]

 

Paris - Opéra - 2002 -- Don Quichotte avec Aurélie Dupont, Manuel Legris

Direction d'orchestre : Ermanno Florio - Chorégraphie : Rudolf Nureyev
Primera parte del ingenioso hidalgo Don Quichote de la Mancha (1605) is, samen met zijn in 1615 verschenen vervolg, verreweg de bekendste roman van de Spaanse literatuur, en tevens van de zeventiende eeuw in het algemeen. Zijn hoofdfiguren, Don Quichot, Sancho Panza en Dulcinea, zijn spreekwoordelijk, net als natuurlijk de strijd tegen de windmolens. Het boek is opgezet als een persiflage op de ridderromans die bij het grote publiek van Spanjes gouden eeuw razend populair waren. Maar gaandeweg gaan de personages hun eigen weg leiden en worden ze tot de karakters die wij zo goed kennen: de wereldvreemde idealist Don Quichot, die de vermoorde onschuld nog uit de poppenkast wil bevrijden met ridderlijk geweld; de nuchtere ezelberijder Sancho Panza, die zijn natje en zijn droogje belangrijker vindt dan de besognes van zijn baas, die hij dan ook bedenkt met het droogst denkbare commentaar; het boerenmeisje Dulcinea, dat in Don Quichots fantasie een hoogverheven en begeerlijke prinses is. Weinig boeken uit de wereldliteratuur hebben zoveel weerklank gevonden.

Na de bijbel is geen boek vaker vertaald en herdrukt dan Cervantes' verslag van de dolende ridder
Don Quichot las zoveel ridderromans dat zijn enige verlangen nog was om als dolend ridder de wijde wereld in te trekken en op de bres te staan voor alles wat onderdrukt, kwetsbaar en maagdelijk was. Zo werd hij wat hij las en schiep hij de wereld rondom hem naar de beelden die hij zich door het lezen had geschapen. Is het boek daarmee een pleidooi tegen de gevaren van het lezen, tegen de valkuilen van een teveel aan verbeelding? Of pleit het juist voor de noodzaak van het hebben van idealen?

De vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha  wordt door literatuurhistorici beschouwd als de eerste grote roman in de Europese literatuur. Al spelen de verhalen zich af in het zestiende-eeuwse Spanje, de lezer zal verwonderd staan over de moderne indruk die de roman ook vandaag de dag nog maakt. Het enorme schrijftalent waarover Cervantes beschikte bediende zich al van verteltechnieken die pas eeuwen later ingang zouden vinden in de literatuur. Misschien is de Don Quichot niet alleen de eerste grote roman, maar ook daarna niet meer overtroffen. Bovendien is het boek als persiflage op de in zijn tijd razend populaire ridderromans een voorbeeldige les in het lezen. Hoe dan ook: in de combinatie van de aandoenlijke idealist Don Quichot en zijn geestige nuchtere tegenhanger, de schildknaap Sancho, kunnen wij onszelf moeiteloos herkennen.

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-1 uit het algemeen deel  voor havo en atheneum.  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende.  Geraadpleegde literatuur oa: http://www.vpro.nl/data/laat/materiaal/don-quichot.shtml

Thema CKV-1: Rebellie en experiment. Wereldliteratuur 

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven.

Uitgeverij: Athenaeum-Polak & Van Gennep
Miguel de Cervantes Saavedra : De vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha

04/16/2010 update