Nu verdeelt de schaduw van de
pilaar - de pilaar die de zuidwestelijke hoek van het dak
ondersteunt - de overeenkomstige hoek van het terras in twee
gelijke delen. Dit terras is cm brede overdekte galerij, die het
huis aan drie zijden omgeeft. Daar het middengedeelte even breed
is als de zijvleugels, valt de strook schaduw van de pilaar
precies tot aan de hoek van het huis; maar daar houdt hij op, want
alleen de tegels van het terras worden door de zon beschenen, die
nog hoog aan de hemel staat. De houten muren van het huis - dat
wil zeggen de voorgevel en de westelijke muur - worden nog door
het dak (een gemeenschappelijk dak van het eigenlijke huis en het
terras) tegen de zonnestralen beschermd. Dus valt de schaduw van
de buitenste dakrand op dit ogenblik precies samen met de
rechthoekige lijn, die door het terras en de twee boekzijden van
het huis wordt gevormd.
Nu is A ... door de binnendeur die
op de hoofdgang uitkomt, de kamer binnengekomen. Zij kijkt niet
naar het wijdopen raam, waardoor zij - vanaf de deur - deze hoek
van het terras zou kunnen zien. Zij draait zich nu weer om naar de
deur, om die dicht te doen. Zij heeft nog steeds de lichte, zeer
nauwsluitende jurk aan, die zij bij de lunch droeg. Christiane
heeft haar er nogmaals op gewezen, dat minder nauwe kleding de
warmte beter doet verdragen. Maar A ... vergenoegde zich ermee te
glimlachen: zij kon wel tegen de warmte, zij had - in Afrika
bijvoorbeeld - veel warmere streken leren kennen en zich daar
altijd heel goed gevoeld. Zij is trouwens ook niet bang voor de
kou. Zij voelt zich overal op haar gemak. Haar zwarte krullen
verschuiven zachtjes op haar schouders en rug, als zij haar hoofd
omdraait.
Op de bovenkant van de brede
leuning van de balustrade zit bijna geen verf meer. Daar komt het
grijze, door smalle overlangse spleetjes gebarsten, hout te
voorschijn. Aan de andere kant van deze leuning, een goede twee
meter beneden het niveau van het terras, begint de tuin. Maar de
blik die achter uit de kamer over de balustrade zweeft, belandt
pas veel verder, op de tegenoverliggende helling van het kleine
dal midden tussen de bananenbomen van de plantage. Tussen de volle
pluimen van hun brede, groene bladeren is de grond niet te zien.
Daar deze sector evenwel nog niet zo lang geleden werd ontgonnen,
zijn de, zich regelmatig kruisende, rijen planten duidelijk te
volgen. Hetzelfde geldt voor bijna het hele zichtbare deel van de
concessie, want de oudste percelen - waarin de wanorde nu de
overhand heeft gekregen - liggen hogerop, op de helling aan deze
kant van het dal, dus aan de andere kant van het huis. Eveneens
aan de andere kant van het huis, nauwelijks iets lager dan de rand
van de hoogvlakte, loopt de weg. Deze weg, de enige waarlangs men
de concessie kan bereiken, vormt de noordelijke grens. Vanaf de
straatweg voert een berijdbare weg naar de schuren en nog verder
naar beneden naar het huis, waar een grote, lichtelijk hellende,
vrije vlakte het manoeuvreren met auto's mogelijk maakt.
Het huis is op gelijke hoogte met
deze esplanade gebouwd, waar het door geen enkele veranda of
galerij van gescheiden is. De drie andere zijden daarentegen
worden door het terras omlijst. De vanaf de esplanade toenemende
glooiing van het terrein heeft tot gevolg dat het middenstuk van
het terras (dat de zuidelijke facade omgeeft) minstens twee meter
boven de tuin uitsteekt. Rondom de tuin, tot aan de grens van de
plantage, strekt de groene massa van de bananenbomen
zich uit.
Rechts zowel als links bemoeilijkt
hun te grote nabijheid, gevoegd bij het betrekkelijk kleine
gezichtsveld van de waarnemer op het terras, het goed
onderscheiden van hun ordening, terwijl naar de bodem van het dal
toe de kruisbeplanting dadelijk in het oog springt. In bepaalde
percelen, die kort geleden opnieuw beplant zijn - daar, waar de
roodachtige aarde onder het gebladerte begint te verdwijnen - is
het zelfs gemakkelijk de rooilijnen van de vier elkaar kruisende
richtingen te volgen, waarlangs de jonge stammen zich in een rij
opstellen. Deze waarneming is, ondanks de meer gevorderde groei,
niet veel moeilijker bij de percelen die de tegenoverliggende
helling beslaan: dat is namelijk de plek die zich het
gemakkelijkst aan het oog voordoet, degene, waarop het uitzicht de
minste moeilijkheden biedt hoewel de weg daarheen tamelijk ver is,
waarop men van uit de kamerheel natuurlijk en onwillekeurig
het oog richt door een van de twee open ramen.
