Frans Hals

 Hals behoorde tot dezelfde generatie als Rubens. Zijn ouders hadden de Zuidelijke Nederlanden verlaten, omdat zij Protestanten waren en hadden zich in de welvarende stad Haarlem gevestigd. Wij weten weinig over het leven van Hals, behalve dat hij vaak geld schuldig was aan zijn bakker of zijn schoenmaker. Op zijn oude dag - hij is over de tachtig geworden - verleende het gemeentelijk armenhuis, welks regenten hij schilderde, hem een klein jaargeld.

   

  Video fragment 1 Frans Hals  Van wie kreeg hij zijn opdrachten?

  Video fragment 2 Frans Hals De regenten en regentessen van het Oude Mannenhuis in Haarlem

  Video fragment 3 Frans Hals Waarin specialiseerde hij zich?

  Video fragment 4 Frans Hals Het portret als vanitas

  Video fragment 5 Frans Hals Symboliek in het portret

  Video fragment 6 Frans Hals Een dubbelportret

De portretten van Frans Hals geven ons de indruk, dat de schilder zijn model op een typisch moment heeft 'genomen' en dit voor altijd op het doek heeft vastgelegd. Wij kunnen ons moeilijk voorstellen hoe stoutmoedig en onconventioneel deze schilderijen het publiek moeten zijn voorgekomen. Juist de manier, waarop Hals verf en penseel hanteerde, wijst erop, dat hij een voorbijgaande indruk snel wist te grijpen. De vroegere portretten zijn met kennelijk geduld gepenseeld. Wij hebben soms het gevoel, dat het sujet menigmaal doodstil voor de schilder heeft moeten zitten, terwijl deze zorgvuldig detail na detail optekende. Hals zorgde ervoor, dat zijn modellen nooit moe werden of er genoeg van kregen. Wij schijnen getuige te zijn van zijn vlug en vaardig omgaan met het penseel, waardoor hij, met een paar streekjes lichte of donkere verf het beeld oproept van slordig zittend haar en van een gekreukte mouw. Natuurlijk kon de indruk, die Hals ons geeft van een toevallige glimp van de geportretteerde in karakteristieke houding en stemming, nooit bereikt zijn zonder zeer veel voorafgaande innerlijke berekening. Wat er op het eerste gezicht uitziet als op goed geluk gedaan, is in werkelijkheid het resultaat van een zorgvuldig uitgedacht effect. Hoewel het portret niet symmetrisch is opgezet als vroegere portretten dikwijls waren, doet het toch niet onevenwichtig aan. Evenals de andere meesters uit het tijdperk van de Barok, wist Hals de indruk van evenwicht te bereiken, zonder dat hij een bepaalde regel scheen te volgen.

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 uit het profieldeel  C&M voor havo en atheneum.  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. 

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. 

12-16-2014 last update digischool CKV-2