Jean Genet
|
 |
| Jean
Genet was een onwettig kind, dat werd opgevoed door pleegouders.
Toen hij tien jaar oud was, werd
hij beschuldigd van diefstal en naar een opvoedingsgesticht
gestuurd, waar hij pas echt leerde stelen. Hij liep weg, nam dienst
in het Vreemdelingenlegioen, waar hij na een paar dagen ook wegliep,
en begon te zwerven door Europa.
Inmiddels had hij ontdekt dat hij homoseksueel was, en na een tijdje van diefstal geleefd te hebben, besloot hij van prostitutie zijn beroep te maken. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak keerde hij terug naar Frankrijk, waar hij regelmatig in de gevangenis terechtkwam. in de gevangenis begon hij te schrijven: eerst gedichten, later romans, zoals Notre Dame des Fleurs (1942), Miracle de Ie Rose (1943) en Querelle de Brest - dat verfilmd werd door Fassbinder in 1982. Al deze boeken spelen zich af in een wereld van homoseksuele 'outlaws'. In 1947 voltooide hij het autobiografische Journal du Voleur. |
|
|
In de romans en toneelwerken van Jean Genet is de hoofdrolspeler doorgaans een misdadiger of een buitenstaander en worden vraagtekens gezet bij het rechtsbestel en het burgerlijke moraal. |
|
| Zijn eerste
toneelstuk Haute Surveillance (Onder Toezicht) (1947) speelt
zich af in de gevangenis. Les Bonnes (De Meiden) verscheen ook
in 1947 en maakte hem beroemd. Toen hij in 1948 tot levenslange
gevangenisstraf werd veroordeeld wegens recidive, stelde een aantal
Franse intellectuelen, onder wie Sartre en Cocteau, een verzoekschrift
tot gratie op. De president van de Republiek verleende Genet gratie.
Sindsdien leefde Genet van zijn inkomen als schrijver en
boekhandelaar. Hij schreef nog drie stukken: Le Balcon (1956), Les
Nègres (1958) en Les Paravents (1961). Genet stierf op 15
april 1986.
Zijn levenswandel en de wereld die hem omringde, wierpen hem de thema's voor zijn werk in de schoot. Zijn toneel drukt het gevoel van absolute hulpeloosheid en eenzaamheid uit dat een mens overvalt wanneer hij/zij de zinloosheid van de wereld recht in de ogen kijkt. Genet haalt uit naar de valse waarden (liefde, gerechtigheid) van de maatschappij. Toch vindt hij geen reële alternatieven en vlucht in een imaginaire wereld van magische beelden en rituelen. |
|
|
Les
Bonnes (De Meiden)
Présentation
de "Les Bonnes" de Jean Genet, mis en scène par la compagnie Octavio
|
|
| Altijd
wanneer hun Mevrouw van huis is wijden de zusjes Claire en Solange,
dienstmeisjes, zich aan een duister en verslavend ritueel: één van
de twee kleedt en schminkt en gedraagt zich als Mevrouw, de ander
kruipt in de huid van haar zusje. Regelmatig stappen de meisjes uit hun rollen omdat ze het spel willen bijsturen of omdat het geweld of de passie ze te machtig wordt. Deze avond is het spel angstiger dan gewoonlijk: de meisjes vrezen ontdekt te worden. Claire heeft de minnaar van Mevrouw aan de politie verraden, die daarop in hechtenis genomen is. Tijdens het spelen gaat de telefoon: de minnaar is in voorlopige vrijheid gesteld. Alles zou uit kunnen komen: het spel, de verklikkersbrief.... Mevrouw komt binnen, pathetisch in haar verdriet, en schenkt een deel van haar garderobe aan de meisjes. Ze ontdekt ook sporen van het spel. De meisjes verklappen ongewild de gelukkige wending die het lot van Mijnheer genomen heeft, waarop Mevrouw in een euforische staat haar geliefde tegemoet zwiert. De vergiftigde kruidenthee die de meisjes haar hebben aangeboden vergeet ze te drinken. De meisjes worden bijna gek van angst en duiken opnieuw onder in hun spel. Ditmaal met een fatale afloop. Was het noodlot van de meisjes onafwendbaar?
