M u z i e k 

[Luisterwijzer voor muziek]
Classics Juxebox. [Luister en lees verder....]
Voor veel componisten uit de negentiende eeuw was de literatuur een belangrijke inspiratiebron. Dat geldt zeker voor Hector Berlioz, representant bij uitstek van de romantische stroming in de muziek. De meeste inspiratie vond hij in het werk van Shakespeare, dat hij in 1827 leerde kennen, door het optreden van een Engels theatergezelschap in het Odéon te Parijs. De opvoering van Romeo and Juliet maakte grote indruk op hem. [Hector Berlioz]
Als componist heeft Fauré zich ook beziggehouden met het romantische lied. Zijn leraren hadden hem in contact gebracht met dichters als Hugo, Gautier en Baudelaire. Zijn vroegste liederen bevatten al kiemen van zijn originaliteit, maar ze waren nog gecomponeerd in de strenge klassieke stijl die hij op school leerde. Toch is zijn gedrevenheid om nieuwe dingen te proberen en zijn intuïtie te volgen ook in zijn vroegste werken vast te stellen. Deze geven blijk van een gestage ontwikkeling. [Gabriel Fauré]
Het ultieme liefdesverhaal dat William Shakespeare in 1596 heeft geschreven, heeft al menig componist en regisseur geïnspireerd. Zo ook de Franse componist Charles Gounod (1818-1893), die deze opera in 1867 heeft geschreven. De eerste uitvoering vond op 27 april 1867 plaats. Gounod behoorde eind 19e eeuw tot één van de meest populaire componisten in Frankrijk. [Charles Gounod]
Franz Schubert: componist, armoedzaaier, cafébezoeker, grappenmaker en bezitter van een serieuze geslachtsziekte, is altijd een gewone jongen gebleven. En zijn muziek is onverminderd sterk gebleken en door de eeuwen heen een inspiratiebron voor musici, componisten, schrijvers, dichters en denkers. [Franz Schubert]
Schumann neemt, juist in de periode dat hij persoonlijk belangrijke dingen meemaakt, zijn toevlucht tot het lied. In het jaar 1840, het jaar van zijn huwelijk met Clara, schrijft hij 140 liederen., waaronder de cyclus ‘Dichterliebe’.[Robert Schumann]

Franz Liszt was de belangrijkste pianovirtuoos van de 19de eeuw. Hij heeft briljante pianowerken gecomponeerd, waarmee hij grote invloed heeft gehad op de ontwikkeling van de pianomuziek. [Franz Liszt]
Richard Wagner was een vernieuwer van de opera. Hij was van mening dat toneel en muziek even belangrijk waren en schreef opera's die deze visie weerspiegelden. Zijn beroemdste werk is de tetralogie Der Ring des Nibelungen (1854-1874) die is gebaseerd op een Duits episch gedicht uit de 12de eeuw. [Richard Wagner]
 
