KUB
Toen Mondriaan in 1913/14 zijn ‘Compositie in ovaal II’ schilderde, was de werkelijkheid niet langer het doel dat nagestreefd werd, maar hooguit het vertrekpunt bij het maken van een schilderij. Bij dit schilderij is dat achteraf te reconstrueren, hoe ‘abstrakt’ het er op het eerste gezicht ook uitziet. In dat geheel van horizontale, verticale en ietwat schuine lijnstukken zijn rechtsonder duidelijk de letters UB te zien.

Nu bestaat er een tekeningetje van Mondriaan dat ons de herkomst van die twee letters verklaart. Dat schetsje maakte hij in de straat waarin hij toen in Parijs woonde, het stelt een blinde muur en de achterkant van een paar huizen voor, op de hoek van de Boulevard Edgar-Quinet en de Rue du Départ.

Op de blinde muur hing een groot affiche voor bouillonblokjes van het merk “KUB”, drie letters K U B met een kubus­vormig bouillonblokje links ervan.

Het affiche hing toen overal, want ook Picasso maakte in hetzelfde jaar een schilderij met dezelfde letters en die kubus, want het ‘kubisme’ was op dat moment de allernieuwste stroming in de schilderkunst.

Een ander dankbaar onderwerp in de stillevens van Picasso was de fles Pernod.

Pernod 1910

Voor zichzelf had Mondriaan geformuleerd, dat het streven naar een “algemene schoonheid”, los van de toevalligheden van de zichtbare wereld, zijn doelstelling zou zijn. Een schilderij moest dan ook een zelfstandig voorwerp zijn, opgebouwd  uit lijnen en kleuren. Toch had hij in 1913 de stap naar een totaal loslaten van de zichtbare werkelijkheid nog niet gezet. De letters U B, en met enige goede wil is een restant van de K en van de kubus nog te zien, vormen nog een verbinding met die werkelijkheid. Een werkelijkheid overigens van gebouwen en muren, allang niet meer die van bomen en koeien. De regelmaat van architectonische- en lettervormen vormde de overgang naar een nieuwe, van de natuurvormen geabstraheerde regelmaat, die alleen binnen het schilderij zijn bestaansrecht had. De letters in het schilderij zijn de laatste echo van de werkelijkheid buiten dat schilderij.
Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van kunstvakken voor havo en vwo in het profiel C&M..  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Bron oa Openbaarkunstbezit 0ktober 79

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven

22-06-2008