Lysbeth van Duvenvoorde
Een van de toonaangevende voorbeelden van de Noord-Nederlandse schilderkunst is het portret van Lysbeth van Duvenvoorde uit ca. 1430 in het Rijksmuseum te Amsterdam. Het is klein van formaat (32 x20.5 cm) en geschilderd op perkament, dat vervolgens op paneel is aangebracht. Door het wapen op de voorkant en een inscriptie op de achterkant weten we dat de geportretteer­de Lysbeth van Duvenvoorde moet zijn, de dochter van heer Dirck, baljuw en dijkgraaf van het Rijnland. Haar jeugd bracht zij door op het slot Duivenstein bij Voorburg. Nu gaat het niet om die inscriptie op de achterkant, maar om de ontroerende tekst, die zij in haar linkerhand houdt:

“Mi verdriet lange te hopen wie is hi die sijn hert hout open”
Ja, wie zou dat zijn? Gelukkig weten we, dat er bij dit portret een pendant heeft gehoord, die echter sinds het begin van deze eeuw is verdwenen. Het was een beeltenis van Symon van Adrichem met wie Lysbeth in 1430 trouwde. Hij hield ook een tekst in de hand, waarvan wij de inhoud wel kennen:

“mi banget seret, wi is hi, die mi met minne eeret”
Op grond van deze teksten heeft men met recht besloten, dat het hier een tweeluik ter gelegenheid van een verloving betrof. Dat is des te waarschijnlijker, omdat in de late middeleeuwen opdrachten voor portretten bijna uitsluitend bij specifieke gelegenheden werden gegeven, zoals geboorte, verloving, huwelijk en overlijden.

Er zijn nauwelijks portretten, waar een zo’n nauwkeurig omschreven gevoelsinhoud van kan worden afgelezen, zonder dat de beschouwer zich schuldig maakt aan allerlei uitleg. Op één van de oudste Nederlandse schilderijen krijgt het beeld door het woord een vrijwel unieke betekenis: daardoor wordt de voorstelling tot drager van een individuele gevoelsinhoud.

 

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van kunstvakken voor havo en vwo in het profiel C&M..  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Bron oa Openbaarkunstbezit 0ktober 79

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven

18-06-2008