WEDGWOOD

Het produktieproces  in de aardewerkfabriek Etruria. 

De fabriek Etruria is in 1768 in Staffordshire gesticht door de jonge ondernemer Josiah Wedgwood. Het bedrijf, dat in die tijd op moderne leest wordt geschoeid, bestaat nog steeds. Wedgwood heeft een procédé uitgevonden, waarmee hij Chinees porselein imiteert door wit aardewerk met een loodglazuur te bedekken. Het bijzondere van zijn procédé is echter, dat de aardewerken theepotten, dekschalen en kopjes niet meer met de hand op de draaischijf worden gemaakt, maar dat gebruik wordt gemaakt van gietvormen. Daardoor kan hij de productie tot grote hoeveelheden opvoeren, met andere woorden: massaproductie mogelijk maken. Bovendien is het hele productieproces onderverdeeld: ontwerpers maken het ontwerp of design, vormers maken de gietvormen, decorateurs zorgen voor de versieringen en anderen dragen zorg voor de ordening in de reusachtige ovens.

Na de oprichting werd begonnen met de produktie van roomkleurige aardewerk. Er werden een aantal verschillende artikelen ontworpen, die een jaar later nog werden verbeterd. De toenmalige Engelse koningin Charlotte, die de creaties van Wedgwood enorm wist te waarderen, was zo gecharmeerd van de aardewerken producten, dat zij aan de fabriek toestemming gaf om het predikaat ´Queen´s Ware´ aan het servies te verlenen. Zelfs nu nog staat er op al deze Wedgwood-artikelen aan de onderzijde een waarmerkstempel met de tekst ´Wedgwood Queen´s Ware´.

Voor massaproductie is een gegarandeerde aanvoer nodig van het benodigde materiaal. Ook dit proces is gemechaniseerd. Een methode voor het malen en mengen van kleisoorten uit verschillende streken verzekert nu een constante kwaliteit. 

Naast catalogi is er ook een showroom! In 1774 misschien wel de eerste winkel.

Voor massaproductie is ook een gegarandeerde afzet (consumptie) nodig. Daarvoor is distributie nodig en afnemers, winkeliers die voor de verkoop en reclame zorgen. Vanaf 1773 laat Wedgwood catalogi drukken. In 1782 wordt een stoommachine geinstalleerd die een hogere productie mogelijk maakt. Alle werknemers krijgen een vaste plaats in het arbeidsproces en een apart facet van het productieproces toebedeeld: de arbeidsdeling. Vooral door deze arbeidsdeling is Wedgwood te beschouwen als een pionier op het gebied van fabrieksmanagement. Als modern kapitalistisch ondernemer heeft hij gebruik gemaakt van gemechaniseerde bedrijfsvoering. Bovendien zijn de producten van Wedgwood lang niet zo duur als de ambachtelijke producten van de concurrent. 

10-05-2004 digischool/bevo