Het leven was nog tamelijk overzichtelijk. Rivierboten, stoomtreinen en gaslampen waren nog niet vervangen door auto's, vliegtuigen en elektriciteit. Terwijl sommige Amerikaanse steden worstelden met hun nieuwe, multiculturele identiteit, stond New Orleans meer open voor etnische diversiteit, mede vanwege het feit deze stad ooit onder Frans bestuur stond. [Jazzmuziek (Ontstaan)]
Lionel Hampton speelde op 19 september 1954 in het Amsterdamse Concertgebouw, en hij zou zijn optreden een maand later even verderop, in de Apollo Hal, herhalen. Beide malen reageerde het uitgelaten publiek op een manier die voor de opvoeders van die tijd aanleiding tot grote ongerustheid was. [Lees verder....]  [Opdrachten zijn te vinden bij de brontekst onder aan de pagina]
De geboortedatum van de rock-'n-roll wordt vrij algemeen onderschreven: 5 juli 1954. Dat was de dag waarop Elvis Presley (met gitarist Scotty Moore en bassist Bill Black) in de Sun-studio van Sam Phillips in Memphis, na een aantal blanke liedjes te hebben gezongen, opeens losbarstte in That's All Right Mama. [Lees verder....]
Elvis deed dan weliswaar iets gevaarlijks met zijn heupen, maar hij sprak tenminste met twee woorden, aanbad zijn moeder en vervulde zonder morren zijn dienstplicht. Ook zong hij liedjes als Love Me Tender, die tenminste melodie hadden. En hij was blank, dat scheelde ook [Lees verder....]
Een legendarische figuur uit de vroegste New-Orleans-periode was kornetspeler Buddy Bolden [Buddy Bolden]
Paul Whiteman, (1890-1967) leider van een toonaangevend 'jazz-orkest', nam in 1923 kennis van enkele composities van George Gershwin. Whiteman streefde er naar de jazz te verheffen tot jazz die ook tot zijn recht zou kunnen komen in de concertzaal. Met Gershwin zag Whiteman de mogelijkheid om deze visie werkelijkheid te laten worden.[Paul Whiteman]
Louis Armstrong werd geboren op 4 augustus 1901 in een arme wijk van New Orleans. Toen hij in 1971 stierf, werd de man die over de hele wereld bekend stond als Satchmo, algemeen erkend als één van de grondleggers van de jazz. [Louis Armstrong]
Al op vroege leeftijd begon Benny Goodman klarinet te spelen. Op zijn 12de stond hij op het toneel met een band en imiteerde een destijds beroemde bandleider en klarinettist. De eerste opnames maakte Goodman in 1926 [Benny Goodman] 
Glenn Miller (1904-1944) was een Amerikaanse jazzmuzikant en orkestleider toen de swing populair was. Tijdens de dertiger jaren speelde hij als trombonist bij verschillende big bands. [Glenn Miller]

 

 .
In 1920 deed de jazz als dansmuziek haar intrede in Nederland, maar al ver daarvoor waren hier Afro-Amerikaanse muziekuitingen te horen die als voorlopers van de jazz gelden.[De geschiedenis van de jazz in Nederland  1]
De jaren van oorlog en bezetting vormen voor de jazz in Nederland een periode vol dramatiek en paradoxen. De joodse musici, die voor de oorlog een belangrijke rol hebben gespeeld in de Nederlandse jazz en dansmuziek, worden in de loop van 1941 uit het openbare leven – en dus ook uit de jazz- en dansorkesten – verdreven. [De geschiedenis van de jazz in Nederland  2] 
Mei 1945, bevrijding: eindelijk kon de jazz in Nederland weer bovengronds komen. Dat gebeurde met veel enthousiasme. Vooral in steden als Den Haag, Amsterdam, Haar­lem en Zaandam begon het jazzleven zich stevig te ontwikkelen. [De geschiedenis van de jazz in Nederland  3]
In de periode 1966-1974 maakt de jazz in Nederland hectische tijden door. De opkomst van een nieuwe jazzvorm, die afwisselend avant-garde jazz, free jazz, ‘the new thing’ of (in Amerika) ‘new black music’ wordt genoemd, brengt vrijwel alle geledingen van het jazzmilieu in heftige beweging. [De geschiedenis van de jazz in Nederland  4]
Op 1 oktober 1974 werd aan de Oude Schans te Amsterdam het Bimhuis geopend. Pas in dat jaar kende de minister van CRM aan de Stichting Jazz en Geïmproviseerde Muziek in Nederland een bescheiden subsidie van 100.000 gulden toe. [De geschiedenis van de jazz in Nederland  5] 
Jazz, kun je dat leren? ‘Ja’, zeiden honderden jonge jazzmusici en tientallen ouderen in de jaren zeventig, en vervolgens gingen ze die jazz leren dan wel doceren. Op de conservatoria nota bene, ooit elitaire en wereldvreemde bolwerken. [De geschiedenis van de jazz in Nederland  6] 
Music for Airports is een muziekstuk van Brian Eno dat hij iets van 20 jaar geleden op de plaat zette. Het is een electronische compositie met oude synthesizers en tapeloops, en is bedoeld om een bepaalde ruimte (in dit geval dus een vliegveld) beter tot zijn recht te laten komen: Eno noemde dit Ambient muziek. [Brian Eno]
Al in een vroeg stadium gaf Cage aan het begrip muziek een ruimere inhoud. Naast gefixeerde tonen konden naar zijn idee ook ruisklanken en stilte muzikaal geordend worden. Deze elementen gingen in zijn composities vanaf ca. 1938 een belangrijke rol spelen. Uit deze periode dateren veel stukken voor slagwerk en voor prepared piano. [John Cage]

