|
Het martelaarschap van de heilige Laurentius |
|
 |
|
In het Rijksmuseum bevindt een schilderij (ca 1410), dat is toegeschreven aan de Venetiaanse schilder
Jacobello del Fiore. Het stelt de H. Laurentius voor, die zich van zijn martelwerktuig, het
rooster, biddend opricht tot God. De
concentratie op het hogere doet hem kennelijk de pijn vergeten. Er is zelfs een
middeleeuwse legende die vertelt, dat Laurentius toen hij aan één kant goed
geroosterd was, vroeg om gekeerd te
mogen worden. Zo graag wilde hij branden voor de
Heer. Rechts van de heilige staan
twee ruwe mannen, die het vuur moeten
opstoken. Links knielen twee nonnen, kennelijk de opdrachtgevers.
Waarschijnlijk was het schilderij een onderdeel van een altaarstuk.
De
tekstbanden geven aan de voorstelling een heel eigen karakter. Ze hebben
dezelfde functie als de wolkjes van een stripverhaal: de tekst geeft aan wat de
afgebeelde personen te zeggen of te denken hebben.
|
|
Hoewel
de latijnse teksten fragmentarisch zijn en mede daarom moeilijk te
vertalen, is het toch niet erg moeilijk om hun inhoud te begrijpen. Laurentius
bekent zich Christus’ slaaf en smeekt hem, of hij met diens zoete kracht vervuld
mag worden. Zoals elke ordentelijke martelaar wil hij Christus navolgen en bidt hem om kracht voor die ‘imitatio’. Die
geslaagde navolging brengt martelaren in de positie van voorsprekers voor de
gelovigen. De nonnen bidden dan ook, of hij hun voorspraak wil zijn. In de
voorstelling komt Laurentius’ status als tussenpersoon goed tot zijn recht en
de teksten zijn een extra bevestiging van die situatie. |
|
Het
bijzondere van deze kompositie is dat twee aspecten van de heilige tegelijk zijn weergegeven. Er zijn voorstellingen van
heiligen als voorsprekers en daarnaast afbeeldingen van zijn martelaarschap.
Hier is uitgebeeld, dat in zijn martelaarsschap de motivering
van zijn rol als voorspreker ligt. Daarom moet
de heilige zich in zo’n onmogelijke bocht
wringen.
Hoe onmogelijk ook, de funktie van de
beeldformule is duidelijk, ook zonder tekst komt Laurentius in deze
stand ook herhaaldelijk voor zonder die verbale extra’s. Eigenlijk is de tekst in beeld hier
‘dubbelop’, omdat de beeldvorm op zichzelf
al sprekend genoeg is.
Laurentius
roept Christus aan: “fortitudo dulcis sit me
iesu criste. Quia servus tuus et devote
iste”.
De nonnen bidden: “Laurenti pie
devote mei. Rogo tei
grati iulia (?)dulcis... (eige?) sit me
advocato (et?) fidele dei.”
Samenstelling
bronmateriaal ten behoeve van kunstvakken voor havo en vwo
in het profiel C&M.. Meewerken aan deze site? Opsturen via
e-mail is voldoende. Bron oa Openbaarkunstbezit 0ktober
79
Is er zonder uw
toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw
teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons
weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het
materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij
niet geven
18-06-2008 |