Jan Toorop (1858-1928) |
"De Zee" van Jan
Toorop lijkt wel een abstracte schilderij. Het heeft een patroon van
horizontale banen, bestaande uit allerlei kleuren. Helemaal abstract is de
voorstelling niet, want de horizontale lijn op driekwart van de
voorstelling geeft aan, dat het hier wel degelijk gaat om de zichtbare
werkelijkheid: het is de horizon, die de zee scheidt van de lucht. Het is
een heel puur zeestuk; de zee is het enige onderwerp. Nergens is een
bootje te bekennen, geen badgasten, geen vissers aan het werk. Het ging
enkel en alleen om de zee en de lucht, om de kleuren en het licht. Het
lila-blauwe water met de witte schuimkoppen vormt een regelmatig patroon,
dat Jan Toorop aanbracht met een paletmes.
Daarmee zette hij de verf op het doek, in verschillende tinten naast en
gedeeltelijk over elkaar heen. Het penseel
kwam er nauwelijks aan te pas.
Het werk dateert uit 1887 en is een van Toorops eerste zeestukken. In 1886 was Toorop van Brussel naar Den Haag verhuisd. Door die verhuizing naar een plaats zo dicht bij de zee veranderde de thematiek van zijn werk. Vanaf dat moment werd de zee een regelmatig terugkerend motief. Soms als onderwerp van een schilderij, soms als achtergrond in een symbolische voorstelling. Toorop is vooral bekend geworden door zijn symbolistische werken. Die stijl ontwikkelde hij omstreeks 1890, dus een paar jaar nadat dit schilderij ontstond. Hij putte daarvoor inspiratie uit literaire en muzikale bronnen en uit niet-westerse beeldende kunst. Ook voor De Zee zal Toorop niet alleen de zee zelf als inspiratiebron gebruikt hebben.
|