Met de rug tegen de kamerdeur die
zij zojuist weer heeft gesloten, kijkt A ... gedachteloos naar het
verweerde hout van de balustrade, naar de afgeschilferde
vensterbank vlak bij haar en naar het verschoten hout van de vloer
direct voor haar. Zij doet een paar stappen in de kamer en gaat
naar de brede ladenkast, waarvan zij de bovenste lade opentrekt.
Zij rommelt in de papieren in het rechterdeel van de lade, bukt
zich en trekt, om er beter in te kunnen kijken, de bak nog iets
meer naar zich toe. Na opnieuw te hebben gezocht, richt zij zich
weer op en blijft onbeweeglijk staan, met de ellebogen tegen zich
aangedrukt en de onderarmen gebogen en door het bovenlichaam
bedekt - zonder enige twijfel met een blad papier in haar handen.
Zij draait zich nu naar het
licht om door te kunnen gaan met lezen, zonder daarbij haar ogen
te vermoeien. Haar voorovergebogen profiel
verroert zich niet meer. Het lichtblauwe blad heeft het gewone
briefpapierformaat en draagt duidelijk de sporen van het in vieren
vouwen.
Vervolgens schuift A .... terwijl
zij de brief in de hand houdt, de la weer dicht, loopt naar het
kleine werktafeltje (dat bij het tweede raam staat, tegen de muur
die de kamer van de gang scheidt) en gaat voor de schrijfmap
zitten, waaruit zij tegelijkertijd een lichtblauw blad papier
trekt - dat geheel gelijk aan het eerste is, maar
onbeschreven. Zij doet de dop van haar vulpen en buigt dan, na een
korte blik naar rechts (een blik die nauwelijks het midden van de
meer naar achteren gelegen vensteropening bereikt) het hoofd naar
de schrijfmap om te gaan schrijven. De zwarte, glanzende krullen
hangen nu onbeweeglijk in de as van de rug, die wat lager door de
smalle, metalen sluiting van haar jurk wordt aangeduid. Nu valt de
schaduw van de pilaar - de pilaar die de zuidwestelijke hoek van
het dak ondersteunt - op de stenen tegels, dwars over het
middenstuk van het terras voor de gevel, waar de gemakkelijke
stoelen voor de avond klaargezet zijn. Reeds bereikt het einde van
de strook schaduw bijna de voordeur in het midden van de gevel.
Aan de westelijke muur van het huis beschijnt de zon het hout tot
op een hoogte van ongeveer een meter vijftig. Door het derde raam,
dat zich aan deze kant bevindt, zou dus het licht volop m de kamer
dringen, als de jaloezieën niet waren neergelaten.
Aan het andere eind van deze
westelijke vleugel van het terras ligt de keuken. Men hoort door
de half openstaande deur de
stem van A ... , dan de ratelende, zangerige van de negerkok, dan
weer de heldere, welluidende stem, die aanwijzingen geeft voor het
avondeten. De zon is verdwenen achter het rotsblok, dat de verste
uitloper van de hoogvlakte vormt.
Tegenover het dal, gezeten in een
stoel van inheems fabrikaat, leest A ... de roman die zij de
vorige dag heeft geleend en waarover ze 's middags al hebben
gesproken. Zij vervolgt haar lectuur zonder op of om te kijken,
totdat het daglicht niet meer toereikend is. Dan kijkt zij op,
sluit het boek - dat zij binnen het bereik van haar band op het
lage tafeltje legt - en blijft recht voor zich tuit staren naar de
opengewerkte balustrade en naar de bananenbomen op de andere
helling. die in de duisternis snel uit het gezicht verdwijnen. Zij
schijnt te luisteren naar het van alle kanten opstijgende geluid
van de duizenden sprinkhanen. die de laagvlakte bevolken. Het is
echter een aanhoudend, eentonig, oorverdovend geluid, waar niets
aan te horen valt. Met het eten is Franck er weer, glimlachend,
spraakzaam, minzaam, Christiane heeft hem ditmaal niet vergezeld;
zij is thuis gebleven bij het kind, dat een beetje koorts had. Het
gebeurt tegenwoordig wel vaker, dat haar man zonder haar komt:
vanwege het kind en ook vanwege persoonlijke moeilijkheden van
Christiane, die zich slecht aan dit vochtige en warme klimaat
aanpast, en tenslotte wegens huiselijke zorgen, die zij aan haar
te talrijk en slecht geleid personeel te danken heeft.
Pag 1-9 Amsterdam 1961 (De Bezige
Bij)
Vaklokaal CKV-1 digitale school
Samenstelling
bronmateriaal uitsluitend en alleen ten behoeve van het nieuwe vak
ckv-1 uit het algemeen deel voor havo en atheneum. Overnemen
voor commerciele doeleinden verboden. Meewerken aan deze site?
Opsturen via e-mail is voldoende. Is
er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt
van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons
weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het
materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij
helaas niet geven.
04/20/2010
last update