Nu met "Water Walk''
Fado, een van de laatste uitingen van authentieke Europese stadsmuziek, heeft de laatste jaren een nieuw élan gekregen, ook buiten Portugal. De dood van Amália Rodrigues in 1999 maakte dat het woord fado krantenkoppen haalde. Jonge fadistas zoals Camané en Cristina Branco kregen grote affiches in alle theaters.[Fado]
 
Oliver Mtukudzi is een van de grootste musici van Zuid Afrika. Een krachtige en meeslepende ritmiek kenmerkt zijn stijl. Zijn muziek wordt wel 'Tuku' muziek genoemd. Typerend voor zijn muziek is het voorkomen van repeterende motiefjes die op de 'mbira', de vingerpiano worden gespeeld. [Graceland  Paul Simon]
Fay Luyendijk volgt een opleiding aan de Rietveld Academie en maakt vervolgens een eerste mini-lp onder de naam Fay Lovesick op het 1000 Idioten-label. Sinds 1981 noemt zij zich Fay Lovsky. [Fay Lovsky]
Madonna: 'Ik ben pas tevreden als ik net zo beroemd ben als God', zijn enkele van de vele uitspraken die haar tomeloze ambities illustreren. Inmiddels heeft ze deze woorden ruimschoots in daden weten om te zetten. De afgelopen vijftien jaar heeft ze onafgebroken aan de top gestaan en de aandacht van een wereldwijd publiek weten vast te houden. [Madonna]
 

Steve Reich is in 1936 in New York geboren. Hij studeert filosofie aan Cornell University en compositie aan de Juilliard School of Music. Hij richt in 1966 een eigen muziekensemble op: Steve Reich and Musicians, waarvoor hij tot 1978 de meeste van zijn composities schrijft.[Steve Reich]

