Visstillevens.

Aandacht voor de bijzondere verzameling visstillevens van Kasteel het Nijenhuis. Beeldenstorm 2000

1.- Bij de bespreking van enkele visstillevens wordt ingegaan op de ''stofuitdrukking'' Wat wordt er over verteld?

2.- In veel 17de eeuwse schilderijen hebben voorwerpen vaak een symbolische betekenis. In de zogenaamde embleemboeken (bv van Jan Luyken) vind je vaak de betekenis. Zo vind je er ook embleem met een betekenis van vissen en netten. Welke?

3.- Welke andere betekenis wordt aan deze visstillevens toegeschreven?

Bloemstillevens.

In het Mauritshuis zijn bloemstillevens uit de 17e eeuw. Beeldenstorm 1998

1.- Bij de ontwikkeling van het bloemstilleven worden enkele stadia aangegeven. Het begin ligt bij het ''rariteitenkabinet'' Verklaar dit.

2.- Bij het bloemstilleven van Bosschaert de Oude wordt gesproken over de relatie macro/micro kosmos. Verklaar dit aan de hand van de afbeelding.

3.- De latere stillevens. Wat was het doel?

Vanitas-stillevens.

Henk van Os vertelt over de diverse vanitas-stillevens. Beeldenstorm 1998

1.- In de besproken stillevens geven attributen de ''ijdelheid van het leven'', de kortstondigheid ervan aan. Maak een opsomming van deze symbolische attributen.

2.- Bespreek de compositie in het onderstaande stilleven van Harmen Steenwyck.

Trompe l'oeil brievenbord

Het Dordrechts Museum heeft een zeldzaam 17de-eeuws stilleven, van Cornelis van der Meulen (16421692) aangekocht. Nieuw in Nederland 2004

1.- Wat is een brievenbord?

2.- Andere naam voor trompe l'oeil

3.- Waar komt zo een schilderij het best tot zijn recht? Niet in het museum, in ieder geval!

4.- De schilder van Hoogstraten was niet alleen een succesvol schilder. Waar dankt hij zijn bekendheid ook aan?

5.- Het schilderij met het geschilderde gordijn voert terug op een verhaal uit de oudheid: de wedstrijd tussen Zeuxis en Parrhasios.

Beeldillusies zou men in brede zin kunnen omschrijven als afbeeldingen die de ogen begoochelen door iets te laten zien dat er niet is. Het woord illusie stamt van het Latijnse woord illudere dat `bedriegen' of `bespotten' betekent. In het oude Griekenland hield men reeds wedstrijden in het `bedriegen'. Een verhaal gaat over twee kunstschilders, Parrhasios en Zeuxis, die wedijverden wie de beste schilder was. Zeuxis schilderde druiven op een paneel en wel zo gelijkend dat de vogels erop afkwamen. Voldaan over zijn overwinning op de natuur keerde hij zich tot Parrhasios' werk en vroeg hem het gordijn voor zijn schilderij opzij te schuiven. En terwijl hij dit vroeg, zag hij dat hij verloren had. Had hij met zijn kunst slechts de vogels bedrogen, Parrhasios had met de schildering van een gordijn ook het menselijke oog bedrogen.

Henk Helmantel - schilder van stillevens

Documentaire over schilder Henk Helmantel, wiens onderwerpen veelal kerkinterieurs en stillevens zijn. Hij wordt gefilmd in zijn atelier.

1.- Je maakt kennis met de schilder Henk Helmantel.  De film toont aspecten van zijn bezoek aan Afrika en laat zijn werken zien in Nederland. Welke onderwerpen schildert hij?

2.- Wat is volgens hem kenmerkend voor zijn keuze in de voorwerpen van zijn stillevens?

3.- Hij ziet in zijn keuze een relatie met Afrika. Verklaar.

4.- Hij noemt zichzelf een ''abstracte realist''. Probeer zijn uitleg met je eigen woorden weer te geven.