Kopje duikelen met een glas water in de hand zonder dat een druppel wordt gemorst

Kostuums, rekwisieten en een eenvoudige verhoging: zo trok een gezelschap door Europa. Aan de hoven waren zij graag geziene gasten.

Tussen alle improvisaties door bestaat er echter ook een aantal punten waaraan de speler een stevige houvast heeft. In de eerste plaats zijn dit de zogenaamde lazzi (letterlijk.- handelingen - azzo met lidwoord: l'azzo wordt lazzo, meervoud: lazzi). Het zijn vaste grappen die met vaste gebaren worden begeleid; het zijn ook vaak acrobatenstukjes.  

Reeksen van grapjes die de spelers debiteren zijn zelfs gepubliceerd. Hier mogen er een paar volgen, die enigszins een idee kunnen geven van hun karakter:

• 'Er bestaat een vaste overeenkomst tussen ons en de dood: als wij hier zijn, is hij er niet en als hij hier is, zijn wij weg-, zo worden ongewenste ontmoetingen voorkomen'. 

• Naar aanleiding van een kreupele:'zijn benen zijn als de maanden van het jaar. de ene heeft dertig dagen, de andere eenendertig' (daarbij moet de kreupele onder het lopen ook aftellen: dertig, een- endertig, dertig, eenendertig enz.).

• 'Doktoren zijn de meest gelukkige lieden van allen die een beroep uitoefenen, want hun vergissingen worden door de aarde bedekt'.

• Over een man die in zichzelf praat. 'hij lijkt een mug in een fles.' 

• Een onwettig kind: 'een verboden boek dat zonder toestemming van de censors is verschenen'.

Sommige lazzi zijn voor ons gevoel bijzonder zouteloos; in de eerste plaats wanneer de spot gedreven wordt met mismaakte mensen e.d. Het gevoel voor humor is nu eenmaal in de loop der tijden sterk veranderd en het zal ook altijd in de toekomst aan veranderingen onderhevig zijn. Dit slaat vooral op de zogenaamde'humor van populair gehalte'.

la chiusetta

Behalve de enorme voorraad lazzi waaruit naar believen kon worden geput, hebben wij ook nog de slot-claus, la chiusetta. Deze bestaat uit twee of meer rijmende regels die bij uiteenlopende situaties dienst kunnen doen.

In de eerste plaats geldt echter dit: alles drijft op de virtuositeit van de spelers. Daarmede staat of valt het succes van een opvoering. Dat de dames en heren daar terdege over beschikken, is een feit!  

En nu de personages! Sommigen van hen zijn altijd gemaskerd. Dit betekent, dat hun lijf een en al actie en beweeglijkheid moet zijn. De maskers zijn dan ook speciaal gereserveerd voor de rollen met komisch karakter (met uitzondering van de pochende Capitano die alleen in de benintijd gemaskerd is geweest). De 'ernstige' rollen, zoals de jonge geliefden, en verder alle vrouwen, oud en jong, treden zonder masker op. Eigenlijk is het overigens in vrijwel alle gevallen een half masker dat de mond vrij laat. Het is van leder, in de vorm geklopt en met linnen gevoerd, later ook van in was gedrenkt papier.

12-27-2000 last update by SG Groenewald  CKV-2