Jean Genet schreef ‘De Meisjes’ in 1946 en baseerde het verhaal op de waargebeurde geschiedenis van de zusjes Papin, die in 1933 op wrede wijze hun meesteressen vermoordden. Genet maakt met ‘De Meisjes’ duidelijk dat hij de wereld haat, die hem verstoten heeft. |
|
|
Toen Genet niet meer hoefde te stelen voor de kost, waren de gewoonten van de dief zijn tweede natuur geworden. Al zijn bezit paste in één valies en de goedkope hotels waar hij sliep, koos hij in de buurt van stations, zodat hij makkelijk spoorslags kon verdwijnen. Iemands persoonlijke gegevens, zoals het adres, worden in het Frans wel 'coordonnes' genoemd - en zijn coördinaten, dat is waaraan Jean Genet altijd heeft willen ontsnappen. Door niet thuis te geven maakt hij zich ongrijpbaar. |
|
|
Le Balcon (Het balkon) Jean Genet plaatst een luxe-bordeel naast de dagelijkse wereld in 'Het Balkon'. Zijn indringende vergelijking legt verbazend veel parallellen bloot. Sex en macht zijn heer en meester in beide werelden. |
|
|
Het Balkon is het bordeel van Irma. Maar niet zomaar een bordeel. Hier brengt elke klant zijn eigen scenario mee dat door Irma en haar meisjes tot in de puntjes tot leven wordt gebracht in de diverse piekfijn ingerichte salons. Een supermarkteigenaar wil Bisschop zijn? Irma heeft een salon ingericht als kathedraal en passende kledij. Een accountant als Generaal? In het Balkon treft hij zijn 'paard' en worden hem zijn laarzen netjes gepoetst aangereikt. Een computerprogrammeur droomt ervan om Rechter te zijn? In Het Balkon ondervraagt hij een dievegge en oordeelt hij over leven en dood. Niets gaat Irma te ver om de fantasieën van haar cliëntèle te vervullen. Als de klant maar betaalt. Want Het Balkon is niet goedkoop.
Carmen Irma Generaal Natalja Maar buiten in de straten van de stad woedt het vuur van de revolutie. En die bedreigt ook Het Balkon. Zal de Commissaris van Politie Irma en haar meisjes uit handen van de revolutionairen kunnen houden? Een koninklijke gezant komt met dramatisch nieuws van het paleis. En heeft een duivels plan bedacht… |
|
|
In 'Het Balkon' zoekt Genet naar een absoluut, puur en zuiver element in een omgekeerd waardensysteem waar het kwaad het voor het zeggen heeft. Deze spanning maakt het een moeilijk te spelen stuk omdat het constant balanceert op de raaklijn tussen twee tegengestelde velden, het sublieme en het verdorvene. |
|
|
|
QUERELLE Rainer Werner Fassbinder, Germany/France,1982, 108 min. Moord, drugs en seks in de verbeelding van Jean Genet/Rainer Werner Fassbinder. Met Jeanne Moreau. Grote romantische liefde vol opoffering tussen de door Jeanne Moreau gespeelde havenhoer en de drugs smokkelende homoseksuele zeeman Querelle (Brad Davis) tegen de achtergrond van het criminele havenkwartier van Brest. Een melodramatisch gegeven dat in de roman van Jean Genet op bijzondere wijze literair vorm kreeg en vervolgens in de verbeelding van Fassbinder een uitbundige visualisering. De provocerende literaire amoraliteit van Genet werd door Fassbinder al even provocerend met een kleurige en kunstmatige barok overgoten. Het was Fassbinders laatste film en mede daardoor is deze exuberante film over homoseksuele passie, moord en sadisme vaak geinterpreteerd als zijn testament. Het gaat echter ook om de mythe van de zinnelijke matroos. |
Foto's oa van theatergroep Krakeel. Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven. 06/09/2007 last update |
|
