Wilde jaren
Afleveringen

1 De voorlopers: jeugdbewegingen
De Duitse jeugdbeweging, der Wandervogel, wilde breken met de stijve conventies van het burgerlijke Duitse leven. In Nederland werd in 1918 de Arbeiders Jeugdcentrale (AJC) opgericht naar Duits voorbeeld. Een andere in het oog springende jeugdbeweging is de rooms-katholieke meisjesbeweging De Graal.

2 Het dansprobleem der rijpende jeugd: jazz
Zwarte dansmuziek van de eerste helft van de vorige eeuw geeft de jeugd een min of meer eigen muzikale en expressieve vormentaal. Jazz is met name tussen de wereldoorlogen de belangrijkste dansmuziek. In 1925 waaide de charlestonrage over uit Amerika. De arbeidersklassejeugd danste op de muziek, de bohemiens zien er een protest in tegen de burgerlijke klassieke traditie.

3 Jeugd op drift: rock-'n roll en beat
Rock-'n-roll was de muziek waaromheen zich voor het eerst, in de VS althans, een jeugdcultuur op massale schaal ontwikkelde. In Nederland maakt men zich zorgen over het optreden van nozems. Rock-'n-rollfilms leiden in 1956 tot relletjes in enkele grotere steden. In Den Haag ontstaan de eerste Indo rock-'n-rollbands. Sterker dan ooit tevoren lijken jongeren zich af te zetten tegen hun ouders.

4 Ziel en lichaam: soul en disco
Soul is het geluid van de beweging voor gelijke burgerrechten van zwarte Amerikanen. Begin jaren '70 ontwikkelde zich in de zwarte Amerikaanse clubcultuur een nieuw muziekgenre: disco. In 1977 kwam de film Saturday Night Fever uit in ons land. Disco was de eerste specifieke dansmuziek die een wereldwijde dansrage veroorzaakte.

5 Muziek als kritiek: psychedelica
Tegen het einde van de jaren '60 stelt de jeugd zich diametraal op tegenover de volwassenen cultuur. Psychedelica is in eerste instantie de verzamelterm voor alle hallucinogene drugs, later duidt het ook een muziekvorm aan. Drugsgebruik krijgt een politieke betekenis, omdat het een uitdrukking is van 'anti-burgerlijkheid'. De eerste grote muziekfestivals worden eind jaren '60, begin jaren '70 georganiseerd.

6 No future forever: punk, new age en grunge
Met de economische crisis en herstructurering van de jaren '70 ontstaat in Engeland een nieuwe radicale jeugdcultuur: punk. 'No Future' wordt het parool van de punk. Alternatieve blanke jeugd blijft zich in de jaren '80 en '90 manifesteren ook via muziek. Grunge wordt niet alleen populair als muzikale stroming maar ook als levenshouding en zelfs als modelijn.

7 Nieuw zwart bewustzijn: rap en rai
Eind jaren '70 ontstaat eveneens een nieuwe variant van zwarte jeugdcultuur: hiphop. Naast de vrolijke en dansbare party-rap, ontstaat al snel de meer politiekgetinte message-rap. In jeugdculturen wordt ondermeer vorm gegeven aan spanningen tussen ouderencultuur en jongerencultuur, tussen de moraal van geboorteland en de moraal van het immigratieland.
Uitzending: di. 21 oktober 2003 17:10 - 17:35 uur Ned. 1


8 De dansvloer: house en gabber
Eind jaren '80 ontstaat een hedonistische jeugdcultuur gecentreerd rond grote dansfestijnen. Elektronische dansmuziek uit de gay-clubs in Chicago, Detroit en New York vindt haar weg naar Europa. Een nieuwe drug XTC zorgt voor een open en euforische sfeer. Gabber, een variant van eigen bodem, wordt de meest populaire en in het oog lopende jeugdsubcultuur van de jaren '90.
Uitzending: di. 28 oktober 2003 17:10 - 17:35 uur Ned. 1