Amerika's schokkende bestseller over moreel verval, sociale intriges en de strijd der sexen

 

the tabloid version of life

A Small Town Peep Show

"Doen wij Amerikanen dan goddomme niets anders dan neuken? Naaien wij onze moeders? Naaien onze vaders onze dochters? En slaan wij elkaar daarna alleen maar de hersens in? Dit klote boek is een regelrechte, vuige belediging"

Indian Summer is like a woman. Ripe, hotly passionate, but fickle, she comes and goes as she pleases so that one is never sure whether she will come at all, nor for how long she will stay…

Peyton Place werd uitgegeven in 1956. De auteur Grace Metalious (1924-1964) was toen 32. De publicatie veroorzaakte een aardverschuiving in de Amerikaanse literaire wereld: een jonge plattelandshuisvrouw ging in een boek te keer als een bootwerker en iedereen vrat het. Boeken verkopen werd van een tamelijk elitaire aangelegenheid ineens big business. Tegelijkertijd werd Peyton Place in tal van Amerikaanse plattelandssteden geboycot.

Het zou een slechte invloed hebben op de jeugd. Het was volgens de critici een zondig, goddeloos, verdorven, schandalig slecht boek, onzedelijk, onsmakelijk, amoreel, smerig, plat en goedkoop. Desondanks stond Peyton Place een jaar lang bovenaan de bestsellers lijst van de New York Times.

 

De bioscoopversie en zoals hij verscheen als soap op de TV: https://www.youtube.com/watch?v=CeOnO9UTkW8

Op sommige kantoren is het een bende. Niet op de bureaus, maar in de harten van de mensen. Thuis zijn de werknemers getrouwd, maar op kantoor houden ze het in het geniep met iemand anders, met elkaar of met iemand van een ander kantoor. Dat hoorde ik van een vrouw die op een uitgeverij werkt. "Het is bij ons net Peyton Place", zei ze.

Peyton Place was de eerste soap die in Nederland werd uitgezonden en iedereen keek ernaar. Bijna iedereen weet meteen wat ze bedoelde. Zo wordt taal geboren.

Het Peyton Place van Grace Metalious is in grote lijnen het verhaal van drie vrouwen die, ieder voor zich en op een eigen manier, in de repressieve atmosfeer van een kleine provinciestad hun persoonlijke onafhankelijkheid ontdekken.

Constance MacKenzie, een werkende, alleenstaande moeder, heeft aan een kortstondige relatie met een getrouwde man een dochter overgehouden: Allison. Die heeft ze wijsgemaakt dat ze met haar vader was getrouwd, en dat hij is overleden.

Moeder Constance leeft in grote angst dat dit geheim wordt ontdekt; het zal haar leven en dat van haar dochter in Peyton Place onmogelijk maken. Dochter Allison droomt intussen van een leven als schrijfster, ver weg van het leven in het benauwde Peyton Place.

De derde vrouw, Selena Cross, heeft alles wat de zwaar gefrustreerde Constance niet heeft: ze is jong, mooi, en onweerstaanbaar sensueel. Daarmee jaagt ze alle mannen van Peyton Place de stuipen op het lijf. Maar ook Selena draagt een geheim met zich mee. Ze is zwanger van haar stiefvader, met wie ze een incestueuze verhouding heeft.

Met de komst van de nieuwe dokter Michael Rossi ontstaan de eerste scheurtjes in dat door de notabelen van Peyton Place zo zorgvuldig gepolijste beeld. Als huisarts krijgt Dr. Rossi te maken met de verborgen kant van Peyton Place. Wanneer hij een verhouding krijgt met Constance MacKenzie en met een huwelijksaanzoek de door haar geëiste geheimhouding wil doorbreken, maakt Constance een eind aan hun verhouding. Gedesillusioneerd doet dr.Rossi zijn beklag na een avond doorzakken bij de notabelen van het dorp. De volgende dag ligt het nieuws op straat. Reputaties sneuvelen. Oude wonden worden opengereten. De kleine, gesloten gemeenschap blijkt minder hecht en solide dan verwacht.

PEYTON PLACE: DE MOEDER ALLER SOAPS

The continuing story

Theatergroep Würz maakte er een toneelstuk van: De roman vormde het voornaamste uitgangspunt voor de voorstelling, maar ook de beroemde tv-serie en de verfilming dienden tot inspiratie. Resultaat is een zorgvuldig gereconstrueerd tijdsbeeld, een soap achtige schets van een benepen jaren vijftig-gemeenschap, mooi vormgegeven en gelardeerd met een fikse dosis humor.

de verfilming

Leesfragment Peyton Place

In het Peyton Place van de beroemde televisieserie van ABC uit 1964 (in Nederland uitgezonden door de Avro) werd het verhaal van Grace Metalious geheel geneutraliseerd. Alle mannen, onderwerp van erotische fantasieën bij Metalious, werden vervangen door minder onrustwekkende types. Daarbij werd elke seksuele verwijzing geschrapt of vervangen door 'echte liefde' van het zoetsappige soort. De enorme sloten drank uit het boek verdwenen in keurige karafjes, bij uitsluiting gehanteerd door meerderjarige mannen tijdens daarvoor geschikte gelegenheden. Dit Peyton Place werd het voorbeeld voor Amerika: een stad zonder alleenstaande moeders, zonder incest, overspel of abortus; geen naar seks verlangende vrouwen, geen onderdrukkende kerels maar liefhebbende echtgenoten. De regisseur van de serie zag het als zijn taak "dat afschuwelijke boek dat ik haat" om te vormen naar een verhaal over godvrezende mensen vol ontzag voor de heersende moraal van de naoorlogse waarden en normen.

Grace Metalious (ook haar eigen levensverhaal loopt volgens de wetten van een tragedie) heeft de serie overigens moeten missen; ze overleed in 1964. Aan de drank. De televisierechten waren voor een schijntje verkocht aan ABC. Haar familie erfde niets, alleen schulden.

http://www.wurz.nl/peyton_place_script.doc geeft het gehele script van het toneelstuk door Theatergroep Würz

Vaklokaal CKV-1 digitale school (Wereldliteratuur)

Samenstelling bronmateriaal uitsluitend en alleen ten behoeve van het nieuwe vak ckv-1 uit het algemeen deel  voor havo en atheneum. Overnemen voor commerciele doeleinden verboden. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Geraadpleegde literatuur http://www.wurz.nl/peyton_place.html Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven.


04/19/2010 last update