 
Toen de blanken: Bill Haley en vooral Elvis Presley met een ‘negerstem’ begon te zingen en Elvis daarbij ook nog zeer sexy met zijn onderlijf ging schudden was de kogel door de kerk. De popmuziek was geboren en we noemden haar: ‘Rock‘n’Roll. De aandacht van de jeugd was gewekt, de (blanke) ouders vonden het maar niks.[Pop-muziek]
Frank Zappa werd geboren op 21 december 1940 in Baltimore (USA) en raakte op zeer jonge leeftijd geinteresseerd in muziek.Zappa stond bekend om zijn virtuoze gitaarspel en zijn gevoel voor humor, die hij volop integreerde in zijn muziek. Met zijn band Mothers of Invention speelde hij aanvankelijk een soort neo doo wop, maar aan het einde van de 60-er jaren veranderde hij de muziekstijl in een soort instrumentale jazz-rock [Frank Zappa]
Lionel Hampton speelde op 19 september 1954 in het Amsterdamse Concertgebouw, en hij zou zijn optreden een maand later even verderop, in de Apollo Hal, herhalen. Beide malen reageerde het uitgelaten publiek op een manier die voor de opvoeders van die tijd aanleiding tot grote ongerustheid was. [Lionel Hampton]
De geboortedatum van de rock-'n-roll wordt vrij algemeen onderschreven: 5 juli 1954. Dat was de dag waarop Elvis Presley (met gitarist Scotty Moore en bassist Bill Black) in de Sun-studio van Sam Phillips in Memphis, na een aantal blanke liedjes te hebben gezongen, opeens losbarstte in That's All Right Mama. [Elvis Presley]
Elvis deed dan weliswaar iets gevaarlijks met zijn heupen, maar hij sprak tenminste met twee woorden, aanbad zijn moeder en vervulde zonder morren zijn dienstplicht. Ook zong hij liedjes als Love Me Tender, die tenminste melodie hadden. En hij was blank, dat scheelde ook [Little Richard]
De Engelse punkband Sex Pistols heeft slechts kort bestaan, maar had een grote invloed op de ontwikkeling van de popmuziek. De stroming waarvan de Sex Pistols deel uitmaakten werd punk genoemd en had een sterk anarchistisch karakter, dat zich zowel in kleding (felle kleuren, scheuren en veiligheidsspelden) als in gedrag manifesteerde.[Sex Pistols]
In 1974 richt Joey Ramone samen met een paar vrienden een band op. Alle leden - Johnny, Tommy, Dee Dee en Marky - doen net of ze broers zijn, en nemen de achternaam Ramone aan. Bij de eerste repetities blijkt echter dat niemand van de The Ramones te horen is zodra Joey de bekkens en de pauken beroert. Joey Ramone wordt met zijn slungelige gestalte achter de microfoon geplant.[The Ramones]
Muziek is een gemeenschappelijke hobby van Waters, Rick Wright en Mason en met Clive Metcalf, Keith Noble en Juliette Gale vormen ze een popgroep, die achtereenvolgens Sigma 6, The T-Set en The Screaming Abdabs heet. De formatie hergroepeert zich in 1964 zonder Metcalf, Noble en Gale, maar met de gitaristen Bob Close en Roger 'Syd' Barrett. [Pink Floyd]
Op jonge leeftijd speelt David Bowie in een schoolbandje waar zijn muzikale capaciteiten naar voren komen. Na zijn eindexamen werkt hij even als grafisch ontwerper bij een reclamebureau. Maar hij kan in zijn vrije tijd geen genoeg krijgen van muziek en richt zijn eigen band op met de naam Davie Jones With The King-Bees.[David Bowie]
Zet de tv op een clipkanaal, kijk in zijn grijnzende gezicht en laat je bespugen door zijn allernieuwste hate-mail. Eminem is terug. Met de denderende scheldlitanie 'Without Me', de eerste hit-single van zijn nieuwe album The Eminem Show, doet de rapper weer een gooi naar de wereldtitel Rijmend Beledigen.[Eminem]
Gordon Sumner groeide op in de industriestad Newcastle. Zijn moeder speelde klassieke piano en hij leerde al snel zo goed spelen, dat hij een piano-opleiding voor gevorderden kreeg aangeboden. Gordon komt aan zijn bijnaam wanneer hij in een gestreept voetbalshirt naar de repetitie van de band The Phoenix Jazzmen gaat. Een bandlid merkt op dat Sting op een bij lijkt. Dit leidde tot de bijnaam Stinger, wat uiteindelijk Sting (angel, steken) wordt. [Sting]
De kiem van dit Diwali-riddim ligt in de reggae. In Jamaicaanse muziek is het niets bijzonders dat een bestaande begeleidingspartij ofwel 'riddim' wordt hergebruikt. Maar dat zo'n riddim ook meermalen in de westerse hitlijsten opduikt is nieuw. [Dilwani Riddim]
Het is niet bepaald een meezingen, het nummer Mundian to back ke in het onnavolgbare lndiaase punjabi-dialect. Bovendien is de tekst redelijk conservatief Vrij vertaald wordt er gezongen: meisje, pas op voor de jongens. Toch werd dit nummer het afgelopen jaar een wereldwijde monsterhit.[Bhangra]
 

Trilok Gurtu is van jongs af aan met muziek bezig. Hij werd geboren in Bombay en had een moeder die klassieke Indiase zangeres was en een vader die de sitar speelde. Vanaf zijn vijfde kreeg hij dan ook les in het bespelen van de tabla (Indiaas percussie instrument). [Trilok Gurtu]