het romantische landschap

De mens staat niet altijd op goede voet met de natuur. Zo hebben we hier het Landschap bij dreigend weer, ( 1625) een klein schilderijtje van Pieter Santvoort. Die titel dekt de lading. Dit is een van de eerste landschappen met sterk diagonale elementen, die de ruimte dynamiseren.

Laag invallend licht (zon? bliksem?) wordt versterkt door de majestueuze duister opdoemende boerderij: geboomte en een donderwolk daarachter. In de verte regent het al. Als ze opschieten komen de wandelaars nog net droog binnen.
Andersoortige spanning ervaren we in Allaert van Everdinge Berglandschap.(1645)  Ook een klein schilderij, maar vol grote werking. Op de felverlichte helling kunnen de voetgangers zich nauwelijks staande houden. Wat moeten die lui daar? Bij Santvoort zagen we boeren tenminste in het landschap thuishoorden. Dat kunnen we van deze ongelukkigen niet zeggen. Ze lijken verdwaald. Aan de overkant van het dal verheft zich een omineuze wolk. Dit kan niet goed aflopen Van Everdingen kende de bergen van eigen aanschouwing. Hij is een tijdlang in Zweden geweest. Zijn schilderijen en etsen tonen vaak herkenbare Scandinavische taferelen.

Dit berglandschap is echter nergens gesitueerd: hij heeft het vanuit de geest, dat wil zeggen vanuit fantasie gemaakt. Hier zien wij de allereerste verschijning van wat later genoemd zal worden 'het romantische landschap'.
In de romantiek breekt het inzicht door, dat de natuur niet voor de mens is geschapen, integendeel, de mens is vaak nietig tegenover het zwijgende, volmaakt onverschillige heelal. Dat is in dit schilderij ook het geval. We zouden dit proto-romantiek moeten noemen.
Samenstelling van het bronmateriaal voor de vaklokalen uitsluitend en alleen ten behoeve van de vak ckv-1 uit het algemeen deel  voor havo en atheneum en het vak ckv vmbo en de kunstvakken uit het profiel C&M. (CKV 2/3 en tehatex) en uit de onderbouw het vak beeldende vorming. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Bron: Kunstschrift 06/3

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten, afbeeldingen ed? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven. In plaats hiervan geven we onder aan de pagina ruimte voor een eigen invulling of verwijzing naar internetpagina's.

19-06-2006