Mary Wollstonecraft Shelley

(1797-1851)

FRANKENSTEIN

Mary Wollstonecraft Shelley (1797-1851) is waarschijnlijk het best bekend om horror verhaal Frankenstein. Mary werd geboren in 1797 als enige dochter van filosoof en schrijver William Godwin en zijn vrouw Mary Wollstonecraft, een feministische schrijfster, wier boeken vaak stof deden opwaaien. Haar jeugd brengt ze door met het schrijven of lezen van verhalen of wegdromend in haar eigen fantasiewereldje. Het is deze gewoonte van al dagdromend luchtkastelen te bouwen die later aan de grondslag zal liggen van haar beroemdste werk.

Villa Diodati aan het meer van Genève

De eerste woorden van dit verhaal schreef Shelley in 1816, toen zij samen met haar echtgenoot verbleef in Villa Diodati aan het meer van Genève. Ze vertoefden in het gezelschap van Lord Byron, diens lijfarts dr. Polidori en Claire Clairmont, haar stiefzus en Byrons minnares. Door het slechte weer genoodzaakt binnenshuis te blijven, besloten de achttienjarige Mary, haar echtgenoot Percy, hun buurman Lord Byron en nog wat gezelschap als tijdverdrijf elk een spookverhaal te bedenken. Door de gesprekken daarover, een recente miskraam en de toen zeer tot de verbeelding sprekende ontdekking van de Italiaanse natuurkundige Luigi Galvani dat een kikkerpoot door een electrische spanning gaat bewegen, droomde Mary 's nachts de plot van haar latere roman: de wetenschapper Frankenstein die een uit lichaamsdelen van dode mensen opgebouwd monster door electrische ontladingen tot leven brengt, waarna het monster aan de controle van zijn schepper ontsnapt. Het thema is een combinatie van het alchimistische streven naar macht over leven en dood:   Life and death appeared to me ideal bounds which I should first break through, and pour a torrent of light into our dark world. A new species would bless me as its creator and source; many happy and excellent natures would owe their being to me ... I thought that if I could bestow animation upon lifeless matter, I might, in process of time ... renew life where death had apperently devoted the body to corruption.  en de noodlottige gevolgen die dat voor de mensheid kan hebben. Ook wordt wel gedacht dat Mary Shelley met het verhaal haar visie heeft willen geven op de Franse Revolutie, waarvan de oorspronkelijke ideeën warm door de Engelse romantici waren ontvangen, maar uiteindelijk de terreur van het monster Napoleon Bonaparte hebben voortgebracht. Wat deze interpretatie aannemelijk maakt is dat in Shelley's tijd nog geen sprake was van wetenschappelijke monster zoals die in de twintigste eeuw in de vorm van kernbewapening en genetische manipulatie zijn gebaard. De eerste editie van Frankenstein or the Modern Prometheus verschijnt in 1818.

Boris Karloff als het Monster in Frankenstein

Het boek begint in 1794 op de Noordelijke IJszee, waar de ontdekkingsreiziger Walton met zijn schip tussen de ijsschotsen is vastgelopen. Schijnbaar vanuit het niets doemt daar een uitgeputte man op, die zich bekendmaakt als Victor Frankenstein. Met zijn laatste krachten vertelt hij Walton zijn levensverhaal, dat als een flashback aan de kijker wordt opgediend: na een gelukkige jeugd in Genève vertrekt Victor voor een medicijnenstudie naar het Duitse Ingolstadt. Daar raakt hij bevriend met de geniale maar miskende professor Waldman, die experimenteert met het reanimeren van dode materie.
Na Waldman's dood zet Victor diens experimenten voort en slaagt tenslotte in het tot leven wekken van een uit losse lichaamsdelen geconstrueerd wezen, dat echter door de plaatselijke bevolking terstond verjaagd wordt. Intussen is Victors stiefzuster en verloofde Elizabeth, die al maandenlang niets van hem vernomen heeft, overgekomen uit Genève. Ze treft een volkomen verloederde Victor aan en ontfermt zich over hem. Terug in Genève breekt een gelukkige periode aan, die evenwel ruw verstoord wordt wanneer het doodgewaande wezen plotseling opduikt.

 

Verfilming: Mary Shelley's Frankenstein
Verenigde Staten, 1994.
Produktie: Francis Ford Coppola, James V. Hart en John Veitch.
Regie: Kenneth Branagh.
Scenario: Steph Lady en Frank Darabont, naar de roman 'Frankenstein or the modern prometheus' van Mary Wollstonecraft Shelley.

Met: Robert De Niro, Kenneth Branagh, Tom Hulce, Helena Bonham Carter.
Kleur, 123 minuten.

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-1 uit het algemeen deel  voor havo en atheneum.  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. 

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven


04/16/2010 update