Monument van de Derde Internationale
Vladimir Tatlin (1885-1953), een abstracte kunstenaar en toegewijde materialist in de kunst, had Picasso in 1913 in zijn Parijse atelier opgezocht en kende zijn driedimensionale constructies, die hij trachtte na te streven in zijn vroegste abstracte reliëfs. Met de Russische revolutie veranderden zijn ideeën radicaal: hij raakte ervan overtuigd dat de kunst qua doel en functie voornamelijk sociaal moest zijn. Zijn standpunt ging eerder dan dat van Malevitsj de nieuwe Sovjet-kunst beheersen. Mettertijd leidde zijn aandrang dat kunst praktisch, gemakkelijk te begrijpen en sociaal nuttig moest zijn, direct tot de emigratie van de meest vitale en internationaal invloedrijke Russische avant-gardekunstenaars, de constructivisten. Hun avontuurlijke abstractie werd vervangen door een banale en niet-uitdagende kunstvorm, het sociaal-realisme.

Using computer graphics, archive footage and locations in Moscow, this film illustrates Tatlin's contribution to world architecture and how his tower may have looked in Moscow after the revolution.

 

Tatlins meest opmerkelijke werkstuk was zijn voorstel van het Monument van de Derde Internationale, een open, spiralende metalen toren, ontworpen om draaiende ruimten te bevatten waarin regeringskantoren gevestigd konden worden. 

Klik voor animatie

Tatlins project bracht het, hoewel het nooit verwerkelijkt werd, tot model op grote schaal. In tegenstelling tot de Eiffeltoren werd Tatlins ontwerp verondersteld drie ronddraaiende architecturale glazen vormen te bevatten - een kubus, piramide en cilinder -, ruimten waarin de diverse organen van de Communistische Internationale gehuisvest zouden worden. Zij zouden ook op verschillende snelheden draaien -per jaar, maand en dag -, waarschijnlijk om de vergaderingen van de diverse organen bij te houden. De meer dan 400 meter hoge spiraal, die de opmars van de mensheid moest symboliseren, was een expressieve en abstracte vervorming van de contouren van de Eiffeltoren. Tatlins extravagantie is zowel representatief voor de utopische drang, die elders in de periode na de wapenstilstand duidelijk bleek, als ook voor de beslissende rol die de architectuur zou gaan spelen in de nieuwe sovjetstaat.

Luister en kijk naar videofragment 1. 

Luister en kijk naar videofragment 2

Luister en kijk naar videofragment 3. 

In 1924 wordt Het Onderzoekinstituut voor Artistieke Cultuur opgericht. 

Luister en kijk naar het videofragment

De onverzoenbare verschillen tussen Malevitsj puristisch standpunt en Tatlins utilitarisme werden op een gegeven ogenblik ten gunste van Malevitsj opgelost toen in 1920 de gebroeders Naum Gabo (geb. 1890) en Antoine Pevsner (1886-1962) een nieuwe synthese van Tatlins overtuiging, dat de kunst zich moet aanpassen aan de moderne technologie. Je vindt op het gebied van architectuur hiervan enkele voorbeelden op deze pagina. De meeste ervan zijn nooit werkelijkheid geworden: Vesnin, Lissitzky, Leonidov, Melnikov.

Moscow Bureau of the Newspaper LENINGRADSKAYA PRAVDA.Vesnin A., V. [Klik op link voor animatie]  (1924)

In 1920 publiceerden de broers hun historische Realistisch Manifest om hun constructies, die in Rusland dat jaar voor het eerste tentoongesteld werden, te verklaren en te verdedigen. In dit document stelde Gabo een kunst voor die zou worden geconstrueerd uit moderne materialen en "in de vormen van ruimte en tijd", zodoende gelijktijdig de moderne wereld aanvaardend en toch tegen de materialistische ideologie ingaand. Een ander radicaal uitgangspunt was de verklaring dat zij "een nieuw element, een kinetisch ritme als- de basisvorm voor onze perceptie van de werkelijke tijd" zouden bevestigen, een belofte van een nieuwe bewegingssculptuur.

Monument to Christopher Columbus in Santo-Domingo. Melnikov K.(1929) Als je op de link klikt voor de animatie, zie je dat ook hier al sprake is van bewegende architectuur.

Horizontal Skyskraper on the Nikitsky Square. Moscow Lissitzky El [Klik op link voor animatie] (1925)

Headquarters Building for the Comissariat of Heavy Industry (Narkomtiazhprom) Leonidov I.(1934)

Mettertijd vestigde de officiële partijlijn en de esthetiek de gelijkberechtigdheid van de praktische en schone kunsten, terwijl het sociaal-realisme van een anekdotische in weinig inspirerende aard in de plaats kwam van het constructivistisch "realisme". Constructivistische idealen en methoden werden echter in de jaren twintig en dertig door Lissitsky en László Moholy-Nagy door geheel Europa verspreid. Vooral de laatste werd van invloedrijke betekenis door zijn leraarschap aan het Bauhaus.

Samenstelling bronmateriaal  ten behoeve van tehatex 2003/2005 voor havo en atheneum. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Geraadpleegde bronnen Sam Hunter en John Jacobus,100 jaar moderne kunst.Amsterdam 1977 en Bronnenbundels. De afbeeldingen zijn afkomstig van http://www.utopia.ru/english/

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven.

08/07/2007 last update