|
Ad b: anatomische handboeken Wil de schilder volgens de tradionele opvatting een en ander te weten komen over het menselijke lichaam, dan dient hij zich bezig te houden met voorbeelden uit de prent- en tekenkunst alsmede de beeldhouwkunst. Pas nadat deze voorbeelden uitvoerig zijn bestudeerd en getekend, mag men zich wagen aan het tekenen en schilderen naar het levende model. Literatuur als die van de hierhoven genoemde Karel van Mander en François Peter, zo kunnen we tussen de regels opmaken, is volgens Lairesse een leidraad voor de ijverige schilder. Daarnaast blijkt hij op de hoogte te zijn van Albrecht Durers Vier Bûcher der Menschlicher Proportion (Neurenberg 1528), die sinds het begin van de 17de eeuw in Nederlandse vertaling voorhanden was onder de titel Beschryvînghe van de Menschelijcke Proportion (Arnhem 1622). Deze editie is ruim voorzien van proportietekeningen en schemata van het menselijk lichaam. Durer heeft zich gebaseerd op de antieke leer der proporties, bovendien heeft hij kennis genomen van Leonardo's bevindingen hieromtrent. Voor Lairesse is kennis van proporties van groot belang. In zijn Groot Schilderboek komt hij daar herhaaldelijk op terug. [zie te vergroten afb hieronder] |
|
|
|
|
|
De interesse van de schrijver in het menselijk lichaam beperkt zich niet alleen tot de uiterlijke verschijning. De constitutie van het inwendige van het menselijk lichaam is eveneens van belang voor het inzicht in de anatomie. Omwille hiervan stelt hij met enige nadruk de prestigieuze uitgave van de Ontleeding der Menschelyke lichaams (Amsterdam 1685) van Govaart Bidloo als voorbeeld. Misschien niet zozeer vanwege het geleerd betoog van Bidloo maar meer om Lairesses directe bemoeienis met de totstandkoming van verklarende prenten voor het boek. Laten we hem aan het woord;
'Om nu den leergierige Konstenaar, een goed begrip van de schoone verdeeling der Leedemaaten te vertoonen, zal ik hier de maat stellen, zo als wy uit het geraamte van een dooden opgenoomen hebbe, wanneer ik voor de Heer Professor Bidloo, alle teekeningen in zyn vermaard Anatomie-boek na het leeven, teekende, volgens zyn opstel." Diepgravende kennis over de anatomie maakt het de schilder mogelijk het menselijk lichaam op een nog andere wijze in de kunst af te beelden. In wezen lijkt Lairesse de toepassing van de anatomie slechts als voorwaarde te beschouwen voor de realisatie van bewegingen, gesticulaties en gezichtsexpressies die op hun beurt een indruk van actiën en passiën bevestigen. Samenstelling bronmateriaal uitsluitend en alleen ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 uit het algemeen deel voor havo en atheneum. Overnemen voor commerciele doeleinden verboden. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven.
|
