Een jas voor een koud hart

tekst > Jos Bours regie> Jan van Sas door> STUT Theaterplaats > Blauwe Zaal van de Stadsschouwburg in Utrecht    gezien > 5 juni 2005 (première)

In Utrecht ging men deze zomer de vraagtekens, die menigeen in ons land tegenwoordig bij de multiculturele samenleving zet, te lijf met Culturele Zondagen. Van mei tot en met augustus, was er elke eerste zondag van de maand gelegenheid tot ontmoeting en kennismaking. De eerste zondag van de maand is in Utrecht ook koopzondag. Commercie en cultuur op een dag in een drukke binnenstad. Hoe groot kunnen verschillen zijn? Het bleek in elk geval een goede zet om de cultuur te brengen daar waar de mensen zijn, de evenementen werden druk bezocht.

Elke zondag kende een ander thema, op 5 juni was dat De Marokko Express, een dag gewijd aan de Marokkaanse Cultuur. In dat kader ging de voorstelling 'Een jas voor een koud hart' van STUT Theater in première. Een korte en hilarische voorstelling, vol ver­warringen en misverstanden, aanstekelijk gespeeld door Mohand Afriad en Hassan Oumhamed.

Sa'id is midden dertig, hij heeft zich teruggetrokken in de Sahara, om zich te bezinnen. Zijn vrouw is een in Nederland opgegroeide Marokkaanse. Toen zij tijdens een vakantie met Nederlandse tred door Marokkaanse straten liep, kon Sa'id een onschuldige flirt niet onderdrukken. Met het resultaat dat haar familie hem a bou por­tant tot bruidegom bombardeerde. Nu heeft hij een Marokkaanse vrouw met een Nederlandse inslag, met alle gevolgen van dien. Tijdens zijn retraite in de woestijn ontmoet hij de twintiger Hassan, een jongeman die zegt op zoek te zijn naar zijn tweelingbroer, die vandaag in het huwelijk zou treden. De broer is in Nederland verliefd geworden op een blondine. Maar zijn moeder heeft een traditioneel opgevoed nichtje uit Marokko als schoondochter op het oog. 'Ben je de man van je vrouw of de zoon van je moeder?', dat is de vraag.

In de voorstelling worden vooroordelen van Neder­landers ten aanzien van Marokkanen en vice versa onderuit gehaald en op de korrel genomen. De volle zaal, gevuld met toeschouwers in alle kleuren en maten, buldert van het lachen. Het werkt bevrijdend om met elkaar om elkaar te lachen. In die zin is de voorstelling geslaagd en kan hij zeker bijdragen aan de nodige relativering die menig verhitte discussie in ons land zo hard nodig heeft. Maar mijn nieuws­gierigheid was na afloop niet bevredigd.

Op het toneel worden serieuze thema's aange­sneden: niet kunnen trouwen met de vrouw van je keuze, een manipulatieve moeder, homofobie, hypocrisie. In een razend tempo komt het allemaal aan de orde, maar net zo snel wordt het wegge­lachen op een manier die we kennen van Marok­kaanse cabaretiers als Najib Amhali of zoals in de succesfilm 'Shouf shouf Habibi!'. Ik ben toe aan meer verdieping ten aanzien van de problematiek van het leven tussen twee culturen. Alleen het benoemen van de problemen voldoet niet meer.

Ik wil weten wat het de 'broer' van Hassan doet, wanneer hij besluit toch niet te trouwen met de blonde liefde van zijn leven. Ik wil weten hoe het de vrouw van Said vergaat, nu zij na jaren in Nederland in Marokko moet wonen.

Ik besef dat ik als recensent buiten mijn boekje ga. De makers van 'Een jas voor een koud hart' hebben een komedie willen maken, een komische voorstel­ling van een halt uur. Daarin zijn ze geslaagd, ik heb me geamuseerd. Wat ik nu nog wil zien is een voorstelling die dieper graaft, graag over dezelfde problematiek en graag van dezelfde makers! Een vervolg misschien?

Door:Henk Jansen