CKV-2/Opdracht 3.1.C  Burgerlijke Cultuur van de 17e eeuw.                

Kunst en religie/levensbeschouwing.  

Samenstelling: Kees Zonneveld [k.zonneveld@chello.nl]  Christelijke Scholengemeenschap Buitenveldert (CSB) (Amsterdam)


Bob Dylan en Donovan schreven protestliederen tegen de oorlog in Vietnam in de 20ste eeuw. De tachtigjarige oorlog was echter ook al aanleiding tot het ontstaan van politieke liederen, verzameld in het ‘Geuzenliedboek’ en ‘Gedenck-clanck’.

1.- Drie vragen:

    • Wat waren ‘Geuzen’ oorspronkelijk
    • Wat was het ‘Geuzenliedboek’?
    • Wat was de ‘Gedenck-clanck’?  

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

2. Lees de tweede helft van de de pagina: ‘Het Wilhelmus’.

    1. Het Wilhelmus is een ‘acrostichon’. Wat betekent dat en wie wordt ermee in het Wilhelmus bedoeld? (Klik op ‘WILHELMUS’)
    2. Het was gebruikelijk en bepaald niet ongevaarlijk om elkaar met liederen ‘te bestoken’. De ene groep ‘stal’ de melodie van de andere en maakte daar een andere tekst op. Geef één voorbeeld.
    3. Wie waren (kort uitleggen!):   (Encarta en/of Cultureel Woordenboek)

·  Lutheranisten

·  Calvinisten

·  Remonstranten

·  Contraremonstranten

·  Wederdopers

·  Spaangezinden

·  Prinsgezinden

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

3. Lees ‘Jan Pieterszoon Sweelinck’. Beschrijf kort de persoon van Sweelinck. Bespreek drie kwesties:

·        Was hij een reiziger of  een thuisblijver?

·        Van wie leerde Sweelinck het vak?

·        Hoe komt hij aan de bijnaam: de ‘organistenmaker’?

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

4. Lees: ‘Het omstreden orgel’.

De orgelbespelingen maakten deel uit van een 'beschavings- en veredelingsoffensief ‘dat in de l6de en l7de eeuw door de autoriteiten doelgericht werd gevoerd. De autoriteiten wilden:

Openbare bespelingen 'tot de meeste eere ende recreatie ende tot voorcominge van onderlinge twist ende oneensheyt omme dezelve duer middel vandien te meer uyt herbergen ende tavernen te houden.'

Leg uit hoe orgels en de bespeling daarvan tot zeer veel discussie en strijd leidde in de 17e eeuw. In je betoog dien je op de volgende kwesties in te gaan:

·        Hoe hield Sweelinck na de alteratie stand in de strijd katholicisme tegen protestantisme? Bespreek zijn rol vóór en na de alteratie.

·        Hoe dacht het stadsbestuur over de rol van het orgel?

·        In welke plaats begon het orgel met het begeleiden van het zingen in de kerk, hoe ging dat zingen en welke rol speelde Huygens daaarbij?

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

5. Bespreek enige bijzonderheden van de Oude Kerk in Amsterdam:. Namelijk:

·        De relatie Ouderkerk (het dorpje), de Oude Kerk en de Nieuwe Kerk.

·        Oude Kerk is een ‘hallenkerk’ in ‘baksteengothiek’.

·        Oude Kerk: ‘huiskamer van de stad’.

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................