Jimmie Durham |
![]() |
Hedendaagse kunstenaars werken in een internationale beeldtaal van video-installaties, sculpturen gemaakt van afvalmaterialen en alledaagse voorwerpen, fotografie en film. Veel van deze kunstwerken sluiten naadloos aan bij de ons vertrouwde moderne kunst. Jimmie Durham, (cherokee) in 1940 geboren in Arkansas in de Verenigde Staten en sinds 1994 opnieuw woonachtig in Europa is zo een kunstenaar. Politiek activist, performance kunstenaar, pamflettist, dichter en multidisciplinair kunstenaar. Een vaderland heeft Durham niet, heeft hij ook nooit gehad omdat al het land van de Cherokees al voor zijn geboorte door blanke Amerikaanse kolonisten was gestolen. | |
Zijn etnische afkomst speelt een belangrijke rol in zijn werk, zeker waar het zijn gevoeligheid voor materialen, materiaalkeuze en maatschappijkritische stellingname betreft, maar Durham is boven alles een internationaal werkende, contemporaine kunstenaar. In de jaren tachtig van de 20ste eeuw pakte hij zijn artistieke activiteiten weer op, nadat hij, gedesillusioneerd door de voortdurende tegenwerking van de Amerikaanse overheid en corruptie bij de Indiaanse delegatie, met zijn directe politieke activiteiten was gestopt. | |
In 1991 werd hem verboden deel te nemen aan een
tentoonstelling in Santa Fe en in San Francisco op basis van de Indian Arts and
Crafts Act, die behelst dat het strafbaar is om producten te tonen of te
verkopen die suggereren Native American te zijn, zonder een stempel van
goedkeuring van de Amerikaanse staat. Bedoeld als bescherming van ‘inheemse
producten’ van Amerikaanse Indianen, komt deze wet er dus in feite op neer dat
de Amerikaanse overheid zijn goedkeuring aan “Indiaansheid” moet geven.
En die mengeling van paternalisme en kolonialisme ging Durham te ver. Hij weigerde zijn bewijs van inheemsheid en stempel van goedkeuring aan te vragen. Durham is een hedendaagse kunstenaar van Cherokee afkomst en niet een hedendaagse Cherokee kunstenaar. Een essentieel onderscheid waar veel kunstenaars van niet-westerse afkomst in de hedendaagse kunstwereld op stuiten: hun werk wordt op basis van etniciteit, exotisme en curiositeit beoordeeld, maar zo gauw ze een plaats als ‘gewone’ kunstenaar opeisen vinden ze een muur van superioriteit tegenover zich waarop geschreven staat: ‘Wij (blanke) westerlingen weten en bepalen wat contemporaine kunst is’. |
|
|
|
a stone asleep / 2000 |
|
In zijn recente,
‘Europese’ werken is de vroegere verwijzing naar het lot van de
Amerikaanse Indianen nagenoeg verdwenen, maar zijn scherpe en zeer
persoonlijke blik is gebleven. Veel van zijn kunstwerken hebben te maken
met steen, met keien. ''In Europa betekent dat architectuur,
monumentaliteit en monument, een tombe waarin het individu verdwijnt, kijk maar
naar alle kathedralen, gerechts- en andere overheidsgebouwen”, aldus Durham. “Ik
wil dat we aan alles behalve architectuur denken als we het over steen hebben”.
Hij zoekt naar de essentiële betekenis van materialen, niet naar de manier waarop ze doorgaans worden toegepast. De materialen en voorwerpen die hij vindt assembleert hij, ontdaan van hun alledaagse sociaal-culturele vernis, tot objecten met een volstrekt nieuwe betekenis en zeggingskracht. Want hoe meer we de wereld om ons heen in cultuur brengen, des te meer we geloven de dingen onder controle te hebben en des te verder we verwijderd raken van de essentie, van hoe de verhoudingen werkelijk liggen. De dingen terugbrengen naar hun ware of raadselachtige of bevreemdende betekenis, daarover gaat uiteindelijk dit oeuvre. |
|
![]() |
|
Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven Geraadpleegde literatuur onder andere: vpro/ram/aug 2004 06/19/2011 CKV-2 tehatex vwo digitale school |