STADSWANDELING CKV-1 (beeldhouwkunst) bij thema HELDEN |
Werkwijze:
We geven hieronder een voorbeeld: de stad Maastricht |
JAN
PIETER MINCKELERS Jan
Pieter Minckelers
is geboren in Maastricht op 2 december 1748 en aldaar overleden op 4 juli
1824. Hij was natuurkundige en hoogleraar filosofie aan de universiteit van
Leuven (België) en uitvinder van het lichtgas uit steenkool. Later was hij
docent natuur- en scheikunde aan de Ecole Centrale te Maastricht en van
1801-1815 was hij bovendien lid van de gemeenteraad. Het standbeeld op de Markt
(Boschstraat) is ontworpen door Bart van Hove uit Amsterdam en werd op 10
juli 1904 onthuld. Het is het eerste standbeeld van Maastricht, uitgevoerd in
brons. Jan Pieter Minckelers is afgebeeld in priesterkleding (een toga
was juister geweest) en in zijn linkerhand houdt hij een altijd brandende
gaspijp. |
MESTREECHTER
GEIS Op
het pleintje bij de Stokstraat (Kleine Stokstraat) staat een
alleraardigst bronzen beeldje van de in Haarlem geboren kunstenaar Mari
Andriessen: De AMestreechter Geis. Het is een geschenk van de
Maastrichtse burgerij aan toenmalige Burgemeester Baron Michiels van Kessinich
bij gelegenheid van zijn 25-jarig ambtsjubileum. Het is een speels, charmant,
zwierig en Bourgondisch figuur, eigenschappen die de gemiddelde
Maastrichtenaar ook nu nog kenmerken. Het beeld is ongeveer 1.30 meter hoog en
het is op 20 mei 1962 in het bijzijn van de jubilaris onthuld. |
SINT
AMOR Sint
Amor was een 8ste eeuwse pelgrim uit Aquitanië (Frankrijk), die zich op
latere leeftijd als kluizenaar vestigde in Munsterbilzen (België) en vanuit
die plaats maakte hij regelmatig een pelgrimstocht naar het graf van St.
Servaas in Maastricht. Tijdens zijn laatste verblijf in Maastricht is hij
gestorven. Hij werd begraven in een kapel, die op het huidige St.
Amorsplein werd gebouwd. De stoffelijke resten van de inmiddels heilig
verklaarde St. Amor werden rond 850 overgebracht naar Munsterbilzen, de
naar hem genoemde kapel werd in 1603 afgebroken, waardoor er een pleintje
ontstond. Het beeld (in zandsteen) op het St. Amorsplein is het ontwerp
van de Maastrichtse Kunstenaar Charles Vos en is ongeveer 1,40 meter hoog. Het
staat op een ca. 22 meter hoge zuil, afkomstig uit de O.L. Vrouwebasiliek.
Op 8 oktober 1951 werd het beeld onthuld. |
SINT
SERVAAS Sint
Servatius is de eerste bisschop van Maastricht. Hij verplaatste de
bisschopszetel van het Bisdom Tongeren-Maastricht-Luik van Tongeren naar
Maastricht. Dit gebeurde omstreeks het jaar 380. De bisschopskerk heeft
vermoedelijk gestaan aan het O.L. Vrouweplein, op de plek waar nu de O.L.
Vrouwebasiliek staat. St.Servaas is op 13 mei 384 gestorven en
begraven op een plek bij het huidige Vrijthof. Later is boven zijn graf een
kerk gebouwd, die in de loop der tijden heel wat keren is verbouwd en
gewijzigd. In Maastricht staan meerdere beelden van deze heilige, die tevens
de stadspatroon is. Bij de ingang van de St. Servaasbasiliek, Keizer
Karelplein, staat een bronzen beeld naar een ontwerp van de Maastrichtse
beeldhouwer Charles Vos. Het stond aanvankelijk op het Vrijthof en is daar
in 1934 geplaatst. Andere St. Servaasbeelden in Maastricht: St.
Servaasbrug (zuidzijde), eveneens van Charles Vos; Hoek Tongersestraat/Kakeberg,
kopie van het beeld op de brug en een St. Servaasbeeld bij de ingang
van het Politiebureau aan de St. Hubertuslaan. |
‘T
MOOSWIEF De
Markt in Maastricht was vroeger het terrein van de Mooswiever,
de boerinnen uit de omgeving van de stad die hier dagelijks de verse
groenten verkochten. Het hardstenen beeld op de Markt is het laatste
grote werk van de Maastrichtse beeldhouwer Charles Vos, die helaas de
onthulling op 27 februari 1953 niet meer heeft mogen meemaken. Het beeld is
toen onthuld door de Prins Carnaval Sjaak den ierste van de Tempeleers
en sindsdien is het Mooswief de APatrones van de Mestreechter
Vastelaovend. Nog elk jaar legt de Stadsprins van Maastricht op
de zaterdag vóór Carnaval een krans op de schouders van dit beeld,
niet van bloemen maar van verse groente gemaakt. Op Carnavalszondag
wordt op het Vrijthof een Mooswief-pop geplaatst, die bij de
eindceremonie op dinsdagavond weer wordt weggebracht. |
VIEF
KÖP In
1638 worden in Maastricht een aantal geestelijken en burgers veroordeeld
wegens zogenaamd Hoogverraad. Onder hen was de in Maastricht zeer bekende en
geliefde Pater Vink. Men zou een plan gemaakt hebben om de Spanjaarden weer
in Maastricht terug te halen, maar dit plan werd ontdekt en dus niet
uitgevoerd. Ze werden allen ter dood veroordeeld en onthoofd. Om de
bevolking van Maastricht af te schrikken, heeft men de hoofden van vijf
veroordeelden tentoongesteld op het rondeel De Drie Duiven, dat sinds
die tijd de Vijf Koppen wordt genoemd, in het Maastrichts dialect: Vief
Köp. |
WIEKENEER Maastricht
is vanaf het begin een dubbelstad geweest, op beide oevers van de rivier de
Maas. Ongeveer 50 v. Chr. Bouwden de Romeinen hier een nederzetting nabij de
Maasovergang. De naam Maastricht is afgeleid van Mosae Trajectum, de plaats
waar men de Maas kon oversteken. Het oostelijke gedeelte (tussen het
NS-station en de Maas) heet Wijck, afgeleid van Vicus
(hofstede, woongemeenschap). Op de hoek van de Wijckerbrugstraat en
de Lage Barakken(straat) staat een bronzen beeld van de Wiekeneer,
de bewoner van dit stadsdeel, ontworpen door de kunstenaar Frans Carlier. |