Andreas Vesalius

1514-1564

Vesalius' De Humani Corporis Fabrica, 1543
Op 31 december 1514 werd in België Andries van Wesele, oftewel Andreas Vesalius geboren. Op 15-jarige leeftijd ging hij naar het Pedagogium Castri (een middelbare school) in Leuven. Daar studeerde hij wijsbegeerte en rechten. Daarnaast woonde hij ook studies bij aan het Collegium Trilingue om zo beter Grieks en Latijn te leren.


Op 19 jarige leeftijd ging hij een medische opleiding volgen in Parijs. Dat was een familietraditie, iedereen in zijn familie was namelijk arts. Daar kreeg hij les van Jacobus SYLVIUS en Johannes Gunterius ANDERNACUS. Deze waren voorstanders van Galenus. Tussen de lessen door bezocht Vesalius de executieplaats van Montfaucon, en het zeer drukke Cimetière des Saints Innocents (daar werden de meeste Parijzenaars begraven). Hier ontdekte hij iets wat in tegenstelling was met het werk van Galenus(een oude Griekse anatoom), namelijk dat de menselijke onderkaak uit één enkel beenstuk bestaat. Vesalius begon zich te interesseren in de anatomie. Hij kon zelfs geblinddoekt beenderen op de tast herkennen.

    

From Vesalius's De Corporis Humani Fabrica, 1543.
Hij ontdekte heel andere dingen dan Galenus. Hij geloofde alleen nog maar in wat hij zelf kon aantonen, net zoals de moderne wetenschappers van nu. Ook begon hij apen te ontleden, en daardoor kwam hij erachter dat Galenus alleen maar dieren had ontleed of zelfs gewoon iets beweerd had. Eveneens gaf hij in die tijd gastcolleges. Van de paar jaren daarna zijn weinig of geen gegevens bewaard gebleven, maar Vesalius heeft zich toen waarschijnlijk beziggehouden met zijn boekwerk en vooral veel sectiewerk hebben verricht als onderzoek daarvoor. In augustus van 1543 had hij zijn meesterwerk klaar: de De Humani Corporis Fabrica Libri septem. Enige tijd nadat zijn Fabrica gepubliceerd was trad Vesalius in dienst van Karel V als huisarts ofwel 'medicus familiaris ordinarius'.

Vesalius6.jpg (232407 bytes)  Vesalius7.jpg (212952 bytes)  uit De Humani Corporis Fabrica Libri septem

Karel V was geen al te gehoorzame patiënt, maar Vesalius was wel een zeer goede geneesheer. Hij had tijdens de periode dat hij in dienst was van Karel V ook talrijke andere belangrijke mensen genezen en nog andere werken geschreven. Op 25 oktober 1555 werd Vesalius ontslagen omdat Karel V afstand had gedaan van zijn troon. Als dank voor zijn goede werk, kreeg Vesalius op 21 april 1556 de titel van Comes Palatinus, één van de hoogste onderscheidingen.
Vervolgens trad hij in dienst bij Philis II (de zoon van Karel V). Er gaat een gerucht dat hij meeging omdat hij aangeklaagd werd. Hij had namelijk sectie verricht bij een man wiens hart nog klopte. Om te vluchten is hij daarom met hem mee naar Spanje gegaan. Maar of dat waar is, is nog maar de vraag.

Andreas Vesalius ( 1514-1564) : Over de veranderende wetenschap (1543?) 

Iedereen is zo verstrikt in geloof en gezag en onze tijd telt zo weinig vrienden der waarheid - die zich bovendien nog slechts door middel van leerboeken op de studie toeleggen - dat velen mij vijandig gezind zijn omdat ik, naar hun mening, in mijn geschriften het gezag van Galenus, de vorst der geneesheren en onze gemeenschappelijke leraar, heb aangetast en niet geheel en al in zijn leer heb berust, ja zelfs beweerd heb, dat er hier en daar in zijn geschriften fouten te vinden zijn. Zij moeten er toch dankbaar voor zijn, dat ik het het eerst gewaagd heb een verkeerde indruk weg te nemen, een buitengewone gelegenheid heb geboden om de waarheid op het spoor te komen. Maar neen, gij zult er integendeel veel vinden, die mijn werk - uit ontzag voor Galenus - zo oppervlakkig hebben ingekeken, dat zij nog altijd, maar zonder intussen het lichaam te hebben onderzocht, beweren dat al wat er in Galenus'anatomische geschriften staat, volkomen waar is. Gij hebt ongetwijfeld inzage genomen van geschriften van vele, zeer geleerde mannen van onze tijd, die openlijk mijn zwakke pogingen ver boven verdienste hebben geroemd, en gaarne erkenden, dat zij hun ogen meer geloofden dan de werken van Galenus.

bron: naar Z.J. Baruch, Leven en werk van Andreas Vesalius in het kader van zijn tijd. 's Gravenhage, 1964, blz. 83-84. Geciteerd in: J. Ulens en J. Neutelaers, Fudamenten 4 Nieuwe Tijd. Leuven, Wolters, 1992, blz 19). 

Samenstelling bronmateriaal uitsluitend en alleen ten behoeve van het nieuwe vak ckv-3 uit het algemeen deel  voor havo en atheneum. Overnemen voor commerciele doeleinden verboden. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. (tehatex vwo 2004)

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven.


09/04/2003 last update