De studiolo van de ''prima donna del mondo'' (de eerste vrouw van de wereld)


Isabella d'Este leefde van 1474 tot 1539. Op 6 jarige leeftijd al verloofd met Francesco Gonzaga, de troonopvolger aan het hof in Mantua. Zij kreeg een uitstekende opvoeding en toonde grote interesse in literatuur, muziek en vooral kunst. Haar studiolo was niet zozeer om te studeren, maar meer om dingen te bewaren en tentoon te stellen voor de (hooggeplaatste) bezoekers, zodat de verzameling een prestige kreeg en daardoor natuurlijk ook de eigenares. De verzameling bestond onder andere uit kunstvoorwerpen en antieke voorwerpen.

Isabella d'Este had en nieuwe houding ten aanzien van de verzamelde schilderijen. Ze verzamelde schilderijen van beroemde schilders uit de eigen tijd, die zelf een keus maakten wat betreft onderwerp en/of voorstelling, iets wat in die tijd heel modern was.

Mantegna: de uitdrijving van de Ondeugden. 1502 Tempera op linnen, 160 x 192 cm

Tot de geschilderde decoratie van de 'Studiolo' van Isabella d'Este behoort ook deze allegorie. Ze toont hoe Minerva -de met schild, speer en helm uitgeruste Romeinse godin van de oorlog en de wijsheid- ondeugden uitbant om hogere deugden en gedachten te ontwikkelen.

De nummers geven uitleg over de afgebeelde figuren:

1.- Gewapend met helm, lans en schild verjaagt Minerva de ondeugden uit de tuin de deugden.

2.- De Luiheid, meegesleept door de Traagheid is zonder armen afgebeeld om haar falende daadkracht te symboliseren.

3.- De kruising tussen mens en aap staat voor Haat, Bedrog en Kwaadaardigheid.

4.- De persoon met de kroon op het hoofd stelt Onwetendheid voor, die gedragen wordt door Hebzucht en Ondankbaarheid.

5.- De Sterkte herken je aan de leeuwenhuid, de knots van Hercules en aan de zuil.

6.- Venus staat op de rug van een paardmens: de Wellust

7.- Twee vrouwelijke figuren: de Kuisheid

8.- Een figuur met zwaard en weegschaal: Vrouwe Justitia, de Rechtvaardigheid en een van de vier hoofddeugden

De gehelmde Minerva (= Isabella) jaagt figuren het moeras in. De drijfjacht wordt begeleid door groepjes vlinderachtige putti. Minerva heeft een gebroken speer (= symbool van ridderlijke overwinning). De moerasachtige boom helemaal links symboliseert "in de steek gelaten deugden".

De tuin wordt begrensd door met bloemen versierde bogen, die uitzicht bieden op de omgeving. Andere godheden slaan vanaf een wolk de bedrijvigheid in de tuin der deugd gade.


30-11-2010 De Digitale School  vmbo kunstvakken 2 2008