De internationale tentoonstelling van het surrealisme in 1938

De internationale tentoonstelling van het surrealisme in 1938 Galerie des Beaux-Arts Parijs
Het oorspronkelijke van de surrealisten openbaarde zich niet alleen in hun werken, maar ook in de wijze, waarop ze deze werken aan het publiek presenteerden. Een tentoonstelling organiseren betekende voor hen het publiek uitnodigen voor een feest van de verbeeldingskracht, verwarring stichten, de bezoekers heen en weer laten schommelen tussen lach en wrevel, tussen enthousiasme en woede. Het was de bedoeling een inspirerende en prikkelende omgeving te scheppen, een stemming te kweken, die de bereidwilligheid van de bezoekers om beelden in zich op te nemen, deed toenemen. Het plan was om het kritisch denken te laten ontsporen, de geest in een speelse roes te brengen. Dit alles door dichters en schilders in een gemeenschappelijke ceremonie in scène gezet. De internationale tentoonstelling van het surrealisme, die in januari 1938 in de Parijse Galerie des Beaux-Arts werd opgevoerd, stelde de beweging in staat een gemeenschappelijke aktie te ondernemen van een omvang, die alle tot dusver ondernomen akties in de schaduw stelde.
Regenauto in Dali museum Figueres Spanje
Reeds op de binnenplaats stuitte de bezoeker op Dali's Regen-taxi, een oude rammelkast, waarbinnen twee poppen - een lachende, geheel met slakken bedekte blondine en een chauffeur met de kop van een haai - zó in de regen zaten alsof er een wolkbreuk plaats had. Aansluitend kwam men in de Straat van het Surrealisme, een lange gang met aparte door bordjes aangegeven afdelingen, die historische straatnamen vermeldden: Rue de la Vieille-Lanterne, waar Nerval zelfmoord had gepleegd, Rue Vivienne, waar Lautréamont had gewoond. Er waren overigens ook verzonnen straatnamen als Rue de Tous-les-Diables, Rue Faible enz.
	Aan beide zijden van deze gang werd de bezoeker door vrouwelijke etalagepoppen van was ontvangen; iedere figuur was door een andere schilder ontworpen. Max Ernst liet zijn pop, die in een zwarte sluier gehuld was, een man met voeten treden. De pop van Man Ray vergoot tranen van kristal en droeg een kroon van pijpen, waaruit glazen kogels opwelden. De figuur van Ducharnp droeg een herenvest, waarvan de zak uit een rode lamp bestond. De meest indrukwekkende figuur was afkomstig van André Masson; 'Jong meisje met groene knevel en vergeet-mij-niet mond'; haar hoofd stak in een kooi van stro en haar onderlijf was met glazen ogen versierd.
Vervolgens kwam men in de belangrijkste zaal, een ongewone schepping van Marcel Duchamp, de 'arbiter en stuwende kracht' van de tentoonstelling. De zaal herinnerde aan een grot, waarvan de bodem met gebladerte was bedekt, terwijl aan de zoldering 1200 kolenzakken hingen. In het midden van de ruimte stond een kolomkachel van plaatstaal, die de vereniging van de mensheid rondom het vuur moest symboliseren.
In de hoeken van de zaal vormden vier bedden een uitnodiging tot droom en liefde. Een vijver met waterielies en riet maakte een deel van de ruimte ontoegankelijk. Verbluffende objekten versterkten de indruk van het fantastische zoals het 'Ultrameubel' van Kurt Seligmann, een door vier vrouwenbenen gedragen kruk. Op de dag van de opening hield eerst Paul Eluard' in rokkostuum een toespraak, vervolgens gaf een danseres een uitvoering van het ballet 'Acte Manqué' (wanprestatie maar ook letterlijk gemiste acte), waarbij ze om de vijver heen en later in de vijver danste. 'Braziliaanse geuren'- het aroma van geroosterde koffie - werden verspreid. Men maakte bekend dat de robot Enigmarelle (raadseltje), gemaakt van onecht vlees en bloed, de galerie zou doorkruisen, hetgeen echter een truc was om de verwachtingen nog hoger op te voeren.
	Le Dictionnaire Abrégé du Surréalisme, een beknopt woordenboek betreffende het surrealisme, dat speciaal voor deze gelegenheid was geschreven bevatte bizarre definities leugen = parasol of drassige straat, maan = prachtige glazenmaker, verkrachting = liefde voor snelheid Pagina uit Le Dictionnaire Abrégé du Surréalisme
De sensatie was groot maar uit de persberichten bleek dat men de diepere zin van de manifestatie niet altijd had begrepen. Het ging minder om het met alle geweld origineel te zijn maar veel meer om een poging de ontmoeting tussen kunstwerk en beschouwen tot een avontuur te maken. Samenstelling van het bronmateriaal voor de vaklokalen uitsluitend en alleen ten behoeve van de vak ckv-1 uit het algemeen deel voor havo en atheneum en het vak ckv vmbo en de kunstvakken uit het profiel C&M. (CKV 2/3 en tehatex) en uit de onderbouw het vak beeldende vorming. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Uit: Sarane Alexandrian, l'art surréaliste Parijs, 1969 Bronnenbundel 1988 Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten, afbeeldingen ed? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven. In plaats hiervan geven we onder aan de pagina ruimte voor een eigen invulling of verwijzing naar internetpagina's. 10-12-2005