Duccio di Buoninsegna: De tronende madonna (1308-11)
Signaturen van kunstenaars komen in de middeleeuwen  zelden voor. Waarom zouden ze ook? Schilders zijn in de middeleeuwen producenten van gebruiksartikelen, aan wier producten ook nog allerlei andere ambachtslieden te pas kwamen. Soms zelfs verdiende de timmerman meer aan een altaarstuk dan de schilder. Als kunstenaars niet anders zijn dan ambachtslieden, waarom zijn er dan überhaupt gesigneerde middeleeuwse schilderijen?
De signatuur van Duccio is te lezen op de voet van de troon van Maria op zijn Maestâ, het hoofdaltaarstuk voor de Dom van Siena. Dit aan twee kanten beschilderde altaarstuk werd in 1311 in een plechtige processie van Duccio’s atelier bij een van de stadspoorten naar de Dom gedragen. Hoewel de burgers van de stad van Maria, zoals de Sienezen zich noemden, heel wat gewend waren wanneer het individueel vertoon van religieus élan betrof, moeten ze toch hebben opgekeken van Duccio’s signering:

“MATER SANCTA DEI/SIS CAUSA SENIS REQUIEI/SIS DUCIO VITA[TE QUIA PINXIT ITA”.

(“Heilige Moeder Gods, omdat je de oorzaak bent van Siena’s rust en omdat je Duccio het leven hebt gegeven, daarom heb ik je zo geschilderd”)

Hier heeft de schilder door middel van een tekst zichzelf in verband gebracht met de kwaliteit van zijn product. Dat klinkt weinig middeleeuws. Maar bij nadere beschouwing is deze tekst niet anders dan een intens doorleefde bevestiging van het middeleeuwse denken over schilderijen en hun makers. Want Duccio zegt niet, dat hij zelf zo’n voortreffelijk kunstenaar is. Niet zijn genius heeft hem aangedreven tot deze artistieke prestatie, maar Maria, wier bescherming hij en zijn medeburgers ervaren. Niet alleen verwijst het kunstwerk wat betreft inhoud en vorm naar het Hogere, maar de kunstenaar legt in het beeld door middel van een tekst getuigenis af van het feit, dat hij zich daarvan bewust was tijdens het schilderen.

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van kunstvakken voor havo en vwo in het profiel C&M..  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Bron oa Openbaarkunstbezit 0ktober 79

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven

18-06-2008