Vlakdruk:

lithografie, litho of steendruk

Het af te drukken beeld ligt in één vlak met de niet te drukken delen. Bekend voorbeeld van deze techniek is de steendruk of lithografie, waarbij een vlakke kalksteen als een 'drukplaat' dient. 

Op de kalksteen wordt met krijt of vette verf een afbeelding getekend, waardoor de steen op die plekken vet opneemt en water afstoot. Bij het drukken pakt de vettige drukinkt alleen op de getekende voorstelling en niet op de rest van de kalksteen. Zo komt de tekening in spiegelbeeld op het papier te voorschijn. De vlakdruk is in 1798 door Alois Senefelder uitgevonden. 

Twee jaar later verwierf Senefelder het exclusieve recht op zijn vinding, die zorgvuldig geheimgehouden werd. Maar in 1818 verscheen  zijn Vollständiges Lehrbuch der Steindruckerey. Franse en Engelse vertalingen volgden in het jaar erop. 

Käthe Kollwitz, Lithografie 1924

Het voordeel van lithografie was de mogelijkheid een onbeperkt aantal afdrukken te maken. Het zou echter nog jaren duren voor de beeldende kunstenaars de lithografie ontdekten. De lithografie is ontstaan in Duitsland en Käthe Kollwitz is er de belangrijkste representant van. Het is echter in Frankrijk dat de techniek tot grote bloei kwam. Die bloeitijd begint met H.Daumier. Frankrijk heeft veel beroemde lithografen zoals Odilon Redon, Toulouse-Lautrec en Bonnard.


01-01-2009 Vaklokaal Beeldende Vorming