STRIPS (3) Rodolphe Töpffer en Wilhelm Busch

In 1799 werd in Zwitserland Rodolphe Töpffer geboren. Rodolphe's vader was kunstschilder en verdiende wat bij als tekenieraar van niemand minder dan keizerin Josephine, echtgenote van Napoleon. In die functie kwam hij veel in aanraking met aanzienlij ke heren en een van hen nodigde hem uit mee naar Engeland te gaan. Töpffer keerde laaiend enthousiast over het werk van de Engelse tekenaars naar Europa terug. Hij bracht direct een boek uit met het werk van Rowlandson. Zoon Rodolphe, die zich ook in het hoofd gezet had artiest te worden, werd door het enthousiasme van zijn vader aangestoken.

Een oogziekte stuurde echter zijn toekomst plannen in de war en van ellende besloot hij kost schoolhouder te worden. En in die f unctie gebeurde het. 's Avonds bij het huiswerktoezicht krabbelde hij verveeld wat bij de tekstjes die hij al eerder schreef. Ook tekende hij wel eens wat om zijn leerlingen iets duidelijk te maken.

De tekstjes en tekeningen, die duidelijk de sporen van zij n gebrek tonen, werden één geheel. En hoewel zij n tekenwerk dus verre van f raai was en ook zijn tekstjes moraliserend waren, vonden de mensen in zijn naaste omgeving het allemaal prachtig. Het duurde dan ook niet lang of het verscheen in kleine gedrukte oplagen. H ij kreeg het erg d ruk met het schrij ven en illustreren van fabels en gedichten, waari n vrolij kheid en gezelligheid voorop stonden. Het ging Töpffer er uitsluitend om de mensen te vermaken en dat lukte hem goed. Zo kwamen in zijn reisver halen dolle, dwaze en malle types voor die met de meest vreemde opvattingen en niet te verwerkelijken idealen in de wereld rond stapten. 
Het werk van Töpffer werd daarna al spoedig in tijdschriften en weekbladen gepubliceerd. Van groot belang voor de verdere ontwikkelingen van die bladen, maar vooral die van onze tegenwoordige dagbladen is, dat men in 1818 de techniek van het tweezijdig bedrukken van papier onder de knie kreeg. Töpffers bekendste werk Monsieur Cryptogame, werd in 1845 in het satirische Franse tijdschrift l'illustration afgedrukt.

Het was het verhaal van een wereldvreemde man die eigenlijk niets anders in zijn leven wilde dan vlinders vangen terwijl zijn zuster Ursula hem daar op listige wijze van af probeerde te houden. Onder de titel De reizen en avonturen van Mijnheer Prikkebeen werd het in Nederland bekend.
WILHEIM BUSCH
Wilhelm Busch was degene die als enige Europeaan een directe invloed op de ontwikkeling van de strip in Amerika heeft gehad! Hij werd in 1832 bij Hannover geboren en zat op een aantal Academies voor Beeldende Kunsten voor hij zich aan het tekenen van beeldverhalen zette. Dat deed hij aanvankelijk in een stijl die sterk aan die van Töpffer deed denken, terwijl ook zijn teksten een overeenkomstige humoristische inslag hadden. Zijn tekenwerk ontwikkelde zich ondertussen snel tot een vloeiende stijl, die later veel werd nagevolgd. Het geheel sprak de mensen zo aan dat de tekenverhalen in maar liefst dertig talen over de gehele wereld verschenen. Langzamerhand richtte hij zich, als velen voor hem, op de satire. Het werd een scherpe, bittere satire. Zijn uitgever, die tot dusver alles tevreden had geaccepteerd en geïncasseerd, gingdat tever. Toen Busch dan ook bij hem verscheen met het manuscript voor een nieuw verhaal, Max und Moritz, weigerde hij dat. En dat was vanuit zijn standpunt gezien wel een beetje te begrijpen, want de hoofdfiguren Max en Moritz, bleken twee nietsontziende bengels die alles deden wat God en de mens tot dusver verboden hadden. Voor Busch een andere uitgever had gevonden was zijn Max und Moritz echter wel al in het Duitse satirische blad Fliegende Blätter gepubliceerd.

 

Tijdens de actieve periode van Wilheim Busch ontwikkelden zich in heel Europa de satirische tijdschriften en moppenblaadjes. Met die uitgaven leerden de mensen lezen in beelden, terwijl ook de opvattingen, de aanpak en de speciale humor erin de mensen rijp maakten voor de moderne stripverhalen. De bekendsten zijn: in Frankrijk L'illustration, in Engeland Punch , in Duitsland Fliegende Biätter en in Amerika Puck en Life .

Samenstelling van het bronmateriaal voor de vaklokalen uitsluitend en alleen ten behoeve van de vak ckv-1 uit het algemeen deel  voor havo en atheneum en het vak ckv vmbo en de kunstvakken uit het profiel C&M. (CKV 2/3 en tehatex) en uit de onderbouw het vak beeldende vorming. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Bron Stripdossier. Rotterdam 1978.

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten, afbeeldingen ed? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven. In plaats hiervan geven we onder aan de pagina ruimte voor een eigen invulling of verwijzing naar internetpagina's.

20-